Archief

In de tweede bundel, ‘Tussen Heimwee en Verlangen’, van Seraphina Hassels, spreken de activistische gedichten, die met rauwheid zijn geschreven, Anneruth Wibaut het meeste aan: ‘Ze geven een heldere inkijk in hoe het is om een vrouwenlichaam te hebben.’ Wibaut vindt in deze bundel pareltjes van zinnen die met enkele woorden sterke beelden oproepen, maar stoort zich aan foute constructies, clichés en stoplappen.

Dorpsoudste de Jong hecht groot belang aan gedichten die goed in elkaar zitten, die qua opbouw kloppen, die iets overbrengen. Het moet op papier zijn werk doen. Tegelijkertijd: hij moet het wel uit kunnen spreken. Het moet uit zijn mond kunnen komen, zonder dat hij denkt: ‘Wat een omhaal van woorden’ of dat hij irritatie voelt bij een bepaalde formulering.

Jan van Gulik bespreekt de tweede bundel van Anne Louïse van den Dool: ‘Ontbindende voorwaarden’. Het gaat over het leven van een stel dat zich begeeft op gevaarlijk gebied: de woningmarkt. Het blijkt dat groter gaan wonen niet equivalent staat aan groter geluk. In ontroerende beelden wordt een patroon zichtbaar ‘van steeds weer de huiselijke gebreken die wijzen op maatschappelijke of menselijke gebreken.’

Het 3e deel van onze nieuwe rubriek, 'Een wereld vol sonnetten', verzorgd door Simon Mulder in samenwerking met uitgeverij HetMoet en het Feest der Poëzie. Vandaag ‘De dag gaat open als een gouden roos’, Herman Gorter, uit ‘Een rood lied zingt er’. De toelichting is bedoeld als cultuurhistorisch, biografisch en cultuurfilosofisch grasduinen rondom het gedicht.

In de bundel ‘Tussenbruggen’ van Alex Deforce vinden we een lang gedicht dat in verschillende talen voorbijkomt. Het blijkt een hommage te zijn aan Paul van Ostaijen. Maurice Broere is er niet van onder de indruk: ‘Het gedicht meandert alle kanten op. Associaties vliegen je om de oren. Soms denk je een draad te pakken te hebben en een regel verder ben je die weer kwijt.’ Van Ostaijen dit deed zelf 100 jaar eerder veel aansprekender en klankrijker.

De oudere luisteraars in het verzorgingscentrum houden zich op buiten het woelen van de grote wereld. Columnist Jan Loogman kijkt na het voorlezen aan hen anders naar de oude paarden in de wei, hun geest herbergt nog de galop. Apart gezet, buiten de wereld, maar gelukkig nog altijd zo trots als een paard.

Weinig liefde in de stad, heet de gedichtencyclus van Alphonse Wijnants, maar wat een liefde tussen en in deze regels. Wijnants is ervan overtuigd dat de eerste mensen die de taal, de klanken uitvonden en gebruikten, ook in beelden spraken. Door de taal konden mensen refereren aan een realiteit die alleen via de verbeelding connectie maakte. Dat is waarom hij schrijft.

Zonder twijfel is schrijven een levensbehoefte, zegt de debuterende Elise Vos. ‘Voor ik poëzie schreef, was ik niet vaak creatief bezig. Nu kan ik me niet meer voorstellen dat ik dat creërende aspect zou moeten missen. Bovendien is het ook goed voor je brein, als je tenminste de slapeloze nachten niet meetelt.’

De ondertitel van ‘Een schaamsoort’, de nieuwe bundel van Paul Demets, is ‘Briefgedichten aan Guido Gezelle’. De dichter stelt zich vragen als ‘Wie ben ik? ‘Waar kom ik vandaan?’ Die vragen wil hij bespreken met Gezelle, omdat die een deel van hemzelf is geworden. Het blijkt onmogelijk te zijn het verleden te ontlopen. Een recensie van Hans Puper.

In de serie ‘gesprekken met Meandermedewerkers’ het zesenvijftigste gesprek, met Iris van de Wetering. Over poëzie als een onwijze bron van creativiteit, waar grenzen vervagen, precies wat de mensheid nodig heeft, de uitdaging van het analyseren van een gedicht en de ruimte die haar nog ontbreekt voor haar eigen gedichten. Op Meander voelt ze zich totaal vrij.

Maria de Groot (1937) is Nederlands schrijfster en theologe. Ze heeft veel boeken op haar naam staan, waaronder dichtbundels. Toch is ze bij het grote publiek niet bekend. Ivan Sacharov bespreekt haar nieuwe bundel ‘Klokkenstoel’ en zegt dat over het algemeen de gedichten te weinig zout op de plank hebben. Toch zijn er ook uitzonderingen en hij analyseert een gedicht waarover hij te spreken is.

In Bergen, het Noord-Hollandse dichters- en kunstenaarsdorp, werd een basisschool naar Lucebert genoemd. Zeer ten onrechte wordt tegen die vernoeming nu al jaren geageerd. Er is een prijsvraag uitgeschreven voor een nieuwe naam, het moest een chique naam worden, passend bij de school en bij Bergen. Het schoolhoofd moest nog kwijt dat die naam Lucebertschool ook zo moeilijk uit te spreken was.

Peter Clijsen maakt gedichten waar je even in moet komen, de sfeer moet proeven. Eigenwijs neergezet en niet van plan zich iets aan te trekken van de regels van het spel. ‘Magie bedrijven dat soms lijkt op schrijven.’ Die licht bevreemdende wereld, daarin willen we ons wel begeven. Dichter en gedichten zijn een doorlopend project, Geen dag zonder Dicht.

Dit jaar is het 125 geleden dat Guido Gezelle overleed. Patrick Lateur stelde een bloemlezing samen van gedichten die minder bekend zijn bij het grote publiek. Volgens Peter Vermaat ''is Lateur er in geslaagd om een gekleurd en genuanceerd beeld van deze ‘Vlaamse reus’ te schetsen.'' Vermaat gaat in op het werk en leven van Gezelle. Een natuurmens, die zeker niet altijd zachtaardig en vroom was, maar ook strijdbaar kon zijn.

‘Ik matig mij niet de illusie aan’, zegt Jan Kleefstra, ‘dat de veldleeuwerik of de raaf of de berk of het moeras op mij zitten te wachten om te vertellen hoe zij zich voelen. Wie ben ik om mij de stem van hun leven en hun ervaringen aan te meten. Maar toch is dat wat ik doe.’

De nieuwe bundel van Jabik Veenbaas heeft als titel ‘Kamermuziek’ en dat is tekenend voor de persoonlijke aard van deze bundel. Hettie Marzak merkt op dat de dichter de taal klein en intiem houdt, maar dat er een groots resultaat mee bereikt wordt. ‘Veenbaas maakt van een heel eenvoudige gebeurtenis iets bijzonders door er een speciale lading aan toe te kennen en die vervolgens vast te leggen in goedgekozen woorden en stijlfiguren.’

Sommige dichters hebben geen introductie meer nodig. Ze zijn niet te stoppen, niet te vermijden, niet te negeren, hun stem klinkt altijd vast en overtuigend, al is de toon de ene keer poëtischer dan de andere keer. Ze doen niet extra hun best voor de lezers maar sleuren hen gewoon mee, door naar het volgende. Enno de Witt is zo’n dichter.

Tom Veys is zeer te spreken over ‘Neem ruim zei de zee’, het debuut van Sholeh Rezazadeh. Hij vindt de taal muzikaal met elementen van het zintuiglijke, de liefde en het verlangen. Hij noemt de dichter sensitief en zegt: ‘De ontmoetingen tussen oost en west, tussen het Perzisch en het Nederlands, maken van deze dichter een interessante dichter.’

De natuur van de Zeeuwse delta, groot en ongebreideld, was een wereld die voor de jonge Peter Simpelaar opeens wijd openging. Het is minder het uiterlijke landschap dan het innerlijke landschap dat geldt, de fantasie, de spontane overgang van het een naar het ander. On-Zeeuwse visioenen, een rapsodie, een vermenging van contrasten, van stemmingen en beelden, opgeschreven in een breed gevoel van romantische vrijheid.

René Leverink bespreekt 'Sonnet van burgerdeugd' uit 'Parlando' (1930) van E. du Perron (1899 - 1940), waarin de zelfvoldaanheid van de burgerman met sarcasme wordt veroordeeld. Het gedicht was eerder te lezen op een prachtige rijmprent met een houtsnede van zijn generatiegenoot en vriend, kunstschilder Carel Willink. Of de ‘burger’ de rijmprent inderdaad ‘in de gang’ ging hangen en ‘zoo zoetjes’ het sonnet van buiten leren, zoals uitgever Stols hoopte, lijkt onwaarschijnlijk. 

Een gedicht moet voor Marc Lonneville een zekere tijdloosheid hebben zonder wereldvreemd te zijn. Dat is een moeilijke evenwichtsoefening, beseft hij. Door te schrijven is hij anders, zeg maar zorgvuldiger of intenser, naar de dingen rondom hem gaan kijken. Een verrijking dus. Hij houdt van gedichten die je naar een perspectief leiden waar je zonder het gedicht niet zou kunnen komen.