Fieke Gosselaar – Nova Zembla

Het genot van een alledaags bestaan

door Levity Peters

Mijn talen spreek ik als de gemiddelde Nederlandse parlementariër: abominabel dus, maar ik kan het niet laten om, terwijl ik lees, een vreemde taal mee te fluisteren. Ik hou van de andere klanken, geniet van de mogelijke verwantschap met woorden die ik ken. Kort geleden hoorde ik een taalwetenschapper over de veel grotere rijkdom aan klanken van de Nederlandse dialecten in vergelijking met het ABN. Dat alleen al lijkt mij een reden om dialecten te koesteren. Daarom alleen al mogen we blij zijn dat er dichters zijn als Fieke Gosselaar die dialect in haar poëzie tot zijn recht laat komen. In haar geval: het Gronings:

Net als in het echte leven, maken in hun poëzie mensen zich vaak groot en dik (vooral de mannen!), en pretenderen iets te zijn wat misschien volkomen aan hun persoonlijkheid ontbreekt. Ze proberen intelligenter over te komen dan ze zijn, dynamischer, kunstzinniger, non-conformistischer; driester, of als meesters in een bepaald genre. En dat in verschillende gradaties van opzichtigheid.

Natuurlijk is elke creatieve uiting een brug naar de ander. Natuurlijk probeer je de ander te verleiden om jou ‘te zien’ en natuurlijk probeer je de ander een beetje te betoveren. Maar wat een genot is het wanneer iemand dat doet zonder te grote pretenties en met open vizier!

Zo’n dichteres in Fieke Gosselaar.
Toen ik de bundel Nova Zembla voor de eerste keer gelezen had, was het eerste wat ik dacht: Als zij haar frisheid maar behoudt! Want dat dit een dichteres is die meer heeft te vertellen dan haar debuut laat lezen staat voor mij buiten kijf. En ik betreurde het bijna dat zij debuteerde in het Gronings, al is dat voor een Hollander als ik meestal goed te volgen. Zij verdient een groter publiek dan het Groningse. Zoals het Gronings op zich meer aandacht verdient omdat het dichter bij de oorsprong van ons Algemeen Beschaafd Nederlands ligt.

Het volgende gedicht kan ik niet anders dan glimlachend lezen. De onbevangenheid vind ik roerend, en moedig. Kom maar eens om een zo speels, lief en teder gedicht:

En het is nog erotisch ook. Die zachte, warme erotiek vind je in het direct daarop volgende gedicht eveneens:

Eenvoudig schrijven is niet gemakkelijk. Los van het feit dat je er een no – nonsens mentaliteit voor moet hebben, is geestelijke bagage een noodzaak; de woorden, de zinnen moeten geladen zijn. Dat brengt mij op iets bijzonders van deze poëzie: het geïntegreerde karakter. Je krijgt de indruk van een vrouw voor wie leven en taal niet gescheiden zijn, zij leeft in haar taal.
Alles waarbij zij zich betrokken voelt, wat haar raakt kan een plek krijgen in haar poëzie. Zonder opsmuk. De dingen mogen zichzelf zijn. Hoe vaak ontmoet je dat? Hoeveel dichters zijn in staat om op die manier schoonheid op te roepen?

Nova Zembla. Het Behouden Huys. Een toevlucht in barre tijden.
Nova Zembla is een heerlijke bundel tegen de kou. Iedereen die ooit heeft genoten van wat de winter kan brengen zal zich thuis kunnen voelen bij deze poëzie. Niet omdat alle gedichten over winter, sneeuw of schaatsen gaan, maar omdat ze stuk voor stuk blijk geven van verbondenheid met de aarde. Machines krijgen evenveel aandacht als zonderlingen, gakkende ganzen worden in pril licht vereeuwigd. Sporen van misdaad, Dracula en Big Mac, het is allemaal onze wereld. Thuis:

***
Fieke Gosselaar (1982) bedankt in haar nawoord Jan Glas ‘veur de hulp en steun bie t soamenstellen van dizze bundel. Ik denk dat ik zunder hom haildaal nait in t Grunnegs schreven haar!’