Recensies

Geen enkele dichter ontkomt eraan zijn persoonlijke levensgeschiedenis op een universeel niveau te brengen. Wim Brands heeft dat in zijn nieuwste bundel 's Middags zwem ik in de Noordzee wederom gedaan. Hij dicht over zijn geliefde, zijn vader, jeugdherinneringen en enkele anoniem gestorven mensen. De onverschillige werkelijkheid is het vertrekpunt in deze bundel, maar daartegen lijkt hij zich te willen verzetten.

Wat een fantastische dichter is die De Neef! Ze zijn behoorlijk zeldzaam, de dichters die niet slechts verzen bouwen, maar werkelijk vanuit hun hart (kunnen) schrijven. Hoe hondsmoeilijk, op het onmogelijke af, het mij ook lijkt om de gruwelen van die 'eeuw van de schreeuw' door of mee te laten klinken in de poëzie, De Neef krijgt het in Som van tijd voor elkaar. Wat mij het meest heeft geraakt is het besef van schoonheid, ondanks alle ellende. Alleen als je van die wereld houdt, kun je er zo over schrijven.

Ademgebed is Martijn Teerlincks laatste geschenk aan zijn familie en vrienden, waarin hij de lezers genereus laat meedelen. Lees het. Of beter: beluister de opgenomen gedichten een aantal malen, voor je aan het lezen begint.

Dichters doen dat graag, gedichten schrijven bij schilderijen, bij beeldend werk, bij foto's; het geeft vanwege de concreetheid een zeker houvast, leidt de inspiratie, is een betrouwbare manier om de werkelijkheid te evoceren. De beste gedichten verdiepen het zicht op de bron maar zingen zich er gelijkertijd los van, verbeelden niet alleen het beeld maar als het ware ook zichzelf en dat gaat het beste als het kunstwerk dat aan de basis lag iconisch is.

Paul Claes en Chris van de Poel vertaalden onder de titel Treurnissen. Mijmeringen onder wisselende hemel dertig prozagedichten die Marcel Proust als twintiger in diverse bladen schreef en verzamelde als Regrets. 'In zijn vroege werk zien we hoe de schrijver geduldig zijn stijl perfectioneert, zoals een pianist loopjes en toonladders speelt om zich te oefenen voor zijn publieke optreden', schrijven de vertalers in hun nawoord. Maar wat geniet je van toonladders wanneer je de sonate kent?

In De sleutel. Vijfentwintig gedichten van Noord en Zuid ontsloten demonstreert Paul Claes aan de hand van gedichten die de hele tijdspanne van de Nederlandse literatuur omvatten (van Hendrik van Veldeke tot Christine D'haen) dat ontoegankelijke, 'gesloten' teksten wat hem betreft niet bestaan.

De Liefde, jazeker is de nogal uitdagende titel van de nieuwste bundel van Ivo van Strijtem. Die durft! dacht ik, al voor ik een gedicht gelezen had. Alsof we in een polemiek verwikkeld zijn en onze twijfel dient te worden gepareerd, worden we op de omslag al geconfronteerd met een voor de dichter voldongen feit. 'De Liefde', jazeker en Liefde met een hoofdletter. De titel dwingt ons de invalshoek van de dichter te volgen. Hij lijkt geen andere lezing toe te laten, dan dat het over liefde en niets dan De Liefde gaat.

De laatste bundel van Roland Jooris heeft als titel Sculpturen, telt zevenentachtig gedichten en is een met poëziespecialist Bart Van der Straeten samengestelde keuze uit al zijn poëzie. De bloemlezing eindigt met tien nieuwe, nog ongepubliceerde gedichten en wordt ingeleid door Carl De Streycker.

Uitgeverij Nadorst brengt L'impossibilité d’être van kO nOrderisk als bibliofiele uitgave, een leporello in een oplage van slechts 25 exemplaren. Het bundeltje telt tien gedichten, waaronder twee langere. Ze doen verlangen naar een ruimere selectie.