Archief

‘Poëzie voelt als een stevige halm waaraan ik me graag, samen met anderen, vastgrijp om enerzijds van te genieten, en anderzijds schoonheid toe te voegen, als tegenwicht, in de wereld van nu.’ Karen de Boer schrijft zolang ze zich kan herinneren. Online publiceren heeft veel mogelijkheden toegevoegd aan de interactie met een netwerk maar haar versgedrukte bundel openen was een heel gelukkig makend moment.

René Smeets schrijft in zijn tweede bundel ‘Zware wolken zwarte randen’ poëzie die maatschappelijk en politiek geëngageerd is. Alle onderwerpen waar men zich over kan opwinden komen voorbij in een onheilsopsomming. Marc Bruynseraede haalt een oude wijsheid aan: ‘De mens is een wolf voor zijn medemens’. Hij noemt de bundel 'een poëtisch protest tegenover het grenzeloos geweld, brutaliteit en de malheuren van deze wereld’. Een longread.

Monique Wilmer-Leegwater kan het beste vertellen over Borne doet Poëzie: in deze 11e aflevering van Wie zit er achter het podium? neemt zij je mee naar het oosten van het land, waar je niet alleen verliefd kan worden op Twente maar ook op de dynamiek van dit podium. Wie anders had er tijdens de poëzieweek acrobaten uitgenodigd om het thema ‘lijfelijkheid’ tot uiting te brengen?

De poëziewedstrijd voor de Rob de Vos-prijs 2025 gaat van start. Iedere deelnemer mag één gedicht insturen. We werken met een verplicht thema. Inzenden kan t/m 30 september. Onze juryleden zijn ervaren poëzielezers en zij hopen op gedichten van een goede kwaliteit. Alle winnaars van voorgaande jaren zijn terug te vinden op de site. Veel succes!

Het woorddeel ‘akel’ in ‘van te veel spektakel / wankel je allicht’ geeft geen licht meer in Alkmaar, het Lucebert-citaat blijft behouden maar zal gerepareerd moeten worden. Er zijn behalve de besproken neoncitaten in deze column van Jan van der Vegt nog duizenden dichtregels, strofen of hele gedichten in de openbare ruimten van Nederland en Vlaanderen te lezen. De Vijftigers zijn daarbij goed vertegenwoordigd.

Wim van Til, onze gastredacteur in dit jubileumjaar, maakt een serie over zijn eerste honderd, vandaag deel 1. ‘Mijn reis door het landschap van de poëzie begon op 15 december 1971. ‘ Hij won een schaakcompetitie en kocht van de prijs, een boekenbon van 15 gulden, zijn eerste gedichtenbundel: ‘Voorbij de laatste stad’, de bloemlezing uit het werk van Gerrit Achterberg door Paul Rodenko.

Tom Veys zegt over het debuut ‘Bolster’ van Elise Vos, dat de dichter ons naar donkere plaatsen brengt via een sterke, lyrische taal. Een bolster is de stekelige bescherming van een vrucht, denk aan een kastanje. De poëtische vrucht van Vos ontplooit zich rijkelijk in dit debuut: ‘De dichter trekt je in vrijwel elk gedicht mee naar een poëtische schaduwwereld’.

‘Taal biedt de mogelijkheid om grip te krijgen, een goede strofe omkadert als het ware een situatie, legt iets vast, en dat kan een zekere rust geven. Tegelijkertijd schiet taal ook tekort, loopt vaak ‘achter de feiten’ aan, is een poging. Jan Holman en hoe ‘de behoefte aan vertrouwdheid verandert in de wens om niet begrepen te hoeven worden.’

Jan H. Mysjkin vertaalde de bundel ‘Overgangsgedichten’ van de Roemeense Doina Ioanid. Marc Bruynseraede concludeert dat met deze bundel het nut van prozagedichten is bewezen. ‘De heel liquide, vertellende, transparante stijl is zowat het waarmerk van Ioanid.’ Haar gedichten zijn ‘volstrekt authentiek en bevreemdend.’ Een stem die de Roemeense poëzie van vandaag een frisse bries geeft

Een voorpublicatie uit de nieuwe bundel van Annet Zaagsma, ‘In elk klokhuis schuilt cyanide’ opent met ruimte- en tijdbepalingen, tot we ons bevinden in een voorbeeldig huishouden. Van daaruit wordt de vervreemding opgevoerd. Mensen worden producten, etenswaren zijn poëzie, een mensenhoofd past niet zonder kleerscheuren door een geboortekanaal. We presenteren een cyclus van vier ‘definitiegedichten’.

