“het verlangen loopt zelden gelijk met de herinnering”

Truus B.A. Roeygens (1964) woont in Mechelen.  Ze schreef een roman die in 1995 werd uitgegeven bij Querido en is vandaag op zoek naar een uitgever voor haar debuutbundel POOLMOEDERS. Uit de bundel verschenen in 2018 een aantal gedichten in het oktobernummer van Het Liegend Konijn en in de twee laatste bloemlezingen met de top 100 beste gedichten uit de Turing Gedichtenwedstrijd.  In februari van dit jaar won ze met het gedicht KLEINE NULLEN VAN CELSIUS de tweede prijs in die prestigieuze Turing wedstrijd.
Alja Spaan ging in gesprek met haar.

 

 

Allereerst van harte gefeliciteerd met je tweede prijs in de Turing gedichtenwedstrijd, hoewel ik heb begrepen dat het voordragen van jouw gedicht op de avond van de uitreiking niet geheel feestelijk verliep?
Dank je! Ik denk graag aan die avond terug! Ook aan het moment suprême…In de vorige edities van de jaarlijkse uitreiking van de Turing prijs werden na afkondiging van de winnaars de winnende gedichten door de makers voorgelezen. Dit jaar was het de voorzitter Tsead Bruinja die uit de gedichten geëindigd op plaatsen 2 en 3 enkele regels voorlas. Tsead Bruinja kreeg de eerste regels van mijn gedicht niet juist gezegd; de tweede poging die ook niet echt reclame was voor  het tweede gedicht van het jaar, was de trigger om het van hem over te nemen. Hij en ik zaten in de wedstrijd ‘Turing onhandig’ -of zoiets. Ik had tegen de dichter des vaderlands na afloop van het programma nog wel ‘sorry, we waren meisje, geen aardig meisje’ willen zeggen, maar de fûgel wie hinnen te fleanen.

Zoals ieder jaar discussieert men op de sociale media volop over de wedstrijd. In Tzum las ik dat professionals weg zouden blijven bij deze wedstrijd. Wat is jouw idee van deze tiende Turing?
Dat er in de top 100 weinig professionals eindigden, betekent niet dat zij niet meededen. Toch? Alja Spaan, jij eindigde toch met twee gedichten in de top 100?  Ze schrijven meestal maar wat. Er zijn voor- en tegenstanders van de Turing.  Ikzelf hou wel van wat competitie, vooral van elke schrijfwedstrijd waar anonimiteit wordt gewaarborgd. Voor mij is de Turing een witte zwaan op een mistige vijver. Een drijfveer. Hij zegt dat ik mag zijn wie ik ben. Verwacht vooral niet dat ik tegen hem uitvaar.

Tot de prijswinnaars behoren betekent in ieder geval aandacht. Komt dat op een goed moment voor je?
Inderdaad, het is een groot literair evenement voor Nederland en Vlaanderen; ik heb net een bundel af, dus een ideaal moment voor extra aandacht en om contacten te leggen. Maar het verlangen loopt zelden gelijk met de herinnering. Zo blijf je op de avond van de uitreiking anoniem tot op een kwartier voor het einde. Na de uitzending en ook in de weken erna gaat de aandacht vooral naar de winnaar.

Je hebt het over ‘herinnering’. Wat ik niet wist is dat je in het verleden -in 1995- een roman uitbracht. Heb je daarna nog iets gepubliceerd?
Nee. Tussen 1995 en 2017 heb ik niet geschreven. Mijn roman leek mijn debuut en mijn slotstuk te gaan worden. In 2017 heb ik allerlei hoofdstukken afgesloten en ontstond de grote behoefte om de dingen te noteren. Ik schreef mij in voor de opleiding poëzie aan de Antwerpse Schrijvers Academie om mijn pen te verfijnen. Onlangs heb ik beslist om voltijds te gaan schrijven. Het blijft in het leven moeilijk om jezelf te zijn en slechts het zichtbare te zien of om altijd het goede te doen. Ik had als kind al ontdekt dat ik door woorden te veranderen de zin van liefde kon veranderen.  

