Recensies

In Lotgenoten van Gwy Mandelinck zijn niet alle woorden en beelden direct te duiden, maar uit de suggestie die zij oproepen, spreekt kracht. Het zijn gedichten die blijven vragen om betekenis, zich niet onmiddellijk blootgeven. Het begint met de vorm, een enkel woord, een beeld, een enkele zinsnede, een strofe, een motto. Dit is een bundel waar je in hink-stap-sprong doorheen gaat, voordat je patronen gaat ontdekken, je onder de indruk geraakt van de zeggingskracht van deze poëzie. Het vraagt wat tijd om de vensters geopend te krijgen en jezelf in de spiegel te zien.

Dodemansdagen van Willem van Toorn en Hans van de Waarsenburg wordt door de uitgever gepresenteerd als werk van dichters die elkaar gedichten schrijven over het leven: ‘Twee dichters in dialoog over liefde, de herinnering en de onherroepelijke tijd, en over de dood.’

Het is fijn verdwalen in de poëtische werelden van Floor Buschenhenke. Haar tweede bundel, Het moeten eenhoorns zijn, bevat mythologische wezens, belevingen van kinderen en zelf uitgevonden machines. Gedichten om vrolijk van te worden, maar ook met een spannende gelaagdheid.

In Mascara weet Peter WJ Brouwer met een enkel woord tal van associaties wakker te roepen. Hij is daar een meester in. Elke keer wanneer je denkt dat je alle betekenislagen van een gedicht hebt afgepeld, blijkt er een andere onder te liggen. In veel gevallen rest er enkel het gevoel dat je binnensluipt, dat je nog niet tot op de bodem bent. Juist dat gevoel, het onvermogen om te verwoorden wat er werkelijk aan de hand is, lijkt mij het belangrijkste element van de poëzie van Peter Brouwer. Een gevoel van onmacht dat hem onverlet door laat zoeken naar het minimum aan woorden waarmee hij de kern zou kunnen raken. Tegen beter weten in. En met een buitengewone muzikaliteit die de sfeer bepaalt van elk gedicht.

Slauerhoff-liefhebbers opgelet! Als deel tien van de Prominentreeks van uitgeverij Tiem verscheen de studie die de in Portugal wonende Nout Van Den Neste schreef over Slauerhoff en diens relatie met de Portugese cultuur, met name die met de fado (door de UNESCO inmiddels bestempeld als cultureel erfgoed!) en het levensgevoel dat daarin wordt uitgedrukt. Het boek Vida triste, niet alleen de titel van een van Slauerhoffs bekendste eigen gedichten, maar ook die van een beroemde fado uit de jaren ’20 en ’30 van zangeres Maria Alice, beschrijft hoe Slauerhoff, die regelmatig fadoplaten kocht, de Portugese volksmuziek beleefd moet hebben en als inspiratiebron gebruikte voor zijn eigen gedichten. Met name de saudade, de Portugese vorm v

Voor De 100 beste gedichten van de Eerste Wereldoorlog kon Geert Buelens putten uit zijn omvangrijke (672 blz.), al in 2008 verschenen bloemlezing Het lijf in slijk geplant, een boek dat destijds gelijktijdig uitkwam met zijn imposante studie Europa Europa! Over dichters van de Grote Oorlog, waarin hij liet zien dat het schrijven van poëzie over WO I niet was voorbehouden aan de Engelstalige dichters alleen.

De beloofde dinsdag van Martijn den Ouden zit vol tegenstellingen: niet alleen staat het kind tegenover de volwassene, ook thema’s als heiligheid en onheiligheid (of hier: ‘onreinheid’) worden aan de orde gesteld. Opvallend is verder de aandacht voor kleur in de bundel. Het zal alles te maken hebben met de achtergrond van de auteur. Den Ouden studeerde af aan de Gerrit Rietveld Academie te Amsterdam.

In stille nachten van Till Lindemann, zanger van de Duitse band Rammstein, is een door en door romantische bundel, waarin melancholie om het verlies van schoonheid, trouw en onschuld samengaat met grofheid, bruutheid en agressie.

De gedichten in Thuis van Geert Buelens geven zich niet makkelijk prijs, maar dat irriteert niet. Hij maakt nieuwsgierig, speelt met taal en inhoud - de vorm is nadrukkelijk aanwezig - en nodigt daarmee uit tot herlezing. Niet een keer, maar meerdere malen.