In de rubriek Mals groen (https://meandermagazine.nl/malsgroen) besteedde Annette van de Bosch een aantal jaren geleden aandacht aan ‘verse’ dichters.
Wat is er van die dichters terechtgekomen?
Deze keer Peter Wullen. Hij werkt o.a. mee aan videogedichten die filmmakers van zijn gedichten maken. Een heel andere wereld dan waar we gewoonlijk in Meander aandacht aan besteden.
Schrijf je een gedicht met al een mogelijk visualisering in gedachten?
In het begin was er totaal geen vooropgesteld idee over de totstandkoming van de filmpjes. We deden maar wat. En dat gaf zeer leuke resultaten. Ik draafde op met een gedicht of idee en de videoregisseur vulde het aan. Het resultaat was dus ook voor mij telkens verrassend. Ik werkte met drie regisseurs (Verdonck, Swoon en Kubra) en er waren dus drie totaal verschillende standpunten. Het is wel zo dat ik me na verloop van tijd meer ben gaan bemoeien met de beelden. Ik gaf ideeën aan voor de inhoud of voor de muziek. Dat was zeker zo voor het videogedicht ‘Idioticon’. Daarin had ik een vrij grote inbreng.
Ik was het meest verrast door de video van de Russische videoregisseur Ian Kubra voor ‘Das Kapital’.
Hij had de tekst gewoon weggemoffeld onder de videopoem. Inga Shepeleva, de vertelster, mompelt het gedicht als het ware onverstaanbaar. Maar ik vond dat uitstekend. De lezer-luisteraar moet hier echt op zoek gaan naar het gedicht in de videopoem. Het is wat anders dan een rechttoe rechtaan lezing. Daar ben ik niet naar op zoek. Voor mij was die videopoem voor mij de eerste keer dat ik echt zag wat ik voor ogen had. Op die experimentele weg wilde ik verder gaan.
Zou je kunnen zeggen: het gedicht verdwijnt in de film?
In zekere zin wel! Ik heb dat uitgelegd in de liner notes bij het gedicht ‘Idioticon’: "The words stay visible and primary but somehow they disappear inside the videopoem. The viewer or reader has to look very carefully to find them. The meaning of the videopoem is the perfect integration of word, sound and image."
Is er een zelfde soort spanning als tussen een schrijver en een filmer bij een boekverfilming?
Je kunt het onmogelijk vergelijken met de verfilming van een boek. Ik vertel ook geen rechtlijnig verhaal. Er is geen scenario. Ik experimenteer met woorden en betekenissen. De regisseur experimenteert met beelden en geluid.
Ik wil weg van de zuivere verhaallijn. Ik wil experimenteren. Het mag gerust de pijngrens wat overschrijden! Daarin ga ik nog niet ver genoeg, al was er een tijdje geleden wel sprake om wat extremere dingen te doen.
Extremere dingen?
Er zijn enkele experimentele projecten die voorlopig nog in de projectfase zijn blijven hangen. Er wordt mijns inziens veel te weinig geëxperimenteerd in Vlaanderen en Nederland.
Een verhaaltje vertellen is een oeroude drift, maar het is helaas niet meer van deze postpostpostmoderne tijd. Om een groot publiek te bereiken moet je nu eenmaal een verhaaltje vertellen. Dat zie je ook in de gedichten van de jonge generatie van dichters. Er wordt weinig afgeweken. Maar ik wil daar resoluut van af.
Hoe begon het?
Ik had gedurende enkele jaren relatief weinig poëzie geschreven en gepubliceerd. Op een bepaald moment gebeurden er opnieuw nogal wat dingen tegelijkertijd. Er was het contact met Bart Stouten van Radio Klara, die enkele gedichten voorlas op de radio in zijn avondprogramma. Er was ook het contact met Peter Holvoet-Hansen, die me vroeg voor een speciaal nummer van De Brakke Hond. Wat me in contact bracht met Kris Verdonck weet ik niet meer exact. Ik denk dat ik een paar video’s gezien heb die hij maakte voor Didi De Paris en dat me toen de lust bekroop om met hem samen te werken. Maar het was de perfecte manier om terug te komen. ‘Putain’ was een klein meesterwerkje.
Oogst je erkenning?
Je voelt wel de afwijzing als je volop experimenteert. Er valt een soort stilte om je heen. Men kan het niet plaatsen. Je krijgt nauwelijks reacties die ertoe doen. Vroeger kreeg ik wel eens negatieve kritiek, nu is het soms heel stil geworden. Men heeft hier geen woorden voor. De gêne voor doorgedreven experiment! ‘Wat bedoelt hij nou eigenlijk?’
Ik wil nieuwe betekenissen creëren. Betekenis creëert ook zichzelf. Ik ga hierin tegenwoordig trouwens nog veel verder. Mijn nieuwste project – gedicht als je wilt – is gewoon een algoritmische cut-up in de trant van ‘Idioticon’. Het is met andere woorden pure nonsens. Vreemd genoeg kruipt ‘betekenis’ waar het niet gaan kan. Naar het einde toe neigt het gedicht naar iets dat zin lijkt te hebben. Er ontsnapt betekenis. Neen dus! Het gedicht zal trouwens betekenisloos voorgedragen worden als een opsomming van toevallige woorden en zinsneden. Helaas, ik betrapte me er zelf ook op dat ik op een bepaald moment naar betekenis zocht in wat ik geschreven had. Haha…. Ik zoek ook naar zin.
Hoe is het contact met andere makers van videopoems?
Zowel nationaal als internationaal kom je in een circuit terecht met telkens dezelfde mensen, telkens dezelfde festivals. Een heel klein wereldje is dat! Er bestaan zelfs filmfestivals voor videogedichten! Wist je dat? Ik niet, voor ik eraan begon. Dat wil dus zeggen dat je elk jaar opnieuw kunt beginnen met dezelfde reeks festivalletjes af te lopen en aan te schrijven om je videopoems daar te laten screenen. En dat lukte wel, hoor! Ik had er echter totaal geen zin in! Toen een videogedicht geselecteerd werd voor Visible Verse in Canada en vervolgens twee videopoems (van Kubra en Verdonck) voor een videogedichtenfestival in Colorado USA vond ik dat wel heel leuk maar ook ruimschoots genoeg. Ik wenste het daarbij te houden. Ik doe liever nieuwe dingen. Sound Device in Dublin redde me uit dat scenario. Dat was weer iets totaal nieuws.
Sound Device?
https://soundcloud.com/lacosapreziosa/sound-device-n-2.
Toekomstplannen?
Sedert Sound Device zijn we meer bezig meer bezig met geluid en poëzie dan met videogedichten. Wel hebben we nog een paar videopoems op de plank liggen voor 2014. Onder meer door de Amerikaanse videast Chris H. Lynn en de cultregisseuse Flame Schon (beter bekend als Diane Rochlin). En misschien nog een experimenteel filmpje door Kris Yves J. Verdonck.
Tot slot nog een echte Hollandse vraag: hoe komen jullie aan het geld voor die filmpjes?
Ik zal dan antwoorden met typische Vlaamse omzichtigheid: met minimale middelen.