 

In een recensie van je roman staat dat je een bijna ‘gulzig taalgebruik’ hebt. Ook maakt de hoofdpersoon in die roman ‘heftig getoonzette’ gedichten. Met andere woorden: heb je al die jaren geoefend aan je eigen poëzie?
Nee. Echt niet! Ik ben haast 25 jaar niet bezig geweest met poëzie, althans niet schrijvend bezig geweest. Ik denk in beelden. In breedbeeld. Ik was op mijn achttiende graag naar het RITCS in Brussel gegaan om daar audiovisuele kunsten te gaan doen. Maar mijn vader had voor zo’n opleiding geen geld over, dus ging ik maar iets ‘sociaals’ als orthopedagogiek studeren. Zo ging dat in die tijd. En zo gaat het vandaag: Via TAAL breng ik de overvloed aan beelden naar het bewuste niveau. Wie houdt mij nog tegen?

 

Je verscheen vorig jaar in Het Liegend Konijn en je brengt je woorden op diverse podia onder de aandacht: zo ook op het Platform voor Literatuur en Ergere Ellende. Kun je iets meer over dat platform vertellen?
Je kan daar inderdaad een tweetal gedichten van mij terugvinden, maar dat was eerder een vriendendienst. Dirk Vekemans beheert de organisatie. Het is mij niet duidelijk of -PleE- werd opgericht als experiment; het platform bevat vooral experimentele poëzie/kunst. Het platform zag ik als een Self Elevating Platform. Het boort aan in laag sprankelend water.

Hoe belangrijk zijn publicaties voor je? Merk je een verschil tussen publicaties/optredens in Nederland en Vlaanderen?
Publicaties zijn voor een beginnend dichter van levensbelang. Ze zijn zeer belangrijk om mijn visibiliteit te vergroten. In 2018 verschenen gedichten uit mijn bundel in Het Liegend Konijn en in de laatste twee bloemlezingen van de Turingwedstrijd. Podiumervaring heb ik nog niet. Hongerig ben ik dan weer wel. Op 7 juli treed ik voor de eerste keer op met gedichten op ‘Poëzie in de Pastorie’ -een groot poëziefestival in België. Ik heb mij ook ingeschreven voor een plaats bij ‘Dichters in de Prinsentuin (2019)’ –een festival in Groningen. Dan kun je me op die plaatsen nog wel eens in het touw zien klimmen dat tussen twee boomtakken  hangt om er te touteren.

Mijn ervaringen in de literaire wereld zijn alleszins te kortstondig om nu al verschillen tussen Noord en Zuid te ervaren. Ik merk wel dat Nederlandse uitgeverijen een pak moeilijker te bereiken zijn dan 25 jaar geleden. Als ik mijn manuscript vandaag naar de uitgeverij zou willen sturen die mijn roman destijds uitgaf, dan is dat bijvoorbeeld al niet mogelijk. Singel Uitgeverijen aanvaarden geen manuscripten meer van buitenstaanders.

Wat heeft de poëzie jou geleerd?  Kan je ons misschien iets vertellen over jouw dichtbundel?
De poëzie heeft mij geleerd dat er geen poëzie is. Er is ook geen proza. Er is TAAL als regel en we hebben een bepaalde aanleg die bestaat uit conventies met andere mogelijkheden als een bepaalde constructie . Dan kan alles.

‘POOLMOEDERS ‘ -zo heet mijn dichtbundel- is het resultaat van een expeditie naar vreemde en afgelegen herinneringen en naar onontdekte delen van ons wezen. Zo blijkt mijn brein een simpelheid vol gedachten. In mijn longen vliegen vogels rond. Maar mijn houvast haal ik uit mijn handen: mijn handen met vuurpijlvingers, mijn handen met de palm van witte papierproppen, hun vingers met herinneringen. Vandaag ben ik weer op zoek. Naar een uitgever die toekomst ziet in mijn handen. POOLMOEDERS in een ongunstig klimaat voor dichters. We nemen geen woord terug.