Recensies

Journalist Nick Muller maakte met Gedichten die mannen aan het huilen maken een Nederlandse variant van de vorig jaar verschenen succesvolle Engelse uitgave Poems That Make Grown Men Cry van Anthony en Ben Holden. Hij kopieerde simpelweg het Engelse recept door in zijn geval aan een flink aantal 'vooraanstaande' Nederlandse en Vlaamse mannen te vragen waarom een bepaald gedicht iets voor hen betekent, hen misschien wel elke keer als ze het lezen, ontroert.

Mijn vader bad is de vijfde dichtbundel van Jabik Veenbaas. De bundel bestaat uit losse gedichten, afgewisseld door drie cycli: ‘Brieven aan mijn vader’, ‘The hills are alive. Aan mijn moeder’ en ‘Terug naar het dorp’. De gedichten hebben een sterke onderlinge samenhang. Ze gaan over een voorgoed onbereikbare jeugd die zich afspeelde op een klein dorp in het weidse Friese landschap.
Een voorgoed onbereikbaar verleden confronteert je met het verstrijken van de tijd. Over de betekenis van zijn poëzie schrijft Veenbaas: ‘ik schrijf gedichten / ijle illusies van het blijvende.’ Het levert fascinerende, beeldende poëzie op.

Af & Toe is een selectie uit de bundels van Lut de Block tot en met 2006. Na die tijd werd zij de eerste plattelandsdichter van Vlaanderen. Haar werk is sterk zintuiglijk en aards. Opvallend is de ontwikkeling van eigen leed als inspiratiebron naar het waarnemen van anderen. Het werk is gerijpt.

De nieuwste bundel van Elvis Peeters heeft met NU een problematische titel gekregen, omdat je geneigd bent