door Jan Loogman
Het was Tweede Kerstdag en ’s ochtends had ik Bart Slijpers biografie van Martinus Nijhoff gelezen. Vroeg in de middag waren mijn vrouw en ik naar De Pijp in Amsterdam gereden om met familie kerst te vieren. De invloed van Nijhoff werkte door en de volgende dag schreef ik mijn eigen pastiche van zijn De Moeder De Vrouw. Nijhoffs Ik ging naar Bommel om de brug te zien werd Ik ging naar De Pijp om familie te zien. De volgende dertien regels vloeiden heerlijk uit mijn pen.
Deze imitatie zou ik hier hebben kunnen plaatsen, maar ik blijf liever in de stijl van Nijhoff en daarom schrijf ik: Op deze plaats heeft een gedicht gestaan / ’t beviel mij niet. Geen imitatie, maar letterlijk citaat.
De lat voor een imitatie van De Moeder De Vrouw ligt hoog sinds Komrij de zijne begon met Er was veel rommel op de brug te zien. Er zijn imitaties van Kopland (Ik ging naar moeder om haar terug te zien), Zuiderent (Ik ga naar Willemsdorp en zie de nieuwe brug) en anderen, maar misschien klopt wat Zuiderent later schreef en is Nijhoffs poëzie ‘uitdagend onnavolgbaar.’
Of kwamen mijn familie en ik op de Tweede Kerstdag toch heel dicht bij De Moeder De Vrouw? In het gedicht ligt het ik-personage in het gras bij de nieuwe brug over de rivier. Op het water passeert een schip met aan het roer een vrouw. Zij zingt psalmen. Dan schrijft Nijhoff: O, dacht ik, o, dat daar mijn moeder voer. Heel wat mensen hebben uitgelegd dat het gedicht de verbondenheid laat zien van het ik-personage met zijn moeder. Laten we aannemen dat dit is wat De Moeder De Vrouw toont. Dan bootsten wij op de Tweede Kerstdag het gedicht heel aardig na. We praatten en lachten, we aten en zongen, we wandelden en kwamen aan de Amstel. Bij de Magere Brug poseerden we – weliswaar niet liggend in het gras – voor een groepsfoto. Daarna liepen we door terwijl we de band tussen ons nog eens olieden door herinneringen op te halen en toekomstdromen te delen. We zongen ter ere van onze moeder, schoonmoeder, oma het lied met haar naam erin: Mien, waar is mijn feestneus. Geen psalm, zo zijn we niet, maar wel dacht ik: ‘O, dat hier mijn moeder liep.’
Voor de tekst en een bespreking van De Moeder De Vrouw: Klassieker 123.
afbeeldingen:
Magere Brug Amsterdam © Wikipedia
Binnenvaartschip © Vaartips
Polonaise © Algemeen Dagblad
–