Recensies

Kleine stemmen is de zevende dichtbundel van Gil vander Heyden. De gedichten zijn geschikt voor alle leeftijden, wat van veel 'volwassen' poëzie niet gezegd kan worden. Met illustraties van André Sollie.

Het is een zeldzaam meesterschap waarmee Les Murray in The Weatherboard Cathedral / De planken kathedraal poëzie haar bestaansrecht garandeert. Zolang er dichters zijn als hij, kunnen we ons laven aan de opwekkende kracht van woorden, die ook in de prachtige vertaling van Maarten Elzinga, ons het gevoel geven intenser te leven dan we doorgaans doen. Pure magie.

Alle gedichten in Stemmen dragen weer de volstrekt eigen, onmiskenbare Armandosignatuur, enerzijds gekenmerkt door kernachtigheid, kracht en indringendheid, anderzijds door raadselachtigheid en vervreemding. Voortdurend heb je als lezer de ervaring dat de dichter iets essentieels meedeelt, hij je deelgenoot maakt van een bepaalde diep doorleefde waarheid, maar die wordt meer gesuggereerd dan dat ze expliciet gemaakt wordt en eerder wordt de lezer op afstand gehouden, dan dat hij bondgenoot wordt gemaakt. Geen twijfel aan, Armando overtuigt in alle opzichten. Een unieke dichter met een unieke stem.

Wat ik in Mensen die je misschien kent van Frouke Arns als een grondhouding ben gaan ervaren, is wat er staat in het eerste gedicht ‘Perspectief’: 'Wat je ziet is dit: een wereld// zonder jou erin en toch is dit jouw wereld/ en alles wat je kent is daar: het huis, de straat, het kind lacht/ kinderdingen uit zijn keel.//’ Dat de wereld bestaat buiten jezelf om. Het leven gaat door, kan bestaan buiten ons om, buiten die ander om, wat je ook hebt beleefd, zeker als het om de natuur gaat. Arns opent haar gedichten veelal anekdotisch, blijft dicht bij huis, maar verglijdt al snel in observaties die onder de radar van het alledaagse, het voor de hand liggende en het vertrouwde doorgaan. Het is een bundel geworden niet alleen met ee

Liever brieven gaf Judith Herzberg haar nieuwe bundel als titel mee. Prefereert ze het schrijven van brieven boven bijvoorbeeld een e-mail of het plegen van een telefoontje, of zijn het brieven waarin ze uitdrukt wat ze allemaal liever zou willen hebben, willen doen, of laten? Of is 'liever' hier de vergrotende trap van 'lieve', en drukt de titel dus de verhouding uit waarin zij tot haar lezers wil staan?

Wat voor mij Het boek Hauser van Annemarie Estor & Lies van Gasse boeiend maakt is niet het langdradige, verwarrende, nauwelijks beeldende verhaal waarvoor de kunstenaressen vooral hun fantasie hebben gevolgd én die van hun gastauteurs, maar de beelden die zij geschapen hebben, en die prachtig zijn vastgelegd. Hier en daar is de verf die zij gebruikten met strijklicht gefotografeerd, zodat het lijkt of je naar reliëfs kijkt, en de kleuren zijn fantastisch! De vrouwen zijn bepaald veelzijdig; het is indrukwekkend om te zien hoeveel technieken zij hebben gebruikt, en goed!

Er waait heel wat denkbeeldige wind door de nieuwe bundel van Pim te Bokkel (1983) Dit is hoe een storm ontstaat. Je merkt lezend in deze bundel al gauw dat die storm zich op diverse manieren kan ontwikkelen en manifesteren. Het in fysieke en/of geestelijke zin onder spanning staan levert momenten van ontlading op. Als onderzoekende waarnemer registreert Te Bokkel dit subtiele ‘storm’verloop, voornamelijk in emotionele zin. Vanuit dat perspectief zie ik in zijn nieuwe bundel een ontwikkeling van een gevoelsontplooiing die in zijn eerdere twee bundels minder aanwezig was, met de metafoor van de storm als een voertuig voor emotie. De natuur levert Te Bokkel tal van beelden op om die emotionele bewegingen aan ons te tonen.

Twee maanden na zijn dood verscheen Gerrit Komrij's laatste bundel zoals hij in bijna voltooide vorm op zijn bureau werd aangetroffen. Nu is er van in een goedkope uitgave een derde druk, uitgebreid met drie gedichten.

Van Oorschots Poëziekalender 2014 kwam tot stand in nauwe samenwerking met Poetry International en dat heeft een zeer gevarieerde, bijna avontuurlijke bundel poëzie opgeleverd.