Archief

Van 15 juli tot 5 augustus heeft Meander een zomerstop. We wensen u een zorgeloze zomer.

Hoe groot de kerkdichtheid in Nederland is zou Rogier de Jong niet weten, maar in Engeland is ze enorm. Bijna overal stuit je op godshuizen, groot en klein; de grote gevuld met toeristen, de kleine leeg, geen mens te bekennen. Als je nog gelooft, doe je dat in je eentje. Maar hij vond een uitzondering èn een prachtig gedicht.

‘Ik wil gewoon blijven schrijven’, zegt Ludwig Van de Voorde na het winnen van de 4e ZEEF-poëzieprijs. ‘Ik heb altijd graag gelezen en geschreven, ik had last van de gedachte dat het een bijzaak is, iets dat je doet nadat het werk is gedaan. Pas later ervaarde ik dat het andersom moet, dat het werk dan nog beter gaat.’

Door het opgroeien in een meertalige omgeving denkt dichter Sytse Jansma makkelijker buiten de kaders, de spelregels van een taal. Bij het schrijven van poëzie heb je die non-conformistische houding nodig. ‘Het opschrijven van iets heel ergs, is nog geen goede poëzie. Je moet er echt mee aan de slag; de taal zo omvormen tot het catharsis oproept bij de lezer.’

De poëziewedstrijd voor de Rob de Vos-prijs 2024 loopt nog tot oktober. We werken met een verplicht thema. Maar hoe laat je je nu eigenlijk inspireren door een thema? Wat kun je beter niet doen? Met de zomervakantie in aantocht hebben we onze aanbevelingen even op een rijtje gezet en kijken we uit naar je gedicht.

'Poëzie draagt vaak meerdere betekenislagen in zich en kan raken aan wat (bijna) onzegbaar of niet te vatten is. Op die manier weekt poëzie ons een beetje los van onze dagdagelijkse structuren, van wat we al weten of gewoon zijn. ' De mooiste momenten in het schrijven zijn voor Silke Peeters de belangeloze momenten waarin ze schrijft zonder een bepaalde uitkomst te verlangen.

Iris van de Wetering is enthousiast over de dikke bundel ‘Kopwolven’ van Martin Knaapen en Marcel Herms: ‘Deze bundel is een introspectief onderzoek naar de dichter zijn houding en gedrag. Elk deel is een reflectie, geen absolute waarheden, maar eerder kronkels van gedachten, fragmenten van herinneringen, beelden, schetsen, van een man die een reis maakt. Herms heeft gezorgd voor abstracte, intense, illustraties die verschijnen na elk gedicht.’

Het is altijd tijd voor poëzie, schrijft Jan Loogman, maar in de zomer is er ook de Tour de France en dat leidt af. Of ziet hij dat verkeerd en leidt het leven altijd af van de poëzie? Jan Janssen, de eerste Nederlandse Tourwinnaar ooit, brengt ons terug tot de poëzie. Met regels van de dichter Guido Cavalcanti.

Als dichter zoekt Paul Bezembinder de ‘balans tussen serieuze poëzie, pastiche en smartlap.’ Of hij die vond in de ons toegezonden kopij, die hij jarenlang beoordeelde, weten we niet. Maar hier vinden wij het wel, in regels als ‘Opdat jij, wat er ook mag zijn / aan onvertaalbaarheid en pijn, / kunt schuilen, liefje’.

‘Als dichter, maar ook als lezer word je meegevoerd op de swing van regels die om nieuwe regels vragen. Die muziek is de basis’, zegt Gerbrandy, ‘dat is waaruit mijn gedichten voortkomen, betekenis is secundair. Tijdens het schrijven werkt dit alles puur intuïtief. Het gaat om het exploreren van innerlijke diepte, om de verbeelding. Dat is verrijkend, je wordt er een vollediger mens van.’

Rivqa Kriek publiceerde haar werk tot nu toe uitsluitend op Instagram. Tom Veys recenseert haar debuutbundel ’De uitgesproken stilte': 'Inhoudelijk denkt Kriek na over relaties. Ze doet dit op een fascinerende manier. Daarbij hanteert de dichter, zoals eerlijk vermeld, toegankelijke taal. De dichter speelt vaak met principes en legt die op de eigen leefwereld. Dit is origineel, vooral op het vlak van de beeldspraak.’

Barbara De Munnynck is een dichter die zorgvuldig over elk woord, elk vers lijkt na te denken en dan knappe constructies maakt. Hier en daar een beetje mysterie, overal origineel, met een lichte toets en humor en zinnen als ‘Ze rekt zich uit, / neemt de dag van het nachtkastje / en zet ‘m op haar hoofd.’

Paul Roelofsen bespreekt ‘Minder in het echt’, de tweede bundel van Marc Lonneville. Hij constateert ‘dat het voor een aanzienlijk deel een taalexperiment is, waarbij werkelijkheid en schijn elkaar opzoeken en zich zowel met elkaar vermengen als zich van elkaar verwijderen.’ Maar ook dat er een deel is dat aangenaam ontvankelijk is.

Langzamerhand raken ze gebiografeerd, de Vijftigers. De nieuwste aanwinst in de rij van hun levensbeschrijvingen verscheen kortgeleden: De levens van Claus, een voortreffelijke biografie van Mark Schaevers. En nog zijn niet alle Vijftigers met een biografie in de literatuurgeschiedenis bijgezet. Om vast te stellen wie ontbreken, is natuurlijk een namenlijst nodig. Wie zijn nu eigenlijk die Vijftigers?

Mischa Andriessen is erg bezig met de klank en het ritme van het gedicht, dat zijn voor hem wezenlijke elementen in poëzie. Hij is ervan overtuigd dat door de melodie en het ritme een karakteristieke communicatie ontstaat. De muzikaliteit waarmee hij zijn werk probeert vorm te geven, geeft hem houvast, daardoor durft hij grote, heftige thema’s aan te gaan.

Douwe Wilts bespreekt de bundel ‘Groene glans’ van Dinie Sophie Fintelman: ‘Met de voortdurende terugkeer van oorlog en lieveheersbeestjes – zij het gerepresenteerd in verscheidene beelden – hebben we een element te pakken, waarmee Fintelman de bundel tot een geheel maakt. Een element, inderdaad: om de compositie nog strakker te maken laat Fintelman diverse beelden terugkeren, zoals schapen met blauwe vlekken in de vacht.’

In eerste instantie waren de gedichten van Rivqa Kriek alleen voor haarzelf en dus zijn ze behoorlijk persoonlijk en ongefilterd. Totdat iemand zei, ‘wil je niet iets serieus hiermee doen?’ Dichten is iets waar ze veel artistieke vreugde uit haalt, en wat ze nu graag met mensen deelt. Naast dichten maakt Rivqa ook veel kunst.

Zo’n tien jaar geleden liet Judith Herzberg haar lezers kennismaken met de Hopla, een zeer kort, maar raak geformuleerd gedicht. Het derde deel hiervan heeft als titel: ‘Bijna 90 Hopla’s’ en wordt besproken door Hettie Marzak: ‘Verdriet en humor met raffinement samen in een klein gedicht ondergebracht, dat is de sterkte van Herzberg. Haar beeldspraak is nooit afgesleten en haar ideeën en invallen zijn verfrissend origineel. Ook heeft ze geen grote onderwerpen nodig om grote gevoelens over te brengen.'

De spelling van het woordje ‘tragiese’ brengt Ko van Geemert onmiddellijk terug naar de tijd van het Zondagsdichtersfestival in 1975, georganiseerd door het Amsterdamse literair café De Engelbewaarder in samenwerking met Het Parool, met daaraan verbonden een dichtwedstrijd met thema Amsterdam. Mooie, zij het wat onscherpe herinneringen aan zijn kortstondig zondagsdichterschap en de plagerijen over het rijmen van Jan Kal.

De tweede bundel van Wim Vandeleende heet: ‘Onbereikbaar voor commentaar’, hierin staat een ‘hij’ centraal. Jan van Gulik leest de titel als een waargemaakte belofte: ‘’ We leren deze ‘hij’ voornamelijk kennen door zijn angstige reacties op externe invloeden .Wij kunnen de dialoog niet aangaan met deze onbekende, hij is onbereikbaar voor commentaar. Het resultaat is dat ik de sociale angst van deze ‘hij’ niet kan mee-ervaren. Dat vind ik jammer.’’