Archief

In eerste instantie is een gedicht schrijven – net als schilderen – ademhalen, een manier om mezelf en de wereld rondom mij te fileren, zegt Johan Clarysse in dit interview. Ook poëzie nodigt uit tot traagheid, tot anders en opnieuw lezen, al is het maar door de witregels. Net zoals de kijker mede het schilderij maakt, maakt de lezer mee het gedicht.

Van Roel Richelieu Van Londersele verscheen ‘Het vriendenloket’, alweer zijn twaalfde bundel. Tegelijkertijd verscheen ook ‘Het handboek Van Londersele’ onder redactie van Carl De Strycker en Koen Vergeer. Hettie Marzak gaat er dieper op in. Een tweeluik.

Kerstwens!

Pieter Sierdsma over de onrust van Kees Ouwens. Een dichter met een volstrekt eigen thematiek, gericht op het bepalen van de afstand van het individu tot zijn omgeving. Niet in een maatschappij kritische zin, maar in een diep romantische betekenis, als een eindeloze zoektocht naar een waarheid tussen ervaring en de natuurlijke zelfprojectie.

Zijn deze dichters vergeten? Werk van Adriaan Jaeggi, Derrel Niemeijer en Martijn Teerlinck. Te jong gestorven, dwarse talenten, helden ieder op hun eigen manier. Muzikale einzelgängers, onnavolgbaar? Hebben hun optredens en hun poëzie geleid tot navolging?

Judith Nieken bedacht teksten voor Kinderen voor kinderen en Sesamstraat. Ze houdt van klare taal, zonder franje en poespas en schrijft altijd in een bepaalde cadans. Ze kan heel lang schaven aan een gedicht, maar dat mag je er nooit ofte nimmer aan af zien. En de muze komt en gaat, er is geen vastomlijnd plan.

Gerard Rozeboom stelde ‘Poëzie in het donker’ samen. Een bundel over afscheid, troost en hoop. De uitgever koos het winnende gedicht. Hans Franse geeft aan dat we niet te maken hebben met ‘normale poëzie’, maar met ‘hemelpost in dichtvorm’. Hij concludeert: ‘Een mooie bundel: troost, verlangen, verdriet, soms direct, soms indirect uitgedrukt.’

Marc Bruynseraede was bij het feestje van de 50 jarige Kunststichting Honest Arts Movement (HAM). Dit werd gevierd met een tiendaagse aan kunstevenementen en de uitreiking van de Louis Paul Boon-prijs aan Delphine Lecompte. Zij kreeg de prijs vanwege ‘het directe, eerlijke, compromisloze van haar teksten, zoals Louis Paul Boon neemt zij geen blad voor de mond’.

Tom Veys ontdekt in de bundel ‘De weg terug’ van Richard Foqué, een spirituele gedachtestroom met impressionistische beelden die een nieuwe invulling geven aan eb en vloed. ‘De beelden die in de bundel voorkomen, doen soms denken de Apocalyps. Ze zijn daarbij allesomvattend en spectaculair met aandacht voor grootse bewegingen.’

Nee, geen spannend jongensboek maar een beschrijving van Bentvueghels, een groep van Nederlandse en Vlaamse schilders in Rome, vooral actief tussen 1650 en 1700. Dat Italianen lawaaiig zijn moge bekend geacht worden maar ook de Nederlanders kunnen er wat van. Na een inwijdingsceremonie ging men schreeuwend en kotsend naar de kerk van Santa Costanza, waar het graf van Bacchus zou zijn.

René Leverink bespreekt ‘IV stilte, hier werkt een dichter’ (1978) van Louis Paul Boon (1912-1979), een poëticaal gedicht over gedichten schrijven en literaire prijzen winnen of niet winnen.

Jan van Gulik bespreekt het debuut van Hannah Chris Lomans: ‘een lichaam dragen’. Het thema is het worstelen met de identiteit. ‘Het lichaam is een medium, dat ons met elkaar in contact brengt. Hoe vecht je je los van deze door andere lichamen opgelegde denkbeelden? Hoe blijf je jezelf?’

Wie zit er achter het podium (3)? Een serie korte gesprekken met organisatoren van poëziebijeenkomsten. Waarom doen ze het, waarin onderscheidt hun podium zich van een ander, waarom hebben ze zoveel met poëzie en waaraan geven zij de voorkeur? In de derde aflevering Pieter Stroop van Renen en hoe hij ‘de poëzie op het podium van je bestaan zet’.

Æde de Jong duikt in ‘Visioenen’, de vijfde bundel van Martijn den Ouden, waarin een stroom beelden hem overvallen en meevoeren: ‘Het is moeilijk om die reis stukje bij beetje af te leggen. Daar leent deze poëzie zich slecht voor. Wie uitstapt, is de draad kwijt. Wie dat niet doet ook, trouwens. Toch dient de gifbeker in één keer leeggedronken te worden.'

Zijn deze dichters vergeten? Werk van B. Roest Crollius, Han G. Hoekstra en Ellen Warmond. Schijnt hun leven tussen de regels? Weerspiegelen hun daden in hun gedichten? Wat betekenen hun woorden nu nog? Hebben zij de huidige dichters geïnspireerd?

Kamiel Choi bespreekt ‘Hoe het werkt’, de nieuwste bundel van Nachoem Wijnberg. Een complexe bundel: ‘Poëzie schrijven die niet alleen over poëzie gaat, maar pretendeert de werking van poëzie te verklaren is een buitengewoon ambitieus project. Wijnberg is een dichter van het kaliber dat dit geloofwaardig maakt.’

Wie was Kees Francke? De rustzoekende nomade uit Den Haag, wordt, na zijn Winterreise die hem via Rotterdam en Groningen naar Zeeuws-Vlaanderen voerde, opnieuw geëerd op zijn laatste halte. Wie denkt dat er op cultureel gebied in Zeeland niets valt te genieten, draagt een bril met Randstedelijke glazen, immers ook onze columnist Rogier de Jong beoefent daar zijn poëzie.

In de gedichten van Enno de Witt gebeurt er tenminste iets, zelfs de dagelijkse boodschappen worden opgeruimd. Met zinnen als ‘de kieren in het dak / gedicht met pek en stro, zoete geur / van hooi in de winterstal sluit de kille / vriesmist buiten en in onze verknoopte / wol hoeden wij warmte en vergetelheid.’ En dat is een bijzonder prettige bezigheid.

Annika Cannaerts, ‘de personages in mijn kortverhalen vind ik helden, een ander zou ze makkelijk losers noemen. Ze creëren waanzinnige constructies in hun hoofd om zich toch maar niet verlaten te hoeven voelen en ontvluchten daarbij de realiteit op onverschrokken en dappere wijze. Ook in mijn poëzie gaat het vaak over de troost van de verbeelding.’

Als je op zoek bent naar een overzicht van de stand van zaken in de Nederlandstalige poëzie, doe je er goed aan een editie van ‘Het Liegend Konijn’ aan te schaffen, zegt Maurice Broere. ‘De samensteller Jozef Deleu geeft je in dit blad een prachtige staalkaart van bekende en (nog) onbekende dichters.’

Op zaterdagmiddag 23 december organiseren Hans Heesen en Hans Puper een Meander Live Special, een feestje met H.C. ten Berge. Ter gelegenheid van zijn 85e verjaardag (een dag later) wordt hem een handboek aangeboden dat bestaat uit een serie artikelen over zijn dichtbundels, proza, essays en vertalingen. Ten Berge leest een bloemlezing voor uit zijn poëzie, hij krijgt een interview en gaat in op reacties van bezoekers.