Archief

Kunst is vaak autobiografisch geïnspireerd en dat is ook bij Louise Glück het geval. Je zou kunnen zeggen dat ze in haar werk het menselijke tekort op individueel, persoonlijk niveau een krachtige stem wilde geven. Een ander kenmerk van Glücks werk: het wil gezien en gehoord worden. Misschien zijn haar gedichten daarom zo toegankelijk en verstaanbaar geschreven. Rogier de Jong in een ontroerende column.

In de serie ‘gesprekken met Meandermedewerkers’ het vijftigste gesprek, met Pieter Sierdsma, over hoe van het een het ander kwam, columns schrijven tegen het verbazend snel vergeten maar ook als methode het eigen schrijven te verbeteren, het literair klimaat en de trend om zo kunstzinnig of zo gekunsteld mogelijk te schrijven en Meander als strohalm voor veel dichters.

Onlangs verscheen 'De dichter en de stad', van de Grieks-Cypriotische auteur Michalis Piërís. De bundel werd bezorgd, vertaald en van een nawoord voorzien door Hero Hokwerda. Tijd voor een gesprek over de dichter als mens en zijn hang naar waarheid, schoonheid, oprechtheid, inhoudelijkheid, kwaliteit en de drang om zonder angsten de wereld te verkennen. Het is poëzie die ‘staat’.

Jan van Gulik is enthousiast over de bundel ‘Schipperen’ van Anne Meerbergen. Een mens in disbalans gaat op zoek naar houvast en evenwicht: ‘Meerbergen weet de kwetsbaarheid die hiermee gepaard gaat in rake beelden te vangen. Het maakt de bundel lief en bovenal herkenbaar. ’

Zijn deze dichters vergeten? Werk van Hélène Swarth, J.H. Leopold en Jacob Israël de Haan, gedichten die bij de ene lezer niets teweegbrengen en bij de ander alles, vol oude woorden waarvan de dichters hoopten dat zij anderen zouden inspireren. Hebben ze geleid tot iets van nu?

Ivan Sacharov vindt dat de poëzie in het debuut van Dirk Mout, ‘Onzegbaar is het blauw’, romantisch-mistroostig oogt: ‘Ondergronds zit er in deze poëzie een flink besef van de eindigheid van dingen, een verlangen haast naar een zekere afloop.’

‘De werkelijkheid heeft mij niet nodig’ is een mooie regel die wereldvreemd aandoet. Mensen bemoeien zich met de dingen om zich heen en met elkaar. Wie zich verbeeldt dat de werkelijkheid zonder hem of haar vanzelf voortgaat, miskent dat mensen deel zijn van – en invloed hebben op de werkelijkheid. Woorden van Jan Loogman met regels van Pessoa en Vroman.

De gedichten van Karel Mortier dreigen voor altijd weg te glijden in de tijd. Een laatste maal wil hij ze graag besprenkeld zien met water, licht en leven. ‘We waren niet oud,’ dicht hij, ‘maar ondefinieerbaar / van einder tot einder / zoals van de golf / het roekeloze leven is.’ En ‘om op te stijgen en al te weten / wat er geweten moet.’

‘Drie personen met uiterlijke kenmerken die deden vermoeden dat het oudere witte mannen betrof gingen in conclaaf om te bepalen welke stadsdichters er door mochten naar de halve finale. Gelukkig was het deelnemersveld wel divers.’ Peer van den Hoven was een van die oudere witte mannen. De Grote Prijs van Gouda 2023 werd gewonnen door Zoë van de Kerkhof (Leiden).

Een gesprek met Daan Doesborgh over zijn vertaling van ‘Crow’ van Ted Hughes, hoe alle taalregisters worden opengetrokken om de virtuositeit van de brontekst volledig tot zijn recht te laten komen, hoe het soms beter is een woord onvertaald te laten dan te zoeken naar een equivalent dat de lading toch niet dekt, hoe muziek en poëzie zich tot elkaar verhouden en meer.

