Els Moors is geboren in Poperinge, 1976. Ze debuteerde in 2006 met de poëziebundel ‘Er hangt een hoge lucht boven ons’, bekroond met de Herman de Coninckprijs. In 2008 publiceerde zij de roman ‘Het verlangen naar een eiland’ en in 2010 de verhalenbundel ‘Vliegtijd’. Ze ontving de J.C. Bloemprijs voor ‘Liederen van een kapseizend paard’ (het balanseer/Nieuw Amsterdam, 2013). Naast docent creatief schrijven is ze ook redacteur van het literaire tijdschrift nY.
foto: Guy Kokken
Van harte gefeliciteerd met de benoeming tot derde Dichter des Vaderlands van Belgiё.
Dank voor de felicitaties en de interesse.
In een interview met jou las ik dat je ondanks je bekendheid als dichter liever gewaardeerd zou worden om je proza. Wat is dat toch dat schrijvers hun poëzie onderschatten of anders waarderen dan hun proza. Of zie ik dat verkeerd?
Dat zie je verkeerd. De vorm en de inhoud van mijn romans werden tot nog toe, en op enkele uitzonderingen na, beoordeeld aan de hand van normaliserende, kapitalistische maatstaven. Het is volstrekt normaal dat ik me daar als schrijver tegen verzet. Mijn werk als schrijver bestaat alleen maar uit verzet tegen de norm van het kapitaal. Ik kan toch niet die romans gaan schrijven die de critici willen lezen? Ik ben een schrijver die zijn werk doet. En als ik aan het werk ben, wil ik serieus worden genomen.
Ook las ik in een interview dat je switcht tussen de genres bij het schrijven. Is er voor jou geen onderscheid of een kunstmatig onderscheid?
Elke tekst is voor mij in de eerste plaats een kritisch onderzoek naar het genre zelf. Het verschil tussen de genres is ook het resultaat van een reële historische literaire traditie. Ik verhoud me noodgedwongen tot die traditie, zoals een boer zich tot de grond verhoudt. Er zonder kan ik mijn groenten niet verbouwen. Het onderzoek dat ik in het ene genre voer, besmet vanzelfsprekend het onderzoek dat ik in het andere genre voer. Maar er is nog zoveel: televisie, filosofie, het werk van beeldende kunstenaars, de wereld waarin we leven. Alles is besmettelijk. Om een doorbraak te forceren kan het geen kwaad je te concentreren op het probleem dat voor je ligt.
Je bent Dichter des Vaderlands van België geworden. Wat houdt deze titel in, wat moet je doen en wat zijn je plannen?
Het is een publiek geheim dat België worstelt met zijn politieke geschiedenis en de verschillende talen die er gesproken worden. De titel Dichter des Vaderlands is een initiatief van verschillende poëziehuizen en literaire organisatoren om de verschillende taalgemeenschappen tegen de politieke verdeel- en heerstactieken in, op een constructieve manier met elkaar te verbinden. Pas als poëzie over alle taalgrenzen heen verstaan wordt, kunnen we beginnen te dromen van een solidair België in een solidair Europa in een solidaire wereld die alle op een humane leest werden geschoeid. Het is een visionair project dat ik wil ondersteunen. De gedichten worden ook in het Duits en Frans vertaald(EW). Ik wil vooruit kijken. Met de hulp van verschillende partners wil ik in Brussel een festival van de Arabische Poëzie op poten zetten, het schitterende Zoniënwoud in Brussel poëtisch in kaart brengen enz. Maar dat werk doe ik gelukkig niet alleen. Mijn enige echte plicht en verantwoordelijkheid is over een periode van twee jaar twaalf gedichten schrijven die verband houden met de actualiteit.
Hoe lang ben je Dichter des Vaderlands?
In principe twee jaar, maar ik ben eigenlijk vorig jaar al begonnen als ambassadrice van Laurence Vielle, de toenmalige Franstalige dichter des Vaderlands. Laurence Vielle heeft er zelf al drie jaar opzitten en blijft ook nu nog even aan mijn zijde als ambassadrice. Het is erg leuk dat teamwerk, verschillende talen in een land verenigen heeft zo zijn voordelen.
Je bent een collega van Perquin, vergelijk je je ook met haar of met een andere eerdere Dichter des Vaderlands?
Het afgelopen jaar heb ik als ambassadrice van Laurence Vielle ontzettend veel geleerd, niet alleen omdat Laurence Vielle een geweldige staatsman is, maar ook omdat ze een vrouw is. Op dezelfde manier ben ik er zeker van dat ik ooit met Esther Naomi Perquin een gesprek zal voeren over haar ervaringen. Maar Nederland en België kennen een andere politieke werkelijkheid en daar moeten andere vragen beantwoord worden. Ik leer trouwens van elke dichter iets.
Heb je er een baan naast of ben je anderszins actief?
Naast lezingen, workshops en allerlei losse projecten, geef ik les Creatief Schrijven in Arnhem, Antwerpen en Brussel. Ik moet actief zijn, want Dichter des Vaderlands is geen officiële baan, al is het boeiend werk. Ik kijk of het me lukt om beide zaken blijvend te combineren. Ik word gelukkig van het begeleiden van andere schrijvers, misschien omdat ik de omwegen en valkuilen van het schrijfproces steeds beter leer te begrijpen en ik word ook steeds beter in wat ik doe. Maar ik wil ook blijven schrijven. Dat is wat me echt voldoening schenkt omdat ik er het meest van leer. Het eigen schrijfwerk is taaier en moeilijker, het duurt langer en is onoverzichtelijker, maar de winst is groter.
Wat is je volgende schrijfproject? Wat zijn je toekomstplannen?
Zodra ik de handen vrij heb en de studenten me even niet nodig hebben, ga ik de roman waar ik al een tijd mee bezig ben, afmaken. Daar snak ik naar. Ondertussen heb ik materiaal voor een nieuwe dichtbundel verzameld. Als ik er in slaag beide projecten binnen afzienbare tijd tot een goed einde te brengen, worden het twee belangrijke jaren voor me.
Interview Elly Woltjes
