Greta Monach (1928 – 2018) was een veelzijdig kunstenaar, onder meer fluitist en dichter. In beide disciplines gaf zij aanzetten tot vernieuwing. Zij was vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw een van de weinigen in Nederland die in de uitlopers van het dadaïsme, in de ultieme klankpoëzie, als kunstenaar haar engagement zocht en vond. Haar experimentele klankpoëzie kenmerkt zich door een nadrukkelijke manifestatie van fonetische klanken. Gedurende haar hele leven schreef zij ook traditionele poëzie. Uit die nalatenschap publiceren wij drie gedichten.
–
Langzaam, als een gedicht,
rijpen de bessen
zwaar en rond
en rood en zwart
en glanzend, triomfantelijk
zich latende torsen door zwoegende takken
haast vallend in de violette heide
–
verbleekt is het bloemverleden
het springen uit de knop
als een gedachte
–
en zie, de heide schittert
in het lage licht
–
–
zie ook de analyse van dit gedicht op ooteoote.nl
–
o wacht nog even
voor de zon verdrinkt
het donker water wijder wordt
de witte kleren krimpen
voor mijn liefste uit mijn ogen wordt geruimd
voordat ik
binnen in mijn huid
vergruizel
–
ik zit in de achterste boog van mijn hoofd
en tegen mijn ogen
vind ik de kleuren opeengestapeld
als nieuw als gewassen
de kade de zon en de golven
mijn schitterend eiland mijn liefste
zijn kleren nog zinderend wit –
opnieuw ben ik achttien opnieuw breekt mijn hart
–
zijn dan de tijden niet
de oceanen niet
was dan niet lang mijn leven
was het zwaarder niet
dan vloeipapier
dat rimpelt in luchtige lagen
doorzichtig
onmachtig
hulpeloos boven de altijd nog brandende kleuren
de kade het schip
mijn liefste
–
de vreugde is om de helle lucht
en de knetterende klank
van drie trompetten.
–
de hoefslag van het rhythme slaat
het zonlicht aan kristallen stukken
het regent schitterende moleculen
klank.
–
de vreugde is om drie trotse trompetten
en de helle felle lucht.
–
adembenemende inzetten
draven eerzuchtig op elkanders hielen
halen halverwege
elkander in
tot een stralend
stretto.
–
de vreugde is om de helle lucht
en de schaterende klaterende wielen
van geluid
–
trompetten!