Archief

De debuutbundel Demarcaties van Michael ter Maat verschijnt in mei 2025 bij uitgeverij Passage. De in dit interview opgenomen gedichten zijn een voorpublicatie. Als lezer zowel als schrijver houdt hij van onalledaagse woorden en fantasierijke beelden. Tegelijkertijd heeft hij een onuitlegbare drang naar kloppende grammatica. Die combinatie is het meest kenmerkende aan zijn gedichten.

In het debuut van Ludwig Van de Voorde, ‘Onbehandeld het mooist’, komt in de subtiele levensbeschouwelijke overpeinzingen veel humor voor, zegt Jeroen van Wijk. Hij vindt het een goede bundel, maar bij sommige gedichten is het jammer dat er te veel wordt geleund op de clou aan het eind. Echter: ‘in de gedichten waar ontroering en humor in balans samenkomen, komt ook het komisch effect het beste naar voren.’

Bij uitgeverij Prometheus verscheen vorig jaar een nieuwe editie van ‘Er zwom een garnaal door het kattegat’, de verzamelde gedichten van Daan Zonderland. Waar zijn al die wijzigingen gebleven die de dichter in eigen werk aanbracht? Zonderland’s poëzie met duidelijke invloeden van dichters als Christian Morgenstern en Lewis Caroll, meer dan vakkundig vervaardigd en voor een breed publiek onweerstaanbaar, heeft er recht op.

De vierde bundel van Lieve Desmet is getiteld: ‘In de wind staan’. Tom Veys geeft aan dat we hier duidelijk te maken hebben met een mensendichter. Veys is onder de indruk en zegt: ‘De wereld in de gedichten is vaak verwond, de woorden dwalen, ze zoeken licht, ze maken bewegingen, ze keren weer. De invalshoeken en de bewegingen zorgen voor ingenieuze poëzie. De beelden schuiven meesterlijk in elkaar.’

P.C. Hooft, op reis in Italië voor de zakelijke belangen van zijn vader, komt in het verblindende licht van de renaissance: de dichterlijke jongen moet betoverd zijn geweest door rijkdom, schittering, muziek en poëzie, aldus Hans Franse. Verliefd en vol emoties, zoete vooizen en schitterende teksten, en met een hart vol hoop. Onze literatuur vernieuwde zich in Venetië door een mislukte liefde.

Jan Buijsse bespreekt het gedicht 'Vallende ster' (1920) - ondertussen meer dan honderd jaar oud - van Pierre Kemp (1887 - 1967). In 1920 was in het toen nog zo gewone nachtelijk duister de Melkweg helder zichtbaar. Het is een prachtige avond en kunstenaars, wetenschappers en filosofen hebben zo hun eigen fantasietjes over die sterren, weet Pierre Kemp maar hij heeft geluk, hij ziet een vallende ster en verrast ons.

‘Het geduld van water’ is het debuut van Johan Clarysse. Jan van Gulik is in zijn laatste recensie met name onder de indruk van de afdelingen die handelen over een moeder en een zoon, die zich samen onttrekken aan de kille werkelijkheid. ‘Het levert prachtige, kwetsbare beelden op van twee mensen die zich aan elkaar vasthouden, omdat ze de grip op al het andere zijn verloren..'

De veelzijdige en actieve Renaat Ramon houdt zijn ogen en zijn oren vrij, open: hij blijft ‘ter beschikking’ om de diverse facetten van de realiteit te ervaren. ‘Kunst kan zich niet verdedigen’, zegt hij, ‘maar kunst verdedigt de mens.’ En over besprekingen merkt hij op ‘Duiding’ kan heel boeiend zijn. Maar er hoeft niet geduid te worden.

In zijn laatste recensie bespreekt Kamiel Choi de verzamelbundel van Jan Lauwereyns: ‘Leer van de orchidee - een keuze uit het werk 1991-2024’. Uit deze bundel blijkt de veelzijdigheid van Lauwereyns, zijn dichterschap is buitengewoon gevarieerd, zegt Choi. ‘Het staat vol prachtige taalvondsten, authentieke verzen en scherpe observaties in de marge van de cognitieve wetenschap’. De bundel krijgt een eenheid door het motief van de orchidee.

Het 7e deel van onze rubriek, 'Een wereld vol sonnetten', verzorgd door Simon Mulder in samenwerking met uitgeverij HetMoet en het Feest der Poëzie gaat over 'Two loves/Twee liefdes' van Oscar Wilde & Lord Alfred Douglas, een bloemlezing en voorstelling over de turbulente en tragische liefdesgeschiedenis van de beide dichters in brieven en gedichten.

Taco van Peijpe bespreekt in zijn eerste recensie de bundel ‘Mens is de naam’ van Philip Hoorne. In deze bundel wisselen vuile taal, flauwe grappen, mooi taalspel en serieus vakmanschap zich af. Van Peijpe weet dat de dichter zich bewust is dat hij een maskerade opvoert, dat blijkt ook uit het voorplat. Maar, zo zegt hij: ‘Bij nadere bestudering blijkt achter die maskers een gevoelige dichter schuil te gaan.’