Na het overlijden van Hans Tentije in 2023 is nu het tweede deel uitgekomen van zijn verzameld werk: ‘In het ongewisse’. Taco van Peijpe stelt dat er, ondanks het gebrek aan klank en ritme in de gedichten, er toch een sterke eenheid ontstaat door de bijzondere zinsopbouw: ‘Tentije gebruikt nauwelijks hoofdletters en leestekens en hij schakelt zinnen dikwijls in een vloeiende lijn aan elkaar, doorspekt met tussenzinnen.’

Voor de dichter Hans Tentije was tijd een kernbegrip. Hij heeft er zijn schrijversnaam naar gevormd. Om het stromende te benadrukken eindigen zijn gedichten open, zonder punt. In de gedichten van Tentije is de tijd van de dag die beleefd wordt al achter op het ogenblik, als deel van een onafzienlijke keten van komen en gaan. Een column van Pieter Sierdsma.

Bij het begin van de lente passen deze schijnbaar sobere maar diepzinnige gedichten met de sfeer van haiku’s van dichter Herlinda Vekemans. Bij elke bundel heeft zij het gevoel opnieuw te moeten debuteren, maar haar prachtige regels vinden zeker een gewillige lezer. Teer en zorgvuldig bouwt zij haar verzen op, ook zij ‘zweefden moeiteloos boven het dunne aarzelen van de morgen’.

Anneruth Wibaut is zeer enthousiast over de bundel ‘klein verzet’ van Kamiel Choi: ‘Lezen en herlezen, dat is waar deze bundel je toe uitnodigt. Dan komt er steeds iets vrij wat je doet schateren, verontwaardigd maakt of ontroert. Elke keer springt een nieuwe zin, strofe of kreet in het oog die je als lezer in je zak kan steken, ter harte kan nemen of als leidraad kunt kiezen.’

De poëzie is steeds een onderdak geweest voor Ivo van Strijtem, en dat al heel bewust sinds zijn tienerjaren. ‘Het klinkt misschien raar, maar dit gevoel is wederzijds: ik ervaar dat de poëzie zich tevens bij Ivo van Strijtem thuis voelt. Zij is mijn onderdak, ik dat van haar.’ Bewondering, ontroering en betrokkenheid zijn drie kernbegrippen in zijn werk.

In zijn eerste recensie bespreekt Ali Şerik ‘De weg naar huis’ van Juliën Holtrigter. Met verwondering en verbijstering kijkt de dichter naar de wereld. Şerik noemt het 'het hoorngeschal van de tijd' en zegt: 'De dichter observeert het dagelijks ongemak en doet dit met zelfspot. Zijn gedichten suggereren dat alles al gezegd is, maar tegelijk zoekt hij naar nieuwe openingen, naar ontsnappingsroutes.'

Dertig kersen op de taart van ons dertigjarig bestaan. Wat zijn jouw twee favoriete bundels van de laatste dertig jaar? Het lijkt een onmogelijke opdracht om die vraag te beantwoorden, maar onze recensenten gingen de uitdaging aan. We stoffen dertig bundels af die een grote indruk hebben achtergelaten en uitnodigen tot herlezen. Vandaag bespreken Johan Reijmerink en Janine Jongsma hun favoriet.

Dirk Kroon heeft veel publicaties op zijn naam staan. In zijn 26e bundel ‘Gekortwiekt’ is het thema zijn gevorderde leeftijd die voor lichamelijke verval zorgt. Paul Roelofsen zegt: ‘Kroon dramatiseert zijn achteruitgang niet, het is zoals het is en er is geen kruid tegen gewassen. Wel klachten, geen gezeur.’ Kroon geeft een realistisch beeld van de ouderdom.

Anna en Maria waren de dochters van Roemer Visscher. Zijn dochters kregen een uitzonderlijke opvoeding. De jonge Hooft, lid en later leider van de Rederijkerskamer, raakte bevriend met beide dochters. Anna schreef perfecte sonnetten maar Maria Tesselschade bracht de poëzie en muziek op het Muiderslot. ‘Zij was Hoofts tegenspeelster in het spel van geest en hart, dat die niet in woorden uit te drukken sfeer bepaalde…’.

Joost Dancet bespreekt 'Het klemwoord: huis - 7', een gedicht uit de iconische dichtbundel 'De Oostakkerse gedichten' (1955) van Hugo Claus (1929 - 2008). Hoe beklemd kan je je thuis voelen?

‘Die onvermijdelijkheden’ is de tiende bundel van Jan Baeke. Op de omslag staat een foto van een halfvol (halfleeg?) glas met ijsblokjes dat kantelt op de rand van een tafel. Er is nog iets wat opvalt: de bladzijden voor het titelblad en na de aantekeningen zijn zwart en voor de derde afdeling staat er ook een. Bij elkaar lijkt dat weinig goeds te beloven, zegt Hans Puper.