Recensies

Met ‘Lopen op los zand’ hebben Daniel Billiet, Erwin Steyaert, Hilde Pinnoo, Hilde Van Cauteren en Ann Van Dessel een groot aantal bijzondere en goed leesbare gedichten over een moeilijk onderwerp geschreven. Vrijwel alle facetten van de ziekte komen aan bod. Het wordt nergens sentimenteel, omdat alle gevoelens die kanker teweegbrengt er mogen zijn. Verdriet, pijn, medeleven, woede en zelfs rancune. Reden genoeg voor Eric van Loo om deze bundel een jaar na zijn verschijning alsnog te bespreken.

Dit voorjaar was Lieke Marsman writer-in-residence bij het Tilburgse Literatuur Festival. Zij zou een boekje schrijven over de stad en haar ervaringen aldaar. Het liep volstrekt anders. Haar slepende schouderklachten bleken veroorzaakt te zijn door een vuistgrote tumor. Een paar dagen na het festival ging zij onder het mes, en tijdens het opkrabbelen schreef zij toch nog een boekje. Een briljant betoog volgens recensent Eric van Loo. Over hoe een ziek lichaam zich verhoudt tot een zieke wereld, in één essay en twaalf gedichten.

Groot verdriet om verlaten liefde of de teloorgang van de wereld is niet genoeg voor goede poëzie. ‘Onder de avondklok van de liefde’ van de Vlaamse Bart Stouten is een ‘best of’-bundel met daarin als extra de nieuwe bundel ‘Mobieltje met kapitein Haddock’. Ernst Jan Peters las hem en vond de nieuwe bundel niet het voorlopige hoogtepunt van een spannende ontwikkeling. Verdriet verpakt in grote woorden en versleten beeldspraak.

‘Onbeschoft, zo wit’ krijgt een wervende tekst mee: ‘Alzheimer verwordt tot jazz in deze derde, voldragen bundel van Anouk Smies, over de erosie van de menselijke geest.’ Maurice Broere las de bundel met wisselend genoegen. Sommige gedichten over alzheimer leiden tot ontroering, en de vormgeving vindt hij lekker eigenwijs. Maar: ‘De bundel valt me toch wat tegen, omdat op sommige plaatsen de beeldspraak mij tegenstaat, weinig natuurlijk overkomt en gezocht is.’

Yolandi de Beer over de bundel ‘Krap uit die see’ van de Zuid-Afrikaanse dichter Fouri Botha: ‘De auteur maakt de lezer met krachtige beelden deelgenoot van zijn diepe wantrouwen jegens de wereld om hem heen, een wereld die hij ervaart als onveilig en bedreigend. Zijn woorden roepen een gevoel van ongemak op bij de lezer, een pijnlijk schuren.’

‘Alles komt terug’ is de nieuwe bundel van Antoon Van den Braembussche’. Volgens Ivan Sacharov had hij ook ‘Niets komt terug’ kunnen heten – Boeddha beweerde al dat alles niets is. ‘Van den Braembussche schrijft een beetje luie poëzie (…). Hij laat de taal (te) weinig werken. [Moet] er niet een reden zijn om dóór te lezen, net zoals er ook altijd een reden moet zijn om door te leven?’

‘24 uur in het licht van Kila&Babsie’ van Kila van der Starre en Babette Zijlstra is de eerste titel in de beoogde reeks ‘woorden temmen’ van grange fontaine, een nieuwe uitgeverij op het gebied van cultuurparticipatie. Toch zullen de meeste lezers denken, dat dit boek zelf ‘woorden temmen’ heet, met ’24 uur enz.’ als ondertitel. Eric van Loo is onder de indruk van het aanstekelijk enthousiasme waarmee het boek geschreven is, al komt hij ook tot de conclusie dat ‘woorden stromen’ de lading beter zou dekken.

‘De zoete versie’ is de derde poëziebundel van Leo Hermens (1961). Ondanks de verleidelijke titel konden deze gedichten Peter Vermaat niet bekoren: “Behoudens af en toe een verstopt rijmwoord is aan het bovenstaande [‘Over het onzelfzuchtige’, p.11] geen touw vast te knopen en daarmee zal het ontegenzeggelijk het stempel ‘hedendaags’ opgedrukt krijgen door deze en gene in het uitgeverswezen en binnen de redacties van literaire tijdschriften.”

Herbert Mouwen over het ‘Leonard Nolens Handboek’ onder redactie van Carl de Stryker & Yves T’Sjoen: ‘Het ‘Handboek’ over het werk van de dichter Leonard Nolens voorziet in een behoefte. Het draagt bij aan het toegankelijk maken van zijn oeuvre, zeker voor lezers die niet letterkundig geschoold zijn. De 29 artikelen die in dit boek zijn opgenomen, bespreken alle uitgegeven bundels (en dagboeken) van Nolens van zijn inmiddels al vijftig jaar durende dichterschap.’ Het is een interessant en rijk boek.