Recensies

De manier waarop in Liederen van een kapseizend paard de verzen zijn vormgegeven, laat een zoeken naar houvast zien. De verzen van Els Moors hangen los in de werkelijkheid: zonder hoofdletters, leestekens, afgezien van een enkel vraagteken, leest deze bundel als aaneengesloten ‘liederen’ van woorden en beelden, voornamelijk titelloze gedichten die het innerlijke gedachteleven van de vrouwelijke ik verkennen. We begeven ons in haar dagelijks leven waarin vriend, werk, dieren en het grotestadsleven het decor vormen. Els Moors is er een meester in om de warrelingen aan gevoelens, gedachtes, overwegingen en scherpe observaties onder het bedwang van haar fenomenale taalvermogen te houden. Ze vraagt de hele bundel door voortdurend naa

Bal zoekt man van Sander de Vaan heeft weliswaar uitsluitend voetbal als onderwerp, maar is desondanks een volstrekt serieuze bundel. Wel lichtvoetig, maar zeker niet alleen maar makkelijk scorend met light verse en vaak is er een ondertoon van weemoed om wat voorbij is.

In 1991 publiceerde J.A. Deelder onder de titel Euforismen een bundeltje aforismen. Filosofisch klinkende uitspraken, verdeeld over hooguit drie regels, zoals: ‘De werkelijkheid / is een schaap / met vier poten’. Aforismen met een knipoog waar je blij van wordt. Nu, ruim twintig jaar later, heeft Deelder deze filosofische minigedichtjes als grondstof gebruikt voor de cyclus ‘Het graf van Descartes’ waarmee zijn nieuwe, gelijknamige dichtbundel opent.

Wanneer je, als Stefaan van den Bremt, al zoveel jaren poëzie schrijft, is waarschijnlijk het grootste gevaar dat je op de automatische piloot gaat. Je ziet dat bij vrijwel elke oudere dichter gebeuren. Wanneer je teert op de status die je vroeger had, en wanneer je geen uitgever hebt die je even wakker schudt, dan verschijnt er een bundel als Blauw slik.

Samen met de fotograaf Etiennne Van den Bulck heeft Patricia De Landtsheer een foto/dichtbundel gemaakt over de shoa: Doorheen de duisternis het licht. De foto's zijn gemaakt in een aantal concentratiekampen. Zij zijn bewust leeg gehouden; geen spoor van menselijke aanwezigheid. Maar de tekst gaat over die afwezige mensen van wie tallozen daar hun leven hebben gelaten. Patricia De Landtsheer heeft niet gekozen voor de stilte waar de foto's van spreken. De stilte van je eigen sprakeloosheid waarin het bewustzijn van deze tragedie je dompelt. Zij probeert vooral iets zichtbaar te maken van de persoonlijke verschrikking van verschillende slachtoffers.

In Alles is onveilig van theoloog Maarten van Aes staan de verzen wel heel ver af van het De Heer is mijn herder. Mij ontbreekt niets. Had hij maar één zin geschreven die de kracht van die woorden evenaarde, verzucht Levity Peters, die de bespreking een persoonlijke invalshoek geeft.

Natuurlijk is elke creatieve uiting een brug naar de ander. Natuurlijk probeer je de ander te verleiden om jou 'te zien' en natuurlijk probeer je de ander een beetje te betoveren. Maar wat een genot is het wanneer iemand dat doet zonder te grote pretenties en met open vizier! Zo'n dichteres in Fieke Gosselaar, die meer heeft te vertellen dan haar debuut Nova Zembla laat lezen.

Levity Peters (Slikkerveer 1951, kunstacademie, fotograaf) begon in februari 2012 zonder enige 'publieke' literaire voorgeschiedenis als recensent bij Meander. Met zestig recensies in nauwelijks twee jaar tijd is hij als zodanig bijzonder productief. Nu debuteert hij bij Uitgeefhuis De Manke God zelf als dichter met Noord, persoonlijke, narratieve poëzie die we veel te weinig tegenkomen in Nederland.

Hans Tentije opent Gissingen, gebeurtenissen met een vooraf geplaatste, cursief gezette tekst van 24 regels waarin hij niets anders doet dan een groot aantal zaken en gebeurtenissen opnoemen die zo van elkaar verschillen, dat ze een willekeurige greep lijken te zijn uit alles wat het leven in de meest uitgebreide zin te bieden heeft. De opsomming eindigt met 'de vragen, de vragen -'. Je kunt dit simpel zien als een nieuw, laatste item van de lijst, maar het kan ook terugslaan op al het eerder genoemde en dan suggereert het dat alles wat in het leven te zien en te ervaren is, kan worden opgevat als een vraag, een 'levensvraag'. Maar alles wat vraag is, geeft zicht op een antwoord, draagt dat op de een of andere manier al in zich. Zou