door Karel Wasch
–
foto (c) Mince Monza
Jules Deelder, eigenlijk Justus Anton Deelder (1944-2014) was een beroemdheid in vooral Rotterdam. Hij was een Performing Poet en trad al in 1966 op in het Amsterdamse Carré daartoe uitgenodigd door Simon Vinkenoog. Deelder in bloemetjeshemd, een wat bedeesde jongeman met lieve versjes. Dat zou later veranderen. Hij kamde zijn haar strak rond zijn hoofd en droeg vreemde vlinderbrillen. Zijn verzen werden grimmig en thema’s als oorlog, dood en sex schuwde hij niet. Tegelijkertijd had hij gevoel voor humor en trad op met uiteenlopende artiesten waaronder Herman Brood, de popjunk. Deelder gebruikte amfetamine: ‘Het leven zonder speed, is het leven niet!’ En zou dat zijn hele leven blijven doen. Hij benoemde zichzelf tot ‘nachtburgermeester van Rotterdam.’
Intussen steeg zijn ster en hij won literaire prijzen, ook trad hij op in reclamespotjes voor o.a. Legner-jenever en Duyvis-pinda’s.
In 1599 schreef Shakespeare het toneelstuk Julius Caesar over de omstreden Romeinse politicus en keizer. Het stuk zet Caesar zo scherp neer dat toneelcritici later zouden mompelen: ‘In dit stuk zijn de Romeinen Romeinser dan de echte Romeinen, maar het blijft levensecht.’ Kees van Kooten schreef eens, anoniem, een stuk in de stijl van Carmiggelt. Bijna iedereen dacht, dat het een echte Carmiggelt was. En er zijn beroemde pastiches, oftewel teksten in de stijl van een andere schrijver. Marcel Proust (1871-1922) heeft in zijn 7-delige verhaal A la recherche du temps perdu een pastiche gemaakt in de stijl van de gebroeders Goncourt. Schrijvers als Joyce, Thomas Mann, Musil en Svevo waren ook meesters in het persifleren. Het is een moeilijke zaak en heel iets anders dan stukken overschrijven van andere auteurs. Daarover later in een volgend artikel.
foto (c) Henk Vroon
André van Duin (1947-) is een gevierd komiek en toneelspeler. Hij is een meester in het maken van typetjes, zingt mooie meezingers en timmert aan de weg, ook als serieuze toneelspeler. Tot mijn grote verbazing imiteerde hij in de Ron Brandsteder Show in 2009 Jules Deelder. Hij deed perfect de stem van Deelder na en had zich ook zo uitgedost. Op zich al verrassend genoeg maar Van Duin had ook nog gedichtjes gemaakt in de stijl van Deelder, bijvoorbeeld:
Zwart
Zwart
pikzwart
retezwart
zwart als roet
schijt maar in een emmertje
schijt maar in mijn hoed
Of
Sparta
’t Regent, ’t regent, ’t regent
dat het barst
’t Regent heel ontzettend
Sparta afgelast!
en
Rotterdam
Rotterdam
Eindhoven
Maastricht
Trein gaat niet verder
einde van het bericht.
In 2013 deed Van Duin het nog een keer bij Brandsteder met een orkestje erbij.
Wippen
Wippen doe je samen
wippen met z’n twee
want wippen in je eentje
is niet zo’n goed idee.
Appelpunt
Voor mij ben jij een appelpunt
voor mij ben jij een drol
ik eet ze allebei zelden
want je zit er snel van vol.
Steeds gevolgd door het refrein:
Schijt maar in een emmertje
schijt maar in m’n hoed
zo gaattie beter
zo gaattie goed
Knap en grappig hoe Van Duin ook de gedichten van Deelder persifleert. Als we het niet zouden weten is het niet van veel Deelderpoëzie te onderscheiden.
Op Youtube kunt U het allemaal nog zien. Typ in Van Duin Deelder en U zult lachen.