Wie ben ik dat ik u zie
door Joop Leibbrand
Het literaire tijdschrift Liter is bezig aan zijn zeventiende jaargang en voor het eerst heb ik er nu een aflevering van in handen – de jongste, die van juni. Als de inhoud van dit nummer maatgevend is, heb ik al die jaren iets gemist, want het blijkt een blad te zijn waaraan zorg wordt besteed, zoals wat betreft inhoud als presentatie. Van een redactie die uit liefst twaalf personen bestaat (het lijkt wel een vorm van werkverschaffing, Hollands Maandblad‘s Bommeljé doet het al jaren alleen) mag ook niet anders verwacht worden. Len Borgdorff is hoofdredacteur, Menno van der Beek, Ruben Hofma en Els Meeuse zijn wat andere namen. Zouden er zoveel mensen nodig zijn om de christelijke denominatie van het blad te bewaken?
Ik moet eerlijk zeggen dat de nadrukkelijke profilering als ‘christelijk’ mij aanvankelijk wat kopschuw maakte, want als het de doelgroep aanduidt, hoor ik daar niet bij. En als het een nadrukkelijk uit te dragen uitgangspunt is, wil ik het niet eens lezen. Alles mag, ja moet in een literair blad aan de orde kunnen komen, juist ook geloofs- en overtuigingszaken, maar niet met een beknepen ‘verzuilde’ blik of met die voortdurende impliciete benadrukking van de eigen voortreffelijkheid waarvan in E.O.-programma’s nogal eens sprake is. Van dat laatste blijkt in dit nummer niets en ik neem maar aan dat dat altijd zo is. Ik proef een aanpak die min of meer te vergelijken is met die in de Letter en Geest-bijlage van Trouw, en daar is niets mis mee. Maar dat in Liter veel bijdragen op de een of andere manier een religieuze oriëntatie hebben is duidelijk. Wie daarvoor openstaat, zal zich in het blad thuis voelen.
Wat treffen we aan? Liefst 23 bladzijden poëzie, waaronder zeven gedichten van Joost Baars die nogal Ottenachtig dicht over een ‘u’ die zich moeilijk laat vastleggen: ‘wie bent u,// die zich uit willekeur kan binden/ in mijn blik? en wie ben ik// dat ik u zie wanneer ik zie naar u?’ En: ‘ik heb u gezocht en u heeft mij/ gevonden’. Ik word er een beetje weeïg van. Van Turingprijswinnares Mieke van Zonneveld is er een Babel-cyclus met regels als ‘De antipode van de Hof waar God ons schiep/ uit stof versluiert zich en oogst onder de mensen niets dan lof.’ Juliën Holtrigter is helder en toegankelijk als altijd: ‘Daar gaat de bloemist met zijn kransen,/ die net als de dichter belang heeft bij sterfte’, Wim Brands verbindt op een verrassende wijze de gedachte aan een concentratiekamp met een uitspraak van Charles Manson – Brands mag als dichter niet onderschat worden blijkt maar weer eens -, van René van Loenen zijn er drie eilandgedichten, Willem Jan Otten vertaalt een sonnet van John Donne en is er poëzie van de Duitse dichter Norbert Hummelt, aanwezig op het laatste Poetry International. Vertaler Erik de Smedt heeft een toelichtend interview met hem waarin o.a. wordt ingegaan op Hummelts rooms-katholieke achtergrond.
Wat het overige werk betreft is er heel veel aandacht voor Désanne van Brederode (‘Geloven is een beerput opentrekken’), die dit jaar als gastschrijfster bij Liter centraal staat (aan het ter sprake brengen van haar romandebuut Ave Verum Corpus ontkomt ze niet). Verder is er een lang romanfragment van Hans Werkman, spelend in de 19e eeuw en zo passend in het sociaal-realisme.
Een afdeling ‘Maatwerk’ met recensies en opinies besluit het nummer. ‘Klein’ gebracht, maar opvallend daar nog in is een interview met de Egmonder monnik Frans Berkelmans. Ik ken hem als kenner bij uitstek van het werk van Ida Gerhardt, maar hij publiceerde ook over Willem Jan Ottens ‘bekeringsbundel’ Eindaugustuswind en ik maak er graag reclame voor. Wie via fb.adelbertabdij@xs4all.nl voor € 15,- een jaarabonnement neemt op het Benedictijns Tijdschrift, krijgt zijn boek In ons lezen uitgebroed. Leeswijzer voor de bundel Eindaugustuswind door Willem Jan Otten (153 blz.) cadeau. Voor € 15,- alleen het boek bestellen kan ook.
Liter verschijnt vier keer per jaar. Een jaarabonnement kost €39,00, studenten betalen minder, een los nummer is €12,50.
Website: www.leesliter.nl, e-mail: administratie@leesliter.nl.
