Maandelijkse archieven: juli 2013

_____
Bezweringen van Willem van Toorn zou je kunnen typeren als een ouderdomsbundel. Wie 77 is ontsnapt niet aan confrontaties met de dood van al degenen die je overleeft en zal bovendien voor wat het eigen leven betreft bereid zijn de dood meer en meer in zijn schuilhoeken te gaan opzoeken. Van Toorn doet er in een prachtige bundel op een uiterst vitale manier verslag van en weet daarbij op een bewonderenswaardige manier het expliciet persoonlijke zo te presenteren, dat de lezer zich nooit een indringer voelt; hij mag ervoor kiezen betrokkene te zijn.

De zon in de pan is een mantra, maar één die niet zonder gevolgen kan blijven. Wie dit tweelinggedicht een paar keer achter elkaar leest, ontdekt bijna onbewust ‘wat verandert / als er niets verandert’. Ook ronddraaien brengt verandering teweeg, dat wisten de derwisjen al. F. van Dixhoorn heeft er een poëtische variant van gevonden. In dit wonderlijke gedicht kun je ronddraaien tot je scheelziet.

Mustafa Stitou wil zich in Tempel niet louter en alleen ontdoen van zijn religieuze en culturele achtergrond en traditie, maar roept zijn lezers op er een andere omgang ermee aan te gaan. Het bredere spectrum van een herwaardering van de natuur en het ongedeelde leven waarvoor hij kiest, zal niet tot zijn recht kunnen komen, als de ‘gelovigen’ niet met andere ogen naar hun eigen en andermans leven en religie zullen gaan kijken. Dat kan een nieuw perspectief bieden.Stitou heeft op een speels ironische en positief kritische wijze taal gevonden voor deze explosieve problematiek van de onderlinge (on)verdraagzaamheid en navenante (on)natuurlijkheid.