Meandermagazine

‘Stel dat je alle woorden die je gisteren nog had in één keer loslaat en nazwaait. Je laat ze op in een luchtballon vol lachgas dan hoor je vanzelf wel waar ze neerkomen’, dicht Martin M. Aart de Jong terwijl hij ook zegt DE DINGEN MOETEN NIET ZOMAAR. Ieder verband losgelaten, alleen het ritme van de woorden als waarheid.

‘Dovenrepubliek’ is de bundel van de Joods-Oekraïense dichter Ilya Kaminsky in de vertaling van Alfred Schaffer. In de fictieve stad Vasenka woedt een oorlog die in zestig gedichten als verhaal wordt geschetst. Het is logisch dat iedereen meteen denkt aan de huidige oorlog in Oekraïne, maar een deel ervan werd jaren eerder al geschreven. Onno-Sven zegt hierover: ‘’In ‘Dovenrepubliek’ schreef Kaminsky een indringend verslag van een oorlog die nog moest komen. Waarschijnlijk kon hij in zijn hoofd het oorlogsgeweld al horen naderen.’’

Dichten is voor Gerard Scharn geen levensvoorwaarde, maar een zeer aangename tijdspassering – ondanks de soms beladen onderwerpen. Hij omschreef zijn poëzie als ‘gecultiveerde afstandelijkheid’. In de tientallen processen-verbaal die hij verwierf uit de nalatenschap van zijn vader, viel hem de stijl op waarin deze werden geschreven, zakelijk maar vooral afstandelijk en ontdaan van de emoties van de verbalisant. Vandaar.

De debuutbundel van Monique Wilmer-Leegwater heet ‘Wisselplaats’. Hettie Marzak is onder de indruk van de dichter die zich op zachtmoedige toon verplaatst in de dieren en de natuur: ‘’Voor Wilmer-Leegwater, die het vermeende superioriteitsgevoel van de mens aan de kaak stelt, is er niet zo veel verschil tussen mensen en dieren, maar wij zijn dat of vergeten of we willen het niet erkennen. Zij noemt zichzelf ‘de tweebenige tussen het vee’.’’

Drie gedichten over ‘zomers die toen nog warm en groen waren zoals vandaag’, het ‘open zomerkleed / Waar de hunkering van uzelf uit wuift’ en het ‘al jaren wachten op regen’. Werk van Rutger Kopland, Hendrik de Vries en Bart Meuleman.

In de bundel ‘Terwijl wij nog slapen’ van Marc Tritsmans komen we actuele en maatschappijkritische poëzie tegen. Jan van Gulik is onder de indruk van de eerste twee afdelingen, maar minder van het laatste deel waarmee met geëngageerde sonnetten een urgente boodschap wordt afgeleverd. Hij concludeert: ‘Het is echter juist de liefdevolle en zachte toon in de eerste twee delen die mij doet inzien dat wij ons moeten verzetten, omdat we later met onze kinderen meer dan bot willen vangen. ‘