Meisje uit de bocht
door Wilma van den Akker
Als je een meisje bent is het debuut van Maartje Smits (1986). Ze studeerde onder andere Beeld en Taal aan de Gerrit Rietveld Academie en maakt naast poëzie ook video’s. Op haar website staan voorbeelden van gedichten en beeldend werk. In de bundel omhelst Smits het meisje en neemt er tegelijkertijd afscheid van, aldus de tekst op de achterkant. Ik ben benieuwd hoe ze dat doet.
In het gedicht ‘Een moeder een meisje’ somt ze op wat de verschillen zijn tussen een moeder en een meisje. ‘//een moeder maakt zich zorgen / een meisje moet trakteren / een moeder vermaakt / een meisje versiert’ … etc. Dit is aardig gevonden.
Iets verderop in de bundel verschijnen de borsten, die niet helemaal welkom zijn, gezien het ‘borsten wegbidden’. Het meisje is nog slechts een halfmeisje. ‘Stil schaduw schip’ is een letterlijk kantelpunt. Het meisje zweeft in een ‘schip’, een soort schommel, in een pretpark. ‘//Vlak voor alles kantelt, staat het / stil.’ Dit vind ik mooi, een invoelbaar moment verbeeld. Zulke gedichten lees ik graag.
Ik word geraakt door de zin ‘/ mijn vader condoleert een vriend via Wordfeud /’, te vinden in het gedicht ‘Zondaggebied’, dat afstandelijk een gezin beschrijft dat gewoontegetrouw recreëert. Vanaf ‘Afwegen’ lijkt een aantal gedichten anorexia of boelimia tot onderwerp te hebben. Eten of niet eten, dat is de kwestie.
Schifting
de dag was een werkdag
ik fiets een tussendoortje dat uit de hand liep
dit doelloos verplaatsen schendt mijn rugzak
de dag eist trappen tot we weer stilstaan
waar we begonnen waar ik slikte zonder te schiften
ik wil een ondoorzichtige
lunchbox luchtbuks
ongezien blijven
als ik eet
In ‘lusteloos gras’ wordt de ik-figuur ‘//… wakker en ik haat / iedereen die mager is // (ook dieren)//’
In de tweede helft van de bundel vliegt het meisje uit de bocht en heb ik steeds meer moeite haar te volgen. De gedichten worden warriger en Smits gooit verschillende talen door elkaar. Dit levert soms aardige klankovereenkomsten op, maar ik heb moeite contact te maken met bijvoorbeeld:
Keri South Beach Overloper
open:
http://12.132.45.200:4000/view/viewer_index.shtml?id=171
tijdens kantooruren
open:
keri south beach
drop down Gemälde
daalt in op je
browser loads
water en land
in een Welle
dat vergezicht
valt
folds
schokt in op je
over
stop over
ver vaal falls
valt neder
skrieuw helder und gris
shuffles in
over
in over in
live viewer wie wohnt da
wer schoffelt daar
zand tot vloedlijn
Sie kust shows
een update
onder ein ander
keri’s south beach
en een zeevrouw
die wacht hoe licht het
rechtsaf gaat
weilen macht
zij when die
shoals schellen
lêcher and reload:
eine Seezunge frißt de letzte pixels
des Tages die nog restende
data stream schaut sie
het wreten worden die Welt
Dit zand is me te los. Misschien is het meisje in de loop van de bundel meer en meer in verwarring geraakt en zoekt nog naar een nieuwe, eigen vorm om poëzie te bedrijven. Wat mij betreft gaat die vorm wat meer terug naar het begin. Opdat het meisje een volwassen dichter wordt, die het meisje omhelst en de verwarring achter zich laat.
