Annel de Noré – Exit

Spijt in de badkamer

door Maurice Broere

–

–
Je zou eerder verwachten dat Exit de titel is van het laatste werk van een kunstenaar. Annel de Noré debuteert echter met deze bundel als dichter. Het is haar eerste bundel, maar niet haar eerste publicatie, want ze schreef al drie romans en twee verhalenbundels. Exit bevat vijftig gedichten, een inhoudsopgave, een verklarende woordenlijst aan het eind, een verdeling in afdelingen ontbreekt. Opvallende thema’s zijn: godsdienst, verwijzingen naar de Bijbel, verbroken relaties, natuur en dood.

Een verrassend vers. Alles mag, de nabestaande mag het regelen zoals hij of zij het wil. Het maakt ook niet meer uit, want de ik is toch dood. Tot zover eigenlijk niets bijzonders, maar dan de tweede strofe daarin komt naar voren dat de verhouding tussen de ik en de ander niet zo geweldig is, want ze wil geen woorden van het ‘valse verstand’. Ze wil dat niet omdat dan duidelijk zou blijken dat ze het afscheid betreurt. Blijkbaar is het voor haar niet treurig. Enerzijds misschien omdat ze de dood niet vreest, anderzijds omdat ze bevrijd is van een relatie, die niet je van het was. Tussen de regels door in de bundel vind je steeds verwijzingen naar een problematische verhouding met iemand die dicht bij haar stond.

Een klassiek gedicht opgebouwd uit vier kwatrijnen met eindrijm. Alliteratie en assonantie komen mooi gedoseerd voor. Handelaar kan staan voor de natuur of voor god, pro deo in de tweede strofe maakt dat laatste aannemelijk. Het staat de lezer uiteraard vrij er een eigen invulling aan te geven. De natuur werkt al miljoenen jaren efficiënt, alles wordt na gebruik gerecycled. De laatste strofe levert maatschappijkritiek op: geen fabrieken die vervuilen en werknemers ziek maken, regen en water zijn gratis en tevens het kostbaarste goed. Dat laatste is een mooie paradox met een lekkere alliteratie.

Een wat moderner ogend vers over het thema scheiden dat vaker in de bundel voorkomt. De eerste strofe beschrijft een badkamer in de morning after. Treffend vind ik het gebruik van het werkwoord rieken, een archaïsme. De Noré maakt daar vaker gebruik van. Rieken kan betekenen ruiken, maar meer speciaal een onaangename geur verspreiden. Er blijkt sprake te zijn van een morgen met spijt. De metafoor is duidelijk de geur kun je misschien met moeite verdrijven, maar het gevoel niet. In de tweede strofe blijkt dat er wat venijn in de staart zit, want hier proef je toch een wat racistische ondertoon en vermoedelijk de reden voor spijt.

Debutanten willen het vaak te mooi doen en laten zien wat ze allemaal kunnen, maar vaak is dat toch een heilloze weg. Meestal blijken verzen die los van conventies staan, aansprekender zijn dan die op klassieke leest geschoeid zijn. Belangrijk is het los te komen van de wereld van rijm en ritme en het eigen ritme te zoeken. Het mooist in deze bundel vind ik de verzen die los van conventies zijn. Ze zijn sprekender en hebben meer een eigen stem. Ik ben benieuwd wat ze nog gaat publiceren en zal zeker haar gaan volgen. Wel hoop ik dat ze dan wat ordening aanbrengt door het gebruik van afdelingen, die wat structuur brengen in een bundel.
____

Annel de Noré (2021). Exit. In de Knipscheer, 72 blz. €17,50. ISBN 978 9493214262