Klein maar fijn
door Maurice Broere
–
–
Geluiden voor de laatste dag is een bijzonder mooi uitgegeven bundeltje, met een harde blauwe kaft ook het binnenwerk is prachtig uitgevoerd, de titelpagina, inhoudsopgave en laatste pagina’s zijn op blauw papier. De gedichten zijn gecentreerd op de bladzijden afgedrukt. Eindrijm en interpunctie ontbreken. Hoofdletters worden alleen gebruikt in de titels.
Na eerste lezing dacht ik te maken te hebben met een dichtvorm die bekend is, maar na enig zoekwerk kon ik nergens vinden dat een miniatuur een bestaande dichtvorm is. Enige tijd geleden recenseerde ik een bundel met light verse, waarin dichtvormen voorkwamen die ik tot dan toe niet kende onder andere het snelsonnet. Ik kon echter nergens een definitie vinden van de miniatuur als dichtvorm.
Een miniatuur moeten we dan opvatten als een zevenregelig, rijmloos gedicht dat is opgebouwd uit een kwintijn en een distichon, waar tussen een wending te vinden is. De regels bevatten een beperkt aantal lettergrepen, een regelmaat heb ik daarin niet kunnen ontdekken. Ik vermoed dus dat Jozef Deleu deze dichtvorm heeft ontwikkeld. We hebben te maken met korte gedichten van zeven regels, rijmloos en weinig lettergrepen per regel. Eigenlijk zijn het een soort mini-sonnetten. De bundel bevat zeker geen light verse, want de thema’s zijn bepaald niet licht: de dood, angst, zin van het leven, neerslachtigheid.
Deleu behoeft geen verdere introductie. Diverse bundels heeft hij gepubliceerd en zijn werk is in verschillende talen vertaald. Daarnaast is hij medeoprichter en redacteur geweest van Ons Erfdeel en hoofdredacteur en oprichter van Het liegend konijn.
–
het huis waarvan ik droom
heeft vormen
waarvan ik niet droom
staat open voor het ongewone
vervuld van het onvervulde
–
het huis is schuiloord
voor onvermogen
–
HOOP
–
is doodgaan het licht
uitdoen in je hoofd
of is het dromen
van buitenaards vuur
waarop je hebt gehoopt
–
ongeremde gedachte
in winternachten
Deze mini-sonnetten hebben een aforistisch karakter en zetten de lezer aan tot nadenken over het leven en de dood. Een analyse is in mijn ogen overbodig, omdat het interessante voor de lezer juist is om zelf onderzoek te doen en een poëtische duiding maakt meer kapot dan je lief is.
–
wat mij staande
houdt
is een donker vuur
dat mij bestookt
en bekoort
–
het grote woord
dat ook de dove hoort
–
ZELFLEUGEN
–
ultiem bedrog
het onontkoombare
niet durven zien
de stilte vrezen
en de eindigheid
–
alle leven heeft recht
op een goede dood
Deleu is een doorgewinterde dichter en laat je genieten van mooie taal. Daarnaast is de vormgeving bijzonder mooi. Kortom, een prachtig bundeltje en dubbel en dwars waard om gelezen te worden.
____
Jozef Deleu(2021). geluiden voor de laatste dag. PoëzieCentrum, 36 blz. €15,00. ISBN 9789056553395
