Recensies

In Windjammer geeft Jan Holtman aandacht aan de dingen, mensen, gebeurtenissen die van de onbarmhartigheid van het leven getuigen. Die aandacht, hoe summier ook verwoord, geeft deze onaanzienlijke gedichten glans. Dit zijn gedichten die mooischrijverij als zodanig tot een belachelijk iets maken, iets om te imponeren, iets voor Neerlandici. Iets om te worden vergeten.

Op het eerste gedicht lijken de gedichten in Als was zij mijn vrouw van Jan Glas vrij droog. Zijn nuchtere en bijna banale constateringen hebben bij elkaar een heel eigen chemie. Bij het lezen blijf je haken aan ironie en aan wat er niet verteld wordt. Al lezende ga je van deze dichter houden.

Gerrit Komrij's Boemerang en andere gedichten is met ware ‘doodsverachting’ geschreven, zoekend naar een wankel evenwicht te midden van het mysterie dat leven heet en dat zijn schaduwen uitstrekt tot ver over de grens van leven en dood heen. Je kunt de vraag over het leven na de dood nu wel van je af willen werpen, maar hij komt weer als een boemerang bij je terug.

In Wat geen teken is maar leeft schenkt Michiel van Kempen de lezer een diffuse maar ruime werkelijkheid. Hij heeft het over een scheiding die nog geen scheiding is, geliefden die zich van elkaar vervreemden, een verleden dat niet sterft. Ondanks de soms vaag doorschemerende melancholie is dit poëzie die getuigt van een onstilbare honger naar de werkelijkheid, waarvan de vergankelijkheid soms wordt betreurd, en waarin het nieuwe met plezierige vanzelfsprekendheid wordt binnengehaald. Deze poëzie brengt je even in de staat van de levenskunstenaar die het leven hoe dan ook als rijk ervaart.

In Buiten slapen van Gilles Boeuf hebben alle gedichten dezelfde ingetogen, beschrijvende schrijfstijl; ze gaan, in meer of mindere mate, over de weidsheid van de natuur en over de essenties van het leven.

In de Perpetuareeks van Athenaeum - Polak & Van Gennep verscheen als deel 57 een mooie Nederlandstalige uitgave van het literaire werk van Arthur Rimbaud: 'Gedichten', 'Een seizoen in de hel' en 'Illuminations', de prozagedichten. De vertaling is van Paul Claes, die in een nawoord kort op de verschillende delen ingaat en een chronologisch overzicht van Rimbauds turbulente leven toevoegt.

De algemene indruk van de gedichten in radio waterval van Leo Hermens is er één van lichtheid. Je kunt bijna niet anders dan ze met een glimlach lezen. Moeiteloos brengen ze taalplezier en pure speelsheid over. Ondanks hun soms ogenschijnlijke absurditeit, vertellen zij hoe we doorgaans met allerlei nietszeggendheden de vervelende kanten van het leven op een veilige afstand proberen te houden, buiten de taal, buiten het denken. Naast het talent waarmee Leo Hermens schittert, is het zijn openheid naar de wereld, zijn ongebreidelde, veelzijdige interesse waaraan wij deze speelse, humorvolle bundel danken.

De gedichten in Traliewoud van Jürgen Smit zijn als indringende zwarte verticalen op het wit. De zuinig geplaatste woorden zeggen precies genoeg om het wit daarnaast en daartussen te laten spreken. Raak.

De bundel Dolhuis van Lucas Hirsch bestaat uit 35 genummerde gedichten, sommige weer bestaand uit meerdere delen, die in vijf cycli zijn verdeeld naar de vijf stadia van rouwverwerking die de bekende psychiater Elisabeth Kübler-Ross onderscheidt: ‘Ontkenning’, ‘Protest’, ‘Onderhandelen & Vechten’, ‘Depressie’ en ‘Aanvaarding’. Heeft Hirsch slecht nieuws te delen? Moeten lezers zich voorbereiden op rouwverwerking? De meeste gedichten in deze bundel schreeuwen de pretentie uit urgente dingen te zeggen over allerlei maatschappelijke misstanden.