Recensies

Wouter Godijn geeft in Hoe H.H. de wereld redde voorrang aan ironisering en relativisme boven visie en urgentie. Door Godijns gevoel voor absurdisme is deze poëzie beslist geen droge kost, maar het probleem is dat de grollen zozeer de overhand nemen, dat de gedichten inhoudelijk nauwelijks interessant zijn. Het maakt niet uit hoe ernstig de thema's zijn, of Godijn maakt er een grapje van.

In Bernlefs Voorgoed. Gedichten 1960-2010. Een keuze verraden de aan de vluchtigheid ontsnapte gedichten een wereld van vragen, twijfels, observaties, stemmingen, af- en overwegingen. Deze poëzie is gerijpt door de tijd. Ze vloeit uit de pen van een dichter die alert is op alles wat aan verandering onderhevig is. Aanleiding voor deze uitgave: Bernlef werd 75 jaar en viert vijftig jaar gelauwerd dichterschap. Het in de werkelijkheidservaring traceren van het onnavolgbare ogenblik is daarin voor Johan Reijmerink een doorlopende lijn.

De gedichten in Het is fijn om van pluche te zijn van Philip Hoorne zijn volgens Yves Joris zo 'light' dat hij ze soufflégedichten durft te noemen. Licht verteerbaar, maar je hebt dadelijk weer honger. Hem bekruipt bij dit 'New age stoofvlees' voortdurend het gevoel 'dat kan ik ook'. Een recensent op de culinaire toer.

Bert van Weenen stelt bij zijn lectuur van Overkomst dringend gewenst, de door Wim Brands samengestelde bloemlezing uit de gedichten van Jan Emmens, de vraag wat deze poëzie zo indringend maakt, dat je er hoe dan ook mee rond blijft lopen. Volgens Brands had Elly de Waard misschien het antwoord: "Jan was een briljante man, hij wist ongelooflijk veel maar dacht tegelijkertijd dat het allemaal niet waar was, dat hij ontmaskerd zou worden. Ik overdrijf niet als ik zeg dat hij afgrondelijke tegenstellingen in zich herbergde."

In Bloedkrans profileert Albert Hagenaars zich nadrukkelijk als een reiziger, en wel in dubbel opzicht. Enerzijds is hij de levensreiziger die verslag doet van het eigen leven, beginnend bij de geboorte en eindigend bij het bereiken van wat als zijn bestemming kan worden beschouwd. Anderzijds is hij de wereldreiziger, die inmiddels een vast adres in Indonesië heeft en door de beide Amerika's, het Midden-Oosten en Azië trekt. De reislust en bijbehorende onderdompeling in de diversiteit van andere culturen komt volop in Bloedkrans tot uiting.

Joop Leibbrand las Met schrijven zin verzamelen, de nieuwste essaybundel van Hans Groenewegen. Hij stelt vast: Groenewegen beperkt zich niet tot één poëtisch genre of één type dichter, doet niet of nauwelijks aan kwaliteitsoordelen, neemt dichters niet de maat en het is duidelijk dat een begrip als ontoegankelijk voor hem niet bestaat. Hij heeft aandacht voor betekenis, vorm en klank, weegt de plaats van het gedicht in de bundel, heeft een scherp oog voor verschuivingen en ontwikkelingen binnen het oeuvre van een dichter. Je proeft dat hij schrijft in voortdurende dialoog met de lezer en dichter die hij zelf is. Hij is bereid zich voortdurend te verantwoorden voor zijn interpretaties, die hij nooit oplegt maar die zich als vanze

Het blijft een wonderlijke gewaarwording een dichtbundel te lezen over existentiële zaken als de dood, en hoe daarmee te leven, terwijl hij nergens zwaar wordt. De dichter staat boven de dingen, vanaf het dak ziet hij de wereld beneden en wacht op de verandering van licht, wacht op betere tijden, terwijl hij volhoudt en zich sterk maakt en poëzie schrijft, die zich in de lezer voortplant, en zo wint. Meer!, dacht Levity Peters toen hij Naar de daken van Bernard Wesseling uit had: Meer! Meer!

Er valt veel te genieten in 'Wijvenheide' van Luuk Gruwez. Gedichten waarin het vleselijke en de humor een smakelijke combinatie vormen. Het titelgedicht is wat flauw vergeleken bij de verder interessant gekruide inhoud.

Charles Ducals Het huwelijk was indertijd een overrompelende bundel. En nog. Niet voor niets draagt hij de titel van Elsschots bekendste gedicht, want niet alleen is het huwelijksleven als zodanig een belangrijk thema in de bundel, ook de toonzetting is vaak Elsschottiaans, zowel vanwege die zo kenmerkende mengeling van ironie, cynisme, bekommernis en humor, als door de naturalistische inbedding en de duidelijke drang tot verisme. Ieder gedicht is op zoek naar een waarheid over de condition humaine die met volle overtuiging persoonlijk én algemeen geldig wordt gemaakt. Alsof ik er haast ben. Verzamelde gedichten 1987-2012 bevat nóg vijf bundels, waarover Joop Leibbrand even enthousiast is.