Poëzie om de wereld te veranderen. Met een bijdrage aan het kunstproject Architectual Healing heeft de Haarlemse Dichtlijn geholpen de naargeestige sfeer uit het monumentale gevangenisgebouw, de Koepel, te verdrijven.
Jarenlang diende de penitentiaire instelling zijn doel. Mensen werden er opgesloten, geïsoleerd, gestraft. Die tijd is voorbij. Maar het kenmerkende gebouw in het stadsaanzicht van Haarlem, gebouwd volgens het principe van het Panopticum van Jeremy Bentham, is rijksmonument en wordt niet afgebroken.
Het beheer van de Koepel werd overgedragen aan stichting Open de Koepel. In hun zoektocht naar een nieuwe toekomst voor het pand zijn ze geslaagd nu de gemeente Haarlem akkoord is gegaan met plannen voor een University College, studentencampus en horeca op het terrein van de voormalige gevangenis. De muren rondom het complex worden gesloopt en het monument staat straks in een park met veel groen en water.
De Haarlemse Dichtlijn nodigde twintig dichters uit voor een werkbezoek aan de Koepel. Geïnspireerd door dit bezoek schreven zij een eerste gedicht. Op zondagmiddag 14 oktober kregen zij ieder een eigen cel om een tweede gedicht te schrijven. De bezoekers van Architectual Healing die nieuwsgierig waren naar het werk van de dichters, kregen een persoonlijke voordracht van het eerste gedicht.
De veertig gedichten van twintig dichters worden gebundeld en uitgegeven door de stichting Haarlemse Dichtlijn. De presentatie zal zijn op 22 januari 2019 tijdens het aan de PoezieWeek gewijde open podium van de Haarlemse Dichtlijn. Want wat is het thema van de PoëzieWeek? Vrijheid.
Bijgaand een voorpublicatie van drie gedichten uit de bundel, geschreven door de organiserende dichters van dit project.
verjoegen we geesten
dichter sloten we de rijen
spuwden in onze handen
spanden spieren
vatten moedertrauma
en vaderangst bij de klauwen
schoven schaamte opzij
spogen de spoken eruit
en nu we toch bezig waren
verjoegen we geesten
die nog hingen in
schuldig zelfbeklag
we luchtten de boel
raagden en schrobden
sopten en poetsten en witten
veegden verdoolde zielen bijeen
schopten de rotzooi naar buiten
alles mocht weg en iedereen vrij
ontruimden de koepel
braken de cellen open
© Anneruth Wibaut
De Koepel
Nu de buitenmuur gevallen is
en ik mij wortel in nieuw groen
komt de lucht in beweging
Rond de stenen van mijn huid
voel ik de wind zinnenprikkelend
om aandacht en ontmoeting vragen
Ik geef mij over aan dit lustgevoel
leun lui achterover en laat los
Als ik mijn ogen sluit hoor ik
kinderen lachen in m’n buik
© Marten Janse
Er is ontsnappen aan
Droom
van voorwaarts mars
van duizendschoon
van honderduit
van bal gehakt
gebakken lucht
van beter kwijt
van bal masqué
wortel 2
wind mee
het maakt niet uit.
Knoop
je dromen als lakens aan elkaar
en ontsnap.
Weet
dat dit ook werkt
in de klas en op kantoor.
© Peer van den Hoven