Een cyclus binnen een consequent schema met een soort haiku-energie die aanspreekt. Een opeenstapeling van beelden die je niet allemaal hoeft te begrijpen om ze blijvend mee te dragen, zoals ‘in een albasten offerschaal / legt hij in de nacht / een bloedende maan naast haar’ of ‘een scheerriem uit de golven trekken’ en dan dat ‘het meeuwt boven haar ogen’.

Zijn deze dichters vergeten? Werk van A.C.W. Staring, Jef Last en Dirkje Kuik. Eenlingen in hun tijd, andersdenkenden, wegbereiders voor volgende generaties met woorden en daden waarvan zij hoopten dat die anderen zouden inspireren. Hebben ze geleid tot iets van nu?

Wie zit er achter het podium? (1) Een serie korte gesprekken met organisatoren van poëziebijeenkomsten. Waarom doen ze het, waarin onderscheidt hun podium zich van een ander, waarom hebben ze zoveel met poëzie en staan ze zelf ook wel eens op het podium? In de eerste aflevering de overbekende Catelijne van het Einde van de Wereld, dè boot aan de Javakade in Amsterdam.

Het Roland Holst Huis is sinds 2001 een huis waar schrijvers of vertalers voor een schappelijke huurprijs zich een maand kunnen terugtrekken om zich op hun werk te concentreren. In 1921 liet Holst senior in Bergen aan de Nesdijk het huis voor zijn zoon bouwen. Roland Holst en zijn vrienden (Bloem, Marsman, Slauerhoff) waren aan dit huis zeer gehecht.

In de serie ‘gesprekken met Meandermedewerkers’ het negenenveertigste gesprek, met Jan van Gulik. Over hoe een recensie moet prikkelen, aanzetten tot lezen zonder dat er een expliciet oordeel wordt geveld, het oog voor verwondering, Martinus Nijhoff en een goede docent Nederlands, en dat ene gedicht van hem zelf dat nu wel de wereld ingaat.

Misschien zag Hans Franse het verkeerd op dat mooie Romeinse kerkhof en had de tragiek van de romantiek hem teveel beïnvloed: het hart van Shelley, de gestorven geliefde, romantische liefde, innige smart, heimwee naar Rusland, de melancholie van Anton Tsjechov, maar elke keer als hij die dodenakker achter de piramide bezoekt, staat haar beeld hem voor ogen.

Een interview dat afsluit met een open vraag. Marc Kregting over het verlangen naar een echte literaire kritiek, los van netwerken, zijn redacteursdrift als waarheidsvinding, het zijn van een informatiejunk en een taalmaniak en hoe het soms jaren duurt voor het hem duidelijk wordt in welk genre die informatie het fijnst terug mag worden gegeven aan de medemens.

In de nieuwste bundel ‘Het langzaam voorovervallen’ van Alja Spaan, heeft zij indrukken verzameld uit de periode dat zij voorlas aan ouderen in een zorginstelling. Volgens Onno-Sven Tromp leest de bundel als een samenhangend verhaal: ‘Je hebt de neiging om ze allemaal achter elkaar door te lezen, en de hele bundel dus in één keer uit te lezen.’

Ruth Lasters kreeg de Arkprijs van het Vrije Woord omwille van haar kritische houding ten aanzien van de behandeling van het beroepsonderwijs en haar verzet tegen de beknotting van de vrije meningsuiting. Alleen onafhankelijk denken kan tot een zinvol debat leiden. Haar ontslag als stadsdichteres van Antwerpen – daarin gevolgd door de vier andere stadsdichters – is meer dan een symbool.

Podiumdichter Tom Driesen debuteert officieel met zijn bundel ‘Inschepen en vertrekken’. Tom Veys is onder de indruk, hij ziet het talent van Driesen om zijn leefwereld aanspreekbaar te maken: ‘Zijn gedichten zijn uitspreekbaar en empathisch, ze passen op een podium en op papier.’