‘soms brengt een goed gedicht mij op één bijzondere gedachte en dan vind ik even overzicht in de dingen’
door Martin M. Aart de Jong
–
Sharon Kromotaroeno (Den Haag, 1991) is documentairemaker en werkt als managementassistent in het filmtheater Luxor in Zutphen. Vanaf haar twintigste maakt zij, grotendeels zelfstandig en autodidact, vanuit een grote voorliefde voor maatschappelijke, culturele en historische onderwerpen, documentaires en journalistieke producties.
In de afgelopen jaren verscheen o.a.: Voordat ik geboren werd (2017, Evangelische Omroep), Gods Markthal (2020, RTV Oost) en Het geheim van Saxion (2021/2022, Saxnow).
Ik heb voor niks geschreven, een documentaire over Koenraad Goudeseune, draait op 16 juni bij Index Poetry in de Herenstraat te Leiden. Vooraf aanmelden is gewenst. Zie hiervoor deze link. De komende tijd is de documentaire te zien in verschillende theaters te zien in Nederland en Vlaanderen.
foto © Viorica Cernica
Sharon, waarom heb je interesse in poëzie?
Ik houd heel erg van taal. Ik ben dan ook geen beelddenker, maar denk vaak in woorden of mooie zinnen. Soms zijn er gedachtes of ideeën die mij heel erg aanspreken, waar ik dan vervolgens vrij lang over door kan fantaseren. Meestal koppel ik persoonlijke gevoelens aan maatschappelijke thema’s of ‘grote’ onderwerpen juist weer aan de verhalen van mensen of andere wezens om mij heen. Dat is eigenlijk de manier waarop ik alles om mij heen situeer. Poëzie kan voor mij hetzelfde doen; soms brengt een goed gedicht mij op één bijzondere gedachte en dan vind ik even overzicht in de dingen. Het komt ook voor dat poëzie een heel specifiek gevoel voor mij blootlegt, waar ik zelf nooit met mijn hoofd zou kunnen komen. Het gedicht Mijn helft van Menno Wigman beschrijft bijvoorbeeld een eenzaam gevoel in bed, terwijl er iemand naast je ligt. Of Lichaam, mijn lichaam met daarin de regel ‘En dan die metro’s met dat drukke vlees, dat restvolk dat als vissen langs je gleed’ schiet me weleens te binnen als ik me overprikkeld door een drukke stad beweeg.
Wanneer begon je gedichten te lezen?
Dat is lastig te zeggen. Als kind was ik wat ongeduldig met lezen. Tijdens mijn studie journalistiek las ik de krant en veel non fictieboeken. Toen ik als begin twintiger in Antwerpen woonde, keek ik vooral veel arthouse films. Pas toen ik rond mijn 25ste in Deventer kwam en mijn liefje (die onder andere gedichten schrijft) ontmoette, viel er iets op zijn plek. Mijn liefde voor taal kon eindelijk ergens terecht en langzaam groeien.
foto © Sharon Kromotaroeno
Hoe kwam je op het idee om een documentaire te maken over Koenraad Goudeseune?
Ik volgde Koenraad al enige tijd op facebook. Hij postte er dagelijks gedichten, allemaal redelijk persoonlijk van aard. Ik was nieuwsgierig geraakt naar hoe hij leefde en had het idee om een documentaire over hem te maken. In de zomer van 2018 bezocht ik hem twee middagen. Ik heb ons gesprek toen vastgelegd. Een klein stukje daarvan is nu terug te zien in de documentaire.
Schrijvers Delphine Lecompte, Chrétien Breukers en Ingmar Heytze zijn in de documentaire, naast zijn oude uitgever en intimi, aan het woord over Koenraad: hij was een dwarse romanticus bij wie het schrijven op één stond. Het leven zelf, daar kon hij behoorlijk mee worstelen.
Wat vond je interessant aan hem als dichter?
Poëzie is op zich al een literaire niche. Binnen die niche was hij een outcast, een buitenstaander die niet optrad op festivals, hij was weinig zichtbaar. Ik kon me wel met hem identificeren.
Je vindt jezelf ook een buitenstaander?
Een beetje wel. Ik ben vrij verlegen en ook introvert; wat maakt dat het altijd zoeken is naar je eigen plekje binnen de groep. Het voordeel is dan wel weer dat andere ‘buitenstaanders’ je weer meer opvallen.
Waarom maak je documentaires? Hoe ben je ermee begonnen?
In mijn tienerjaren was het mijn droom om schrijver te worden; ik moest ergens naar toe met mijn gevoelswereld. Toch vind ik schrijven een iets te spannende aangelegenheid. Ik kan het mezelf maandenlang kwalijk nemen, wanneer ik een ‘ernstige’ spelfout heb gemaakt. Ik schaam me dan enorm.
Iemand anders in beeld brengen gaat me een stuk gemakkelijker af. De nadruk ligt dan op de andere persoon en niet op mezelf. In het uiteindelijke vormgeven van het verhaal, door middel van de edit, kan ik al mijn gedachten, ideeën en inzichten kwijt die ik opdoe bij het dagdromen.
Zijn er specifieke gedichten van Koenraad Goudeseune die je zijn bijgebleven?
De nagelaten gedichten van Koenraad, die postuum zijn uitgegeven door uitgeverij Atlas-Contact, zijn één voor één prachtig. Eva is geweldig, maar ook een gedicht als Erkenning.
Dit gedicht is een van mijn favorieten:
DAT NOOIT DE DOOD
Dat nooit de dood jou losbindt uit mijn brein, liefste,
dat ik eerst mag gaan, dat verdriet jouw deel zal zijn
bij míjn verscheiden, daar dacht ik deze morgen aan,
want bij leven was wat droef maakt mij al droef genoeg.
Nog met mijn lichaam psalmodiërend over jouw bestaan,
nog daar waar je borsten me hadden genood te minnen,
nog met mijn tong dorstend als een hert naar water —
spuit maar in mijn mond, laat mij het krullen van je kont
in fraai gekozen woorden tot aan mijn dood herhalen.
Wees jij degene die achterblijft en laat dit scrabreuze vers
van wat ik alle nachten streelde orgelpunt en verfijning zijn.
Geloof de rouw niet die je treft, geloof dat ik niet meer beweeg
uit lust. Zelfs als ik al een beetje begin te stinken en vlugger
dan verhoopt de grond in moet voor eeuwig — blijf leven!
uit Merkwaardige Producten, uitgeverij Douane
Over Koenraad Goudeseune:
Koenraad Goudeseune, geboren in 1965 te Ieper, West-Vlaanderen, overleden in Gent, 9 december 2020. Hij is de man om wie het draait in deze documentaire. De titel van de documentaire is tevens de titel van een van zijn gedichten. Talloze gedichten schreef hij. Maar ook romans en brieven. Recensies. Een veelzijdige auteur dus. Maar hij was meer dan dat. Tegen wil en dank was hij onder meer taxichauffeur en nachtwaker om in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien. Van zijn schrijfwerk kon hij in zijn latere loopbaan niet leven. Hij trad er nauwelijks mee naar buiten, Facebook vormde een uitzondering. Wat dreef deze schrijver? Hoe verliep zijn leven? Uitgevers, dichters, vrienden, zijn geliefde en zijn zus komen aan het woord. Terugkijkend op een uitzonderlijk bestaan. Koenraad koos voor euthanasie nadat bij hem darmkanker werd geconstateerd en er weinig uitzicht was op genezing.
