Bladeren door Meander

Samen met Astrid Arns bespreek ik de recensie die Kamiel Choi schreef over haar bundel ‘Cascade’, waarin het thema verlies is. Het verwondert Arns hoe goed Choi haar poëzie heeft begrepen. Het klopt namelijk dat de bundel iets rauws wil communiceren. Ze geeft aan: ‘Ik wil de lezer verwonden met mijn poëzie’. Dat Choi de gedichten tevens als fijngevoelig bestempelt, ziet ze als compliment. Het commentaar van Astrid Arns.

De poëzie van Neruda of Lorca en van de vele anderen waarvan ze het werk waardeert, vat Astrid Lampe op als ‘kostbare pogingen ons tot de wereld te verhouden. In een wereld die uiterst complex en problematisch is, vaak repressief en kunstenaars-vijandig, is hun poëzie een gulle gift.’ Zo ook de hare, nu bekroond met de P.C. Hooft-prijs.

Het halfjaarlijkse tijdschrift, ‘Het Liegend Konijn 2024/1’ (samengesteld door Jozef Deleu), heeft weer een verrassende inhoud volgens Maurice Broere. Hij vindt het een feest als de uitgave verschijnt. Nieuw werk van gevestigde dichters wordt afgewisseld met werk van onbekende dichters die hun debuut nog niet hebben gemaakt.

Dichter Monique Wilmer-Leegwater kan de dieren maar niet uit haar werk krijgen, overal doemen ze op. Uit overtuiging is ze aangesloten bij de Klimaatdichters. Ze stelt zichzelf en ons vragen, zoals ‘van wie is het plan’ en vat haar bezorgdheid samen in een zin als ‘kunnen regendruppels restanten zijn / van wezens die ik eerder zag.’

Astrid Lampe won dit jaar de P.C. Hooft-prijs, de voornaamste oeuvreprijs voor Nederlandse literatuur. Rond dezelfde tijd kwam er een nieuwe bundel uit: ‘Zachte landing op leeuwenpootjes’. Peter Vermaat vindt dit op een bepaalde manier veelzeggend: ‘Een kunstwerk is autonoom en staat als het goed is los van intenties. Alleen het resultaat doet ertoe en de achting van de beschouwer dient verdiend te worden door middel van intrinsieke kwaliteit.’

Van 15 juli tot 5 augustus heeft Meander een zomerstop. We wensen u een zorgeloze zomer.

Hoe groot de kerkdichtheid in Nederland is zou Rogier de Jong niet weten, maar in Engeland is ze enorm. Bijna overal stuit je op godshuizen, groot en klein; de grote gevuld met toeristen, de kleine leeg, geen mens te bekennen. Als je nog gelooft, doe je dat in je eentje. Maar hij vond een uitzondering èn een prachtig gedicht.

‘Ik wil gewoon blijven schrijven’, zegt Ludwig Van de Voorde na het winnen van de 4e ZEEF-poëzieprijs. ‘Ik heb altijd graag gelezen en geschreven, ik had last van de gedachte dat het een bijzaak is, iets dat je doet nadat het werk is gedaan. Pas later ervaarde ik dat het andersom moet, dat het werk dan nog beter gaat.’

We vroegen aan Maurice Broere hoe hij als recensent te werk gaat. Hij vertelt hoe moeilijk het is om een zo objectief mogelijke positie in te nemen, welke criteria hij hanteert en dat de gevoelskant van de recensent ook gewicht in de schaal legt. Het commentaar van Maurice Broere.  

Door het opgroeien in een meertalige omgeving denkt dichter Sytse Jansma makkelijker buiten de kaders, de spelregels van een taal. Bij het schrijven van poëzie heb je die non-conformistische houding nodig. ‘Het opschrijven van iets heel ergs, is nog geen goede poëzie. Je moet er echt mee aan de slag; de taal zo omvormen tot het catharsis oproept bij de lezer.’

De poëziewedstrijd voor de Rob de Vos-prijs 2024 loopt nog tot oktober. We werken met een verplicht thema. Maar hoe laat je je nu eigenlijk inspireren door een thema? Wat kun je beter niet doen? Met de zomervakantie in aantocht hebben we onze aanbevelingen even op een rijtje gezet en kijken we uit naar je gedicht.

