Recensies

Het is ongebruikelijk om een recensie te beginnen met de bespreking van het nawoord van een bundel, en die bespreking ook nog eens langer te maken dat dat nawoord zelf. Dat Hans Puper dat toch doet heeft een verdrietige achtergrond: Esther Jansma schrijft in haar ‘Naschrift’ dat ‘We moeten “misschien” blijven denken’ waarschijnlijk haar laatste bundel is, want ze is ernstig ziek. Zij noteerde nog eens wat haar al jaren bezighoudt.

‘Visum’ is de nieuwe bundel van dichter, essayist en beeldend kunstenaar Renaat Ramon. Woord en beeld komen samen. Tevens is het, volgens Tom Veys, ‘een dubbelbundel met twee genres, één van het commentaargedicht bij een beeld en in een tweede deel is er een essay over het leven en werk van Renaat Ramon.’ Dichter Alain Delmotte schreef het essay. ‘Elke poëzielezer of kunstliefhebber kan genieten van het woord en het beeld.’

De Poëziekalender 2025 van het bekende merk Plint, heet 'Liever de liefde' en is een kunstzinnige uitgave. Iedere dag een nieuw gedicht over de liefde van veel bekende dichters. Jeanine Hoedemakers zegt: 'Wat de kalender extra speciaal maakt zijn de fotofragmenten die aan de achterkant van elke bladzijde staan. Als je alle blaadjes met de gedichten erop bewaart dan kun je van de fotofragmenten op de achterkant 46 poëzieposters samenstellen.'

In 'Septemberzee' van Willem Jan Otten laat de dichter ons meelopen op zijn levenspad. Jeroen van Wijk treft in de bundel ontroerend mooie poëzie aan die nergens pathetisch wordt. Hij stelt vast dat 'Otten de thematiek van zijn gedichten prachtig weet te balanceren tussen observaties over het leven en de dood, en welke rol religie hierin kan hebben. Van Wijk vindt het prettig dat de gedichten die over religie gaan niet predikend zijn.

‘Dub Holland’ is een verzamelbundel met het beste werk van Arjan Witte. Het levert volgens Maurice Broere een wat ambigu beeld op: ‘Enerzijds staan er prachtig klinkende zinnen in en roept de dichter interessante filosofische vragen op, zoals: kunnen we niet wat minder somber tegen de dood aan kijken. Anderzijds maakt Witte gebruik van eigenaardige, soms onnavolgbare metaforen. Menig gedicht begint hij met een boeiende levensvraag, maar eindigt dan als een losse flodder.’

In 1882 speelde Guido Gezelle met de gedachte om een vrouwenblad te maken, hij omschreef het als 'een jaartijdbladtje voor Vlaamsche vrouwen'. Het is er niet van gekomen. 'Tot nu', zegt Hans Franse: ''het prachtige magazine, op glossy formaat (een Vlaams poëtische 'Linda') waarin Gezelle in zijn relatie met vrouwen centraal staat, is op de markt gekomen in een Vlaamse coproductie:' Vrouwen van papier''.

Iris van de Wetering bespreekt de bundel ‘Wat wij doen dat heet bewaren’, van Siel Verhanneman: ‘De psoas en de uterus, twee fysieke plekken in het lichaam, spelen een centrale symbolische rol in de bundel. Elk van deze plekken draagt een diepe emotionele en spirituele betekenis. Door het gebruik van krachtige beelden en symboliek, weet ze een universum van emoties te scheppen waarin de lezer wordt uitgenodigd om zijn eigen ervaringen en verlangens te reflecteren.’

Monique Leferink Op Reinink won dit jaar met haar gedicht 'Canto' de Rob de Vos-prijs 2024. Vandaag is het algemene juryrapport aan de beurt. Hierin staat ook wie erin de top 20 belandden. Juryvoorzitter Peter Vermaat concludeert: 'Hoeveel je ook kunt afdingen op het wedstrijdelement, feit is dat, wanneer eenzelfde inzending door een gevarieerde groep lezers wordt gewaardeerd, het aspect 'smaak' toch wat naar de achtergrond verschuift en de intrinsieke kwaliteiten van de gedichten op de plaats landen waar ze thuis horen.'

Hans Franse vindt het jammer dat de bundel ‘Bescheidenheid is een doodzonde’ van Johan Meesters niet mooi is vormgegeven en amateuristisch overkomt. Het lijkt hem ook dat je deze poëzie eigenlijk moet horen: ‘Hij moet een dichter van het gesproken woord zijn, een sprookspreker.’ Franse zegt dat ondanks een aantal ingetogen gedichten, het retorische overheerst: ‘Meesters typeer ik als sprookspreker of bard met taalkundige virtuositeit.’