Werken met een thema
door Janine Jongsma
–
–
Onze poëziewedstrijd met het thema overmacht loopt nog tot oktober, je kunt hier het reglement lezen. Wil je de winnende gedichten lezen van de vorige edities, klik dan hier. Momenteel ontvangt de nieuwe organisator Monique Wilmer-Leegwater al veel gedichten, maar we weten uit ervaring dat de echte stroom pas op gang komt in de laatste twee maanden. Waarom het zo aantrekkelijk is om mee te doen aan een poëziewedstrijd kun je hier lezen. Met de zomervakantie in aantocht besteden we vandaag aandacht aan het werken met een thema. De reden waarom zoveel schrijfwedstrijden een thema hanteren is omdat het deelnemers uitdaagt om ermee aan de slag te gaan. Het voorkomt dat je een eerder geschreven gedicht kunt gebruiken, je moet er moeite voor doen. Maar hoe laat je je nu inspireren door een thema? We zetten onze aanbevelingen op een rijtje.
Je laten inspireren betekent dat het thema je op ideeën moet brengen, het betekent niet dat je het thema letterlijk moet gebruiken in je gedicht. Toen we in 2020 als thema een illustratie hadden van een kunstwerkje waarin een vogel op zijn rug lag die met de pootjes een ei vasthield, kregen we erg veel gedichten over vogels. De juryleden werden er simpel van. Als deelnemer verklein je je kansen hiermee. Enkel degenen die aan de vogel een originele draai gaven en poëtisch gezien een ijzersterk gedicht schreven werden genomineerd. Het winnende gedicht ging niet over de vogel, maar bracht een gevoel over dat de jury kon linken aan het thema. Daar draait het om.
Je helemaal niet storen aan het thema is het andere uiterste en geen slimme zet. Een thema is nooit vrijblijvend. Stel dat het thema ‘disharmonie’ is en jouw gedicht gaat over een paard dat vredig staat te grazen in de wei, dan ben je bij voorbaat af, zelfs als het een goed gedicht is. Het gedicht moet op zijn minst het thema benaderen en moet ook herkenbaar zijn voor de jury.
Wees creatief! Probeer een originele invalshoek te bedenken en niet een voor de hand liggende. Bij ieder thema schieten er in eerste instantie beelden door je hoofd die logischerwijze bij het thema horen of die je in verband kunt brengen met de actualiteit. Besef dat dit voor iedere deelnemer geldt. Wil jij dat jouw gedicht opvalt bij de jury wijk daar dan vanaf. Wat roepen bijvoorbeeld de synoniemen van het thema bij je op? Is er in je persoonlijke leven iets dat aansluit bij het thema? Ken je een boek of een film waarin het thema voorkomt? Zoek je originele invalshoek ergens anders.
Het is niet aan te raden om het thema te gebruiken als titel voor je gedicht. Wil je dit toch doen dan moet je er zeker van zijn dat het gedicht ons zal verpletteren. Want ook voor de titel geldt dat je het thema niet letterlijk moet gebruiken.
Laat je gedicht proeflezen en vraag welk gevoel het oproept bij de lezer, op die manier kom je erachter of het thema gelinkt is aan je gedicht.