'Poëzie draagt vaak meerdere betekenislagen in zich en kan raken aan wat (bijna) onzegbaar of niet te vatten is. Op die manier weekt poëzie ons een beetje los van onze dagdagelijkse structuren, van wat we al weten of gewoon zijn. ' De mooiste momenten in het schrijven zijn voor Silke Peeters de belangeloze momenten waarin ze schrijft zonder een bepaalde uitkomst te verlangen.

Iris van de Wetering is enthousiast over de dikke bundel ‘Kopwolven’ van Martin Knaapen en Marcel Herms: ‘Deze bundel is een introspectief onderzoek naar de dichter zijn houding en gedrag. Elk deel is een reflectie, geen absolute waarheden, maar eerder kronkels van gedachten, fragmenten van herinneringen, beelden, schetsen, van een man die een reis maakt. Herms heeft gezorgd voor abstracte, intense, illustraties die verschijnen na elk gedicht.’

Het is altijd tijd voor poëzie, schrijft Jan Loogman, maar in de zomer is er ook de Tour de France en dat leidt af. Of ziet hij dat verkeerd en leidt het leven altijd af van de poëzie? Jan Janssen, de eerste Nederlandse Tourwinnaar ooit, brengt ons terug tot de poëzie. Met regels van de dichter Guido Cavalcanti.

Als dichter zoekt Paul Bezembinder de ‘balans tussen serieuze poëzie, pastiche en smartlap.’ Of hij die vond in de ons toegezonden kopij, die hij jarenlang beoordeelde, weten we niet. Maar hier vinden wij het wel, in regels als ‘Opdat jij, wat er ook mag zijn / aan onvertaalbaarheid en pijn, / kunt schuilen, liefje’.

Ik ga in gesprek met dichter Steven Graauwmans over de recensie van zijn tweede bundel door Maurice Broere. De bundel draagt de opmerkelijke titel ‘11’ en daar schuilt een heel verhaal achter. De dichter kan zich vinden in de heldere lezing van Broere, maar geeft aan dat het maar één lezing is en dat iedereen zijn eigen associaties maakt. Het commentaar van Steven Graauwmans.

‘Als dichter, maar ook als lezer word je meegevoerd op de swing van regels die om nieuwe regels vragen. Die muziek is de basis’, zegt Gerbrandy, ‘dat is waaruit mijn gedichten voortkomen, betekenis is secundair. Tijdens het schrijven werkt dit alles puur intuïtief. Het gaat om het exploreren van innerlijke diepte, om de verbeelding. Dat is verrijkend, je wordt er een vollediger mens van.’

Rivqa Kriek publiceerde haar werk tot nu toe uitsluitend op Instagram. Tom Veys recenseert haar debuutbundel ’De uitgesproken stilte': 'Inhoudelijk denkt Kriek na over relaties. Ze doet dit op een fascinerende manier. Daarbij hanteert de dichter, zoals eerlijk vermeld, toegankelijke taal. De dichter speelt vaak met principes en legt die op de eigen leefwereld. Dit is origineel, vooral op het vlak van de beeldspraak.’

Barbara De Munnynck is een dichter die zorgvuldig over elk woord, elk vers lijkt na te denken en dan knappe constructies maakt. Hier en daar een beetje mysterie, overal origineel, met een lichte toets en humor en zinnen als ‘Ze rekt zich uit, / neemt de dag van het nachtkastje / en zet ‘m op haar hoofd.’

Paul Roelofsen bespreekt ‘Minder in het echt’, de tweede bundel van Marc Lonneville. Hij constateert ‘dat het voor een aanzienlijk deel een taalexperiment is, waarbij werkelijkheid en schijn elkaar opzoeken en zich zowel met elkaar vermengen als zich van elkaar verwijderen.’ Maar ook dat er een deel is dat aangenaam ontvankelijk is.

Langzamerhand raken ze gebiografeerd, de Vijftigers. De nieuwste aanwinst in de rij van hun levensbeschrijvingen verscheen kortgeleden: De levens van Claus, een voortreffelijke biografie van Mark Schaevers. En nog zijn niet alle Vijftigers met een biografie in de literatuurgeschiedenis bijgezet. Om vast te stellen wie ontbreken, is natuurlijk een namenlijst nodig. Wie zijn nu eigenlijk die Vijftigers?