LITERAIR E-MAGAZINE VOOR NEDERLANDSTALIGE POËZIE

Wat Maakt Een Gedicht Goed? (58)

13 sep, 2022
door Onno-Sven Tromp

 

Wat maakt een gedicht goed?

In dichtbundels is er vaak één gedicht dat boven alle andere uitsteekt. In een recensie van de bundel wordt dan dat ene gedicht geciteerd. In dit boven alle andere gedichten uitstekende gedicht merk je dat de dichter even boven zichzelf is uitgestegen.

In het gedicht klopt alles. Geen enkel woord zou door een beter woord vervangen kunnen worden en geen regel zou op een andere plek afgebroken kunnen worden. Het gedicht blijft ook tot en met de laatste regel verrassend. In het gedicht tuimelen de mooiste beelden over elkaar heen, zonder dat het te veel wordt. En de toon van het gedicht is vanzelfsprekend en precies goed gekozen. Zo’n gedicht weet tegelijkertijd je hoofd uit te dagen en je hart voor zich in te nemen.

Toen de dichter zijn schrijfgerei had neergelegd en zijn pennenvrucht nog eens las, wist hij meteen dat hij iets geschreven had wat hij tijdens de rest van zijn schrijversleven zelden nog zou overtreffen. Het is vooral de in alle opzichten volmaakte samenhang tussen woordkeus, vorm, toon, beeldspraak, taalgebruik, onderwerp, thematiek, dynamiek en gevoelswaarde die ervoor zorgt dat het gedicht een soort ‘übergedicht’ wordt.

Elke dichter mag hopen eenmaal in zijn leven een volmaakt gedicht te schrijven. Als dichter hoef je daar niet naar op zoek gaan, het overkomt je.

Zo’n gedicht gaat algauw een eigen leven leiden: het verschijnt in bloemlezingen, op posters, op gevels en in rouwadvertenties, het wordt vaak voorgedragen en er wordt door andere dichters veelvuldig uit geciteerd. Er verschijnen ook tal van imitaties van het gedicht, die het niveau van het origineel natuurlijk nooit weten te bereiken.

 

Onno-Sven Tromp is dichter.

foto (c) Alja Spaan, september 2018

     Andere berichten

Niets zeggen

door Jan Loogman - Wat heb ik geleerd van Jeanne Hersch? is de titel van een gedicht van Czeslaw Milosz. Over Jeanne Hersch weet ik buiten...

Abstract en concreet

door Willem Tjebbe Oostenbrink   Onlangs las ik over hermetische gedichten (Meander, 2007) en figuratieve gedichten (de...

Bij een poëtengraf

Bij een poëtengraf

door Hans Franse   Joachim Fest was hoofdredacteur van de Frankfurter Allgemeine en onder zijn leiding werd de krant een orgaan om...