De Poëzieweek 2025, die duurde van 30 januari tot en met 5 februari, had als thema ‘Lijfelijkheid’ en als motto ‘In dit plooibare huis dat huid heet’. Het thema is ontleend aan een gedicht van Charlotte Van den Broeck. In hoeverre is poëzie lijfelijk? Moet je het schrijven en lezen als fysiek bestempelen of is de thematiek of inhoud ervan lijfelijk?

Omdat we dertig jaar bestaan, trakteert Janine Jongsma ons vandaag op een column. Ze neemt ons mee naar de tijd waarin zij beginnend dichter was. Toen werd de allereerste Turing Nationale Gedichtenwedstrijd gehouden en bestond Literair Weblog De Contrabas nog. Ze vertelt over de enorme ophef die ontstond bij de afvallers van de Turing, over de populariteit van De Contrabas en natuurlijk over haar eigen ervaringen.

Hettie Marzak schreef in haar bespreking over ‘We zitten in de nachtbus’ van Fred Papenhove dat het gedichten zijn om te genieten. Janine Jongsma gaat in gesprek met de dichter over deze recensie en de gedichten die bedrieglijk eenvoudig lijken. Daar is een reden voor zegt Papenhove: ‘Communiceren met de lezer vind ik belangrijk en niet via taal met mijn rug naar hem of haar toestaan.’ Het commentaar van Fred Papenhove

Hoe kijkt Frans Budé terug op ruim veertig jaar poëzie en wat valt hem op in zijn ontwikkeling als dichter, raken recensies hem nog en wat is zijn plaats in het Nederlands poëzielandschap? Zijn werk is in vele talen vertaald, welke heeft zijn voorkeur en hoe is het met het Mestreechs waarin hij op twee muurgedichten in de binnenstad hangt?

Peter Vermaat heeft zich de afgelopen weken beziggehouden met ‘Tijdelijke helden’ van W.H. Auden, vertaald door Han van der Vegt. Met een totaal aan 640 bladzijden heeft de vertaler monnikenwerk verricht. Toch had dit boek nog dikker moeten zijn, zegt Vermaat. In deze longread gaat hij dieper in op het werk van Auden en neemt hij een drietal vertalingen onder de loep. Aan bod komt ook Auden's memorabele uitspraak over poëzie in verband met vertalingen.

Soms komt iets voorbij waartegen je meteen Ja kunt zeggen, wilt zeggen, gedichten met daarin regels als ‘ze verkopen hier spaties / als ik mij opvouw / blijft er genoeg wit over’, en terwijl de dichter nog twijfelt, ‘als ik nou zeker wist dat wat ik zeg klopt’, zijn wij allang overtuigd. Van ons mag ze alle ruimte innemen.

Anneruth Wibaut is geboeid door het debuut ‘Schietspoel’ van Karen de Boer: ‘’Mijn algehele indruk is dat De Boer haar leven en dichten weeft op solide gespannen scheringdraden, waarbij verschillende ‘inslagen’ zorgen voor verrassing en soms drama.’’ Het valt op dat de dichter dit onnadrukkelijk en niet opdringerig doet. ‘De verwondering wordt meestal kalm uitgesproken, maar onder de oppervlakte gloeien de woorden van vreugde over het scheppen en het geschapene.’

Buiten de taal zijn er andere uitdrukkingswijzen voor onze gevoelens, gedachten, waarnemingen. Muziek, dans, gebaren, beweging, poëzie werken niettemin alleen op het gevoel als de luisteraar, de kijker zich ervoor open stelt: 'Als de ziele luistert / spreekt het al een taal dat leeft.' Maar we kunnen ons openstellen, ook nu. Onze toekomst biedt zich telkens aan.

‘Atmosfeer is het substraat van mijn poëzie.’ zei Pieter Sierdsma in een interview op Meander. Zijn gedichten maar ook zijn columns hebben een heel eigen sfeer, mooie en intrigerende beelden, ze zijn nauwgezet geschreven, zorgvuldig samengesteld, met een ‘wat dromerige toon die geruststelt’. De herhaling van dag en nacht, zon en regen, is een positieve essentie van het bestaan.

Op de achterflap van de bundel ‘Lichtvang’ van Allard Schröder staat: ‘Hij is wars van modes en hypes, enerzijds vertrouwt hij de traditie, anderzijds gooit hij met zijn poëzie een speer in de toekomst’. Ivan Sacharov vindt na het lezen van de bundel dat deze flaptekst deze keer geen floptekst is. Schröder vertoont klassieke trekjes, maar is ‘een tijdloze geest’. Onze recensent is onder de indruk van dit werk.