Ik moest geen enkele kant uit
door Joop Leibbrand
Uitgeverij De Harmonie bracht dichter Remco Campert (1929) en diens vriend Jeroen Henneman (1942) samen voor De Stad, een op fors formaat uitgegeven boek (een maatje meer dan A4) waarin poëzie en beeldende kunst samenkomen. Campert selecteerde uit Remco Campert Dichter (De Bezige Bij 2011) vijftien gedichten en Henneman leverde 23 prenten, waarvan vier vol in kleur en de andere voornamelijk zwart-wit.
Nu is de combinatie kunst-poëzie natuurlijk vertrouwd, en meestal gaat het een dan in op het ander: het gedicht doorgrondt op de een of andere manier bijvoorbeeld tekening of schilderij, de illustratie werpt een bepaald licht op het gedicht. Bij Campert en Henneman staat beider werk volstrekt los van elkaar; je zou hoogstens kunnen zeggen dat de prenten van Henneman Camperts gedichten een context geven van een zekere terloopsheid en onnadrukkelijkheid. van vervreemding ook wel, al is dat volkomen gevoelsmatig gezegd.
De gedichten van Campert hebben in deze uitgave een veel prominentere plaats dan afzonderlijke gedichten meestal in een bundel of een bloemlezing mogen innemen. Ieder gedicht krijgt een aparte titelpagina, waardoor het lijkt alsof iedere tekst een apart hoofdstuk is. In feite is dat natuurlijk ook zo, want de gedichten blijven, al maken ze hier deel uit van een overkoepelend thema, volstrekt zelfstandig. Het zou malligheid zijn ze hier te bespreken. Ze behoren tot Camperts ‘erfgoed’ en dat dient niet meer gerecenseerd te worden maar uitsluitend gewaardeerd.
De Stad opent met ‘De (on)bekende weg’ (Ik moest geen enkele kant uit/ …), besluit met ‘Foto’ (Nu moet je een foto nemen/ als je wilt lachen later/ met vrienden vriendinnen of alleen.) en bevat verder bekende gedichten als ‘Aan de poëzie’, ‘Steden bij avond’ en ‘Dit gebeurde overal’. Opvallend vaak is naast de stad en het stadsleven ook het schrijven en de poëzie zelf een motief.
De wereld moet men vangen// en er werkelijkheid van maken heeft de dichter zich ooit voorgenomen. Dankzij de poëzie, in ‘Onvergetelijk’ zo mooi omschreven als ‘woorden die ademen doen’ is hem dat tot op de huidige dag gelukt.
Het boek is niet echt goedkoop, maar zal als decembercadeau zijn weg wel vinden. Voor wie meer wil: Van De stad verscheen ook een exclusieve bibliofiele editie in een gelimiteerde oplage van 250 exemplaren. (€ 295,-)
