Gerrit Komrij – Bombast en larie

Poëzie Kort: Tot slot

door Bert van Weenen

Aan al het goede komt een eind. Dat geldt helaas ook voor de Sandwich-reeks, die redacteur Gerrit Komrij nu zelf na zeven jaar afsluit met de twintigste bundel, Bombast en larie, een mooi roze boekje met ‘de 25 afschuwelijkste gedichten uit de Nederlandse literatuur’.

Vier bladzijden gebruikt Komrij om zijn selectie tenenkrommende poëzie bij de lezer te introduceren. In die proloog legt de superpromoter van de Nederlandstalige dichtkunst uit dat je ook naar ‘slechte’ gedichten moet kijken om vast te kunnen stellen wat ‘goede’ poëzie is, wat ‘literatuur’ is. Je zou daaraan kunnen toevoegen: zoals medici en psychiaters op grond van allerlei ziektebeelden soms een schets geven van de alternatieve ‘gezonde’ mens (die dus uitsluitend in theorie bestaat).

Komrijs zoekwerk levert een fraaie staalkaart van poëtische miskleunen op. En, eerlijk is eerlijk, een aantal daarvan is onbedoeld om te lachen of mooi van lelijkheid. Zie bijvoorbeeld onderstaand vers van C.A. Wienecke (1874-1948) uit zijn in 1905 verschenen bundel ‘Boort’.

Wim Zaal maakte onder de titel Bar & boos acht jaar geleden al een bloemlezing met de in zijn ogen ‘slechtste gedichten in de Nederlandse taal’. Ook dichters als Huub Oosterhuis en Jan de Bas kon je daarin aantreffen. In Bombast en larie staat alleen ouder werk, tot 1935. Volgens Komrij zouden nog levende dichters toch geen toestemming geven voor opname in zijn bloemlezing vol monstres sacrés.

Ach, typ een paar clichéwoorden in bij Google – bijvoorbeeld ‘God liefde vaderland’ – en je krijgt zomaar, gratis en voor niks, allerlei prutverzen voor je neus. Bloemlezen vanaf internet is een mer à boire en Komrijs afscheidsbundel zou op die manier, zonder al te veel extra inspanning nog een heel stuk dikker hebben kunnen zijn.

Van Gennep, 52 blz., € 9,90. ISBN 9789055154609