Recensies

In deze Poëzie Kort drie bloemlezingen: de Turing-bundel 2016, bijdragen aan de site Het gezeefde gedicht en een bloemlezing over gedichten rond het thema afscheid. De respectievelijke samenstellers hebben veel aandacht besteed aan nog onbekende dichters. Hun onderlinge aanpak verschilt echter sterk. De vierde bespreking gaat over de bundel ‘Hoe het licht valt’ van Anton Endt.

‘Zes’ is een knappe bundel, maar het is de vraag of je daar als dichter blij mee moet zijn. Gomperts geeft de belevingen van een Amsterdams jongetje consistent weer, hij is knap in de weergave van zijn dromerige binnenwereld en weet binnen een gedicht tegengestelde microsferen met de bijbehorende spanningen vorm te geven. Maar raakt hij je ook? Is de bundel mooi? Intrigerend?

Wil Breukers stiekem graag op Nijhoff lijken? Deze vraag zou men zich kunnen stellen bij het lezen van zijn nieuwste bundel ‘De zomer haalt nog één keer uit’. Hij heeft de pech (of het geluk) dat zijn poëzie – net als die van Nijhoff – een grote mate van vormbewustheid uitstraalt. Dit zijn teksten waaruit een zekere hang naar traditie en je zou haast zeggen burgerlijkheid spreekt.

'Kanonnenvlees' is het debuut van Lotte Dodion (1987). Je kunt haar gedichten als autobiografisch lezen, maar daar moet je het niet bij laten. Je mist dan onder andere dat je naast mensen ook god kunt zien als kanonnenvlees. Hem moet hardhandig aan het verstand worden gebracht hoe mensen lijden. Het eerste deel van de bundel is beter dan het tweede. Daarin glijdt zij uit.

‘Idioom van Geluk’ is de derde bundel van Inge Boulonois. Ze schept een wereld van kleur en verbeelding waarin alles zijn plaats heeft. Dat levert soms fraaie beelden op, hoewel de samenhang van de gedichten soms te wensen overlaat.

Goede vertalers staan te weinig in de aandacht, zeker als zij van het niveau zijn van bijvoorbeeld August Willemsen(†) en Peter Verstegen. Ook Ria van Hengel behoort tot dit illustere gezelschap. Zij vertaalde de ‘Regentonnenvariationen’ (2014) van Jan Wagner (1971). Hij wordt beschouwt als de beste Duitse dichter van deze tijd en dat is waarschijnlijk terecht: zijn bundel is grandioos.

De nieuwe bundel van de Vlaamse dichter Willy Spillebeen (1932) heet ‘Onbereikbaar’. Zijn woonomgeving op het West-Vlaamse platteland was in de Eerste Wereldoorlog volledig verwoest. Recensent Romain John van de Maele: “Hebben directe en indirecte getuigen van die apocalyptische jaren hem doen zoeken naar een vrijzinnige levensbenadering, precies op het ogenblik dat in de ‘verwoeste gewesten’ de kerken uit hun as herrezen? In zijn gedichten draagt de zoektocht vaak een symbolistisch stempel ( … ). Ook in de nieuwe bundel, een selectie ‘uit de talrijke gedichten die hij na ‘Blues om wat blijft’ (2011) heeft geschreven’, is Spillebeen trouw gebleven aan zijn ‘nadrukkelijk plastische’ en symbolistische vormgeving.”

Sommige dichters lijk je al jaren te kennen als je hun debuutbundel leest. Ze zijn schaars, maar Menkveld was er een. Eind januari verschenen zijn 'Verzamelde gedichten', waaronder de nieuwe bundel waaraan hij werkte. Hij overleed in 2014. Wat had ik hem graag gegund dat zijn verzamelde gedichten pas over een jaar of veertig zouden verschijnen en dan in een dubbele hoeveelheid of meer.

De nieuwe bundel van Frans Budé heet ‘Achter het verdwijnpunt’. Het is alsof hij beweert dat er achter dat verdwijnpunt van ons een wereld ligt die durend is, als een andere wereld, een nieuwe wereld, één die niet verschuift met ons reizen door de tijd, maar die van een andere, minder vergankelijke orde is. 'Achter het verdwijnpunt' is een bundel die je uitnodigt om voorbij je horizon te kijken, telkens nieuwe uit- en inzichten biedt en die zo rijk is dat je er niet op uitgelezen raakt.