Vermoeiende moeiteloosheid
door Paul Roelofsen
Appel met kind is de vijfde bundel van de in Oost-Vlaanderen ( Balegem ) wonende dichter Sacha Blé (1971) en het is er een met haken en ogen.
Blé heeft duidelijk invloed ondergaan van Oosterse denkwijzen en religies (Tao o.m.) en wil nadrukkelijk eenvoud betrachten. Dat lukt in het eerste gedicht van de cyclus ‘Vader wij wachten’:
Vader wij wachten
i.m. Luc De Vos ( 1962-2014)
Een ideale februari: rijp op de horren,
de buitenkraan, het kippeneten,
en deze muisstille wolken blauwer
dan de melkwitte faiencetegels –
Februari: ooit het laatste twaalfde
van het Romeinse kalenderjaar,
hoogste tijd dus om zijn nette glazen
zonder rouwgebaar te breken,
in deze slaapzak van een keuken
van niets meer dan spaanderplaat –
Bewonderenswaardig, maar in deze bundel gaat dat al te vaak op het gemakzuchtige en kabbelende af, waardoor de poëzie aan spanning en verrassing tekortschiet.
Het lijkt of de dichter een perfecte moeiteloosheid nastreeft, die echter niet gepaard gaat met een noeste voorbereiding, iets wat onlosmakelijk is verbonden met welke perfectie dan ook. Talloze quasi-diepzinnige regels wijzen in die richting. ( ‘Ik sprak erover gisteren met mijn vorige leven’; ‘brandde onder het kruis van inzicht en geluk’; ‘de force die de jurk was; in die blankheid, op die koord’ ; ‘alle bijna bloesems, alle bijna gieters van mijn verzennirwana kriskras en kansloos’ ).
Verder kost met name het eerste deel van de bundel, ‘Nacht en dag’, oden aan bewonderde schrijvers en schilders, voor de minder ingewijde lezer nogal wat studietijd omdat hij geacht wordt zich hierin te verdiepen, alvorens aan de poëzie te beginnen.
Geen probleem, als men die gedichten zonder deze kennis ook maar zou kunnen genieten. (Het gebeurde mij zelden; eerlijk gezegd heb ik meer genoten van de ingewonnen informatie omtrent de in de titels opgenomen kunstenaars – o.a. Alessandro Barrico, Rutger Kopland, Herman Hesse en Erwin Mortier – dan van de daarop geïnspireerde poëzie ).
Hier zo’n niet aan mij besteed gedicht:
ZEE-LICHT, HEIST
Vers VI
Junimaand retraitemaand,
rozenmaand, theemaand.
‘Op juni komt het aan of de oogst zal bestaan.’
‘Gij ziet wat wolken aan de kim? Straks is ’t nog maar een ijle schim.’
Junimaand krijg-de- klere-maand,
er-kan-nog-van-alles-gebeuren-maand.
Wat hiervan te zeggen? Niet dat het spannend is, niet dat het lekker bekt, niet dat het een zweempje humor bevat, al is dat laatste misschien wel de bedoeling. Wat wel?
Voedsel voor psychologen.
Maar goed, na dit geschamper een gedicht waaruit blijkt dat Sacha Blé het toch wel kan.
VAKANTIE
Bij Courage! (Ida Gerhardt, brieven, 2005)
Eerder hield ik al van u
om uw gebrek aan verlangen.
Om al bij leven enige dagen
vakantie te nemen,
op die kusten van wat ooit was,
uw bucolische Rome en, ja,
Sparta. Nu bemin ik u
niet in het minst om uw wal
van gedichten: ze zijn mijn bed,
mijn uitkijkpost, mijn zeevruchten.
En omdat u het zo zeker wist
van de falanx goden
die ons wacht, zo zichtbaar,
zo alle dagen in de ether.
Bevatte de bundel maar meer dan een handvol gedichten op dit niveau.
Kortom, te weinig, veel te weinig.
Dat de bundel, afgezien van het intrigerende voorplat met een ingebakerde baby, ook nog eens schamel is uitgegeven past daarbij.
***
Appel met kind is de vijfde bundel van Sacha Blé. Zijn vorige bundels zijn Afwezigheid (2003), Onder de pijnbomen (2004), Tijdens het ontbijt (2007) en Zie maar (2010).
