Recensies

Wat een prachtig idee! Een estafette van dichters die reageren op de thema's ‘Alles te verbergen’ of ‘Niets te verbergen’. Het idee is afkomstig van schrijver Harry Vaandrager, die tevens de samensteller is. Het riep bij mij verwachtingen op, en een minstens even grote nieuwsgierigheid. Durfden de dichters zichzelf uit te dagen? Zouden ze zichzelf meer bloot durven te geven dan doorgaans?

Ik heb een dichter weleens horen beweren dat een gedicht in het beste geval een eenheid is van onverenigbare contrasten. Ik moest daaraan denken toen ik de fascinerende poëzie van Laura van der Haar las in Bodemdrang.

De Namibische dichter Piet van Rooyen schreef honderd gedichten over paarden en verzamelde die in Reisiger te perd, zijn vierde dichtbundel. Een aantal jaren streepte hij alle teksten aan over paarden die hem aanspraken en maakte daarvan gedichten. Hij heeft welbewust verhalen en romans als basis gebruikt, opdat hij zijn ‘digterlike vryheid vrye teuels’ kon geven. Achterin zijn bundel heeft hij een imposante lijst van gelezen werken opgenomen. Homerus en Vergilius staan naast moderne, onderling zeer verschillende schrijvers als Thomas Mann en André Malraux. De relatie van de gedichten met de bronnen is meestal heel los. Meestal vormen die niet meer dan een aanleiding voor een gedicht.

Als van Chr.J. van Geel de Verzamelde gedichten niet bestonden en de Onverzamelde gedichten het enige was wat we van hem kenden, zou je gemakkelijk kunnen denken dat er veel onaf werk in gepubliceerd wordt, aanzetten, probeersels, beginnetjes - zo schetsmatig en fragmentarisch komen veel teksten in eerste instantie op je over. Het doet regelmatig denken aan een variant op Leopolds 'O rijkdom van het onvoltooide'. Vaak lijkt iets niet meer dan een notitie, maar de Van Geel-lezer weet beter: parels zijn het meestal, juweeltjes.

Achtzig is een keuze uit de gedichten van de Oostduitse dichter Reiner Kunze ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag. Kunze gebruikt beelden uit de natuur voor beschouwingen over de menselijke aard. Maar hij durft ook dingen op de schrijven, die anderen nooit zouden opschrijven. Een bundel in drie talen: Duits, Nederlands en Engels.

Meer hoef dan voet van Marjolijn van Heemstra is een bundel over het verlangen naar verbondenheid, naar het opheffen van de menselijke eenzaamheid. Oorsprong en einde van het leven zijn onbekend: 'in mij sleept een slak zich prehistorisch kalm/ terug naar het begin en een mens zich naar het einde; geen van beide/ is in zicht, alleen dit tijdelijke midden.' Van Heemstra verbeeldt verhalen 'van kiem tot kroon', van de diepzee tot de toekomst in het heelal. Ze zoekt naar verhaal dat het best past bij haar verlangen.

Geen uitgever die meer aandacht besteedt aan de literatuur uit wat vroeger ‘De West’ heette dan het Haarlemse In de Knipscheer. Daar verscheen onlangs onder de subtitel Drie Surinaamse dichters op muziek gezet een mooie dubbeluitgave - boek en dvd - rond het werk van Trefossa, Shrinivási en Dobru, dichters die, mede omdat ze in een sterke orale traditie staan, geworteld zijn in het collectieve geheugen van de Surinamers.

Het eerste wat bij lezing van Andy Fierens' Wonderbra's & Pepperspray opvalt, is het plezier in het spelen met de taal. dat spat van bijna elke regel af. De meeste gedichten schijnen in een flow geschreven te zijn. Hier is een virtuoos aan het werk, die zijn verbeelding elke kant die hij wil op kan sturen. Zonder onsamenhangend te worden, de onderstroom blijft altijd voelbaar. Fierens schrijft vrij absurdistische gedichten. De meeste zijn hilarisch

Ik heb opnieuw een prachtig uitgegeven boekje in handen van Kleinood & Grootzeer, dit keer een bundel van Kees Hermis, De val van de witte duiven. Hoewel Hermis al een fors aantal bundels publiceerde, is zijn bekendheid beperkt gebleven. De val van de witte duiven telt vijftig gedichten, verdeeld over vier ongeveer gelijke afdelingen.