Archief

De werkelijkheid kan het begrip van poëzie in de weg staan, merkte Jan Loogman. Het binnensmonds spreken bijvoorbeeld, een weinig innemend uiterlijk of het vermoeid zijn van kijker en luisteraar. Met deelnemers aan een schrijfweek zag hij de documentaire over Gerrit Kouwenaar, ‘Totaal witte kamer’. Hoe zinvol is het kennis te hebben van de concrete feiten in het leven van de dichter?

In de serie ‘gesprekken met Meandermedewerkers’ het zevenenveertigste gesprek, met Jeroen van Wijk. Wat er kan gebeuren als je meedoet aan een wedstrijd als de onze, wat het aantrekkelijke is aan recenseren, de schoonheid van een alledaagse handeling en een filosofisch gesprek op een terras, zonnig bij voorkeur, en de rol van Meander.

De verzamelbundel ‘Einde en begin’ van Nobelprijswinnaar Wisława Szymborska, is een prachtig uitgegeven bundel. Maurice Broere roemt haar heerlijk lichtvoetige soms wat ironische stijl.

Bart F.M. Droog in gesprek over zijn nieuwste bundel 'Geite Gods' en het voordeel van een e-boek, de aversie tegen de gevestigde orde, Rottend Staal, het lezerspubliek (‘klein, klein… ik denk dat het wel meevalt’), stads- en grafdichtersschap, hèt komende boek over de Hitlervervalsingenindustrie, de vroegste moordballade uit onze geschiedenis en het ongoing project als de Nederlandse Poëzie Encyclopedie.

In de nieuwste bundel van Monica Boschman, ‘Vindersloon’, valt er veel te genieten vindt Onno-Sven Tromp. De gedichten zouden alleen wel wat meer mogen sprankelen. ‘Het zijn vaak subtiele gedichten, die lijken te zijn geschreven met een zekere omzichtigheid, in sobere, aftastende taal.’

Zijn deze dichters vergeten? Werk van Gaston Burssens, Jan Engelman en Nes Tergast. Van de laatste was het werk in hoge mate modern, maar Tergast deed niet mee aan modes. Hebben deze gedichten geleid tot de poëzie van nu?

‘Nu we er toch zijn’ is het debuut van Erwin Hurenkamp. Peter Vermaat ontdekt enkele pareltjes in de bundel, maar vindt ook dat: ‘de lange proza-zinnen zonder ritme het soortelijk gewicht van zijn taal verlaagt.’

Kun je je laten verrassen als je veel kennis hebt? Deze column van Willem Tjebbe Oostenbrink gaat over weten en zich laten verrassen bij het lezen van gedichten. Hoe verhouden zich die twee zaken tot elkaar? Beantwoording van deze vragen leidde tot een zoektocht naar kennis in de poëzie en jurering van gedichten.

‘Klare vrede op verwilderde weiden’, ‘roze karpers in sloten / golvend en paaiend over elkaar’, dat liever dan ‘snavels als haken / hakkend in de nesten met kuikens’. Een teken van leven van dichter Paul Roelofsen die zich op eigen kracht uit het moeras hijst met gelukkig heel veel verbeeldingskracht, naar een brug die er nooit lag.

Een recensie van Herbert Mouwen over ‘Verzamelde gedichten’ van Gerrit Kouwenaar. ‘De stapeling van beelden, dat tegelijkertijd een onderzoek naar de beeldende mogelijkheden in het gedicht behelst, is typisch voor Kouwenaar.’

Moniek Spaans vermoedt dat ze met een meer dan gemiddeld associatie- en opmerkingsvermogen is begiftigd. Er is een woord dat haar samenvat: ideatrice, zij kanaliseert onophoudelijke ideeënstromen en vangt deze in woorden en beelden. Het brengt haar op zijsporen en onvermoede plekken maar meestal vindt ze haar weg wel weer terug. Overigens lijkt de taal zichzelf te illustreren.

Bert Bevers spreekt in de bundel ‘Bedekte termen’ in orakeltaal volgens Hettie Marzak. Ze vindt de gedichten raadselachtig en magisch. De ingewikkelde wijze van formuleren ligt als een sluier over de gedichten heen.

Zijn deze dichters vergeten? Werk van Hanny Michaëlis, J.W.F. Werumeus Buning en Gust Gils, gedichten van toen en toch tijdloos, woorden waarvan zij hoopten dat die anderen zouden inspireren. Hebben ze geleid tot de poëzie van nu?

Yvette Rombouts debuteert met ‘Menselijkheid in het openbaar’. Het onderwerp zijn mensen die aan de rand van de samenleving verkeren. Hoe sympathiek het idee ook is, Peter Vermaat is van mening dat de boodschap die de dichter wil overbrengen ongeschikt is voor poëzie.

Wat moeten biografieën zijn? En hoe past de lang verwachte biografie van een van onze grootste dichters erin? Een biografie moet leesbaar zijn, je moet hem in één adem uitlezen. Objectieve feiten zijn uiteraard de ruggengraat, maar het verhaal moet je dit leven inzuigen. In november verschijnt de biografie 'De dichter Martinus Nijhoff'. Hans Franse kan bijna niet wachten.

Fred Tak bespreekt 'rebuut' van Gerrit Kouwenaar (1923 - 2014), een kort gedicht met elk woord precies op zijn plaats. Een gedicht over het gevoel van meegesleurd te worden in de maalstroom van het uiterlijke leven, maar ook over hoe het anders kan en moet.

Tom Veys is onder de indruk van de bundel ‘Het voorland’ van Herman Leenders. In deze beeldrijke poëzie is er ‘het traag dansen op soms lugubere gedachten in een voorland.’

Voor Micha Hamel is scheppen een 'heilig moeten': als hij te lang niets maakt, voelt hij zich steeds leger worden. Na de publicatie van de bundel 'is daar iemand' (over zijn verblijf in een psychiatrische kliniek), wil hij geen boegbeeld of spreekbuis voor een stoornis worden. Wel vindt hij het productief om open te zijn over zijn ervaring van ziek zijn naar herstel.

De heruitgave van Slauerhoffs ‘Oost-Azië’ door fotograaf Marco van Duyvendijk is een mooi gebonden exemplaar. De foto’s maken verbinding met de tekst, volgens Peter Vermaat, maar zijn gelukkig een aanvulling en geen invulling.

In de serie ‘gesprekken met Meandermedewerkers’ het zesenveertigste gesprek, met Cora de Vos. Over haar kennismaking met poëzie en over Meander. ‘Braaf is Meander niet, sommige recensies vind ik uitgesproken controversieel. Maar dat kan en mag, aan een braaf magazine valt niet veel eer te behalen. Af en toe moet je als lezer de wenkbrauwen fronsen, je eigen mening herzien.’

Ivan Sacharov vindt het jammer dat Anne Nederkoorn in de bundel ‘Vitaal tussengeluid’ in onpersoonlijke taal juist een afstand schept: ‘Ook op papier kun je immers stilte – waarin tussengeluiden te horen zijn – wegpoetsen door te veel te praten.’