Rob de Vos
Deze wedstrijd is een eerbetoon aan Rob de Vos, de geestelijk vader van Meander (1955-2018). Het uitgangspunt van Rob de Vos was het ontdekken van nieuw talent door middel van het uitschrijven van een poëziewedstrijd. Wij houden zijn gedachtegoed met deze wedstrijd in ere.
Inzendingen
De jury ontving de afgelopen maanden 245 gedichten, dat waren er meer dan vorig jaar. Tien deelnemers werden genomineerd, hieruit koos de jury drie winnaars en zeven eervolle vermeldingen. De winnende gedichten belichtten ons thema op verrassende en poëtische wijze. Ze waren van dezelfde kwaliteit en onderling zeer divers. Alle genomineerde gedichten vielen op door eigenheid, originaliteit, mooi taalgebruik en fijne beeldspraak.
Thema
Twee miniaturen uit de serie ‘buiten de lijntjes’ (2020) van kunstenaar Inge Bak.
(Klik op de afbeelding om deze te vergroten)
Het thema dit jaar zette enorm aan tot verbeelding. De deelnemers waren geïntrigeerd door de twee miniaturen van kunstenaar en jurylid Inge Bak. Ze vonden het thema: prachtig, indrukwekkend, uitdagend en inspirerend. Er mocht dit jaar voor het eerst vrij geïnspireerd worden op het thema en daar werd gretig gebruik van gemaakt. Toch sprak de haas op de eerste miniatuur de deelnemers het meest aan. Jurylid Hans Franse merkte hierdoor op: ‘’Het aantal hazen in de teksten veroorzaakt dit jaar een poëtische hazenpeper.’’
Kunstenaar Inge Bak:
De keuze voor de miniaturen ter inspiratie voor een gedicht was gebaseerd op het willen aanbieden van veel ruimte voor de dichters voor eigen interpretaties en afdwalingen. Het was goed om te zien dat er breed en vrij geassocieerd werd door de deelnemers. De taal leefde een eigen leven zoals in opzet was bedoeld. Dat leverde veel variatie en eigenheid op.
De jury
We hadden dit jaar een jury die (bijna) geheel uit poëzierecensenten van Meander bestond. Recensenten zijn gewend om gedichten te analyseren en te interpreteren, het is hun dagelijks werk om gedichten te beoordelen. Zij letten op stijl, techniek, vorm, klank, ritme, metrum, beeldspraak en taalgebruik. Daarnaast letten zij op de inhoud en de verbinding met het thema. Zij kijken hierdoor met grote precisie naar een gedicht. De lat lag hierdoor hoog. Deze vakkundige jury heeft zich maandenlang gebogen over alle gedichten die zij anoniem onder ogen kregen:
- Peter Vermaat, juryvoorzitter (recensent)
- Hettie Marzak (recensent)
- Inge Bak (dichter, schrijver, kunstenaar)
- Herbert Mouwen (schrijver, dichter, recensent)
- Hans Franse (schrijver, dichter, recensent)
- Inge Blounois (dichter, kunstenaar, recensent)
De kwaliteit
Juryvoorzitter Peter Vermaat:
Naast de – meestal wat minder dankbare – taak om het kaf van het koren te scheiden, geeft het beoordelen van inzendingen voor een poëzieprijs aan de meeste juryleden de gelegenheid om kennis te nemen van veel gedichten. In verschillende stijlen, met meer of minder gelukkige woordvondsten, zinswendingen, enjambementen en vooral: het klinken van stemmen van veel verschillende dichters.
Het schrijven van een gedicht biedt legio kansen, die – met name door beginnende, maar eveneens door gemakzuchtige dichters – vrijwel even vaak grondig om zeep worden geholpen. Het goede nieuws voor het jurylid is dat er ook in als minder goed beoordeelde gedichten af en toe pareltjes van taal te vinden zijn.
De oogst van de Rob de Vosprijs 2021 is het beste aan te duiden met “gemiddeld”. Dat wil zeggen dat er – in de ogen van de juryleden tenminste – geen uitschieters naar beneden, maar ook niet naar boven werden gevonden. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst, aangezien er immers sprake is van een solide poëziekwaliteit, maar tevens enige teleurstelling: het bijna-sublieme gedicht zat er dit jaar niet bij, ook niet in de ogen van individuele juryleden, wier beoordelingen soms opmerkelijk ver uiteenliepen.
Mooie vondsten
We lazen soms prachtige zinnen, werden geraakt door een beeld. Hieronder een selectie van deze zinnen. Herken jij je eigen zin? Gefeliciteerd, jouw gedicht haalde de Top 20!
Gedicht nummer 137
‘Ze kon de verlaten mannen uit de lijn halen.’
Gedicht nummer 140
‘waar vreemde handen dwingend kozen /
over het vliesdun kinderlijf’
Gedicht nummer 104
‘Aarzelend aan de rand van /
mijn bevinden,’
Gedicht nummer 98
‘Een geur van heimwee waait over het gras’
Gedicht nummer 19
‘[De zee] wordt gevoed door de vingers /
van rivieren’
Gedicht nummer 47
‘Eerst nog een kamer opruimen, /
een navelstreng doorknippen’
Gedicht nummer 134
’s nachts leg je mij vurig uit /
tot telkens deze puzzel gewrichten’
Eindconclusie
De vrije interpretatie van het thema was een succes en we gaan hiermee verder. De tien genomineerde gedichten kregen van de jury gemiddeld een 7. In tegenstelling tot voorgaande jaren lag dit gemiddelde lager, we hopen van harte dat dit volgend jaar weer hoger is. Er vielen goede gedichten af vanwege lelijke taalfouten, dat is zonde. Zorg dat je gedicht taalkundig in orde is. Op deze site onder de categorie Columns, geven onze medewerkers antwoord op de vraag: Wat Maakt Een Gedicht Goed? Ook onze juryleden staan ertussen met hun mening. Wellicht een tip om volgend jaar ons perplex te doen staan met jouw gedicht!
Wij hopen met dit juryrapport opbouwende kritiek te leveren die jullie aanmoedigt om volgend jaar weer mee te doen. Het is een eerlijk rapport geworden omdat wij vinden dat deelnemers hier recht op hebben. Een terugkoppeling van de jury zorgt vaak voor meer duidelijkheid waarom een gedicht wordt genomineerd en een ander wordt afgewezen.
____
Janine Jongsma
Organisatie en Jury
Rob de Vos-prijs 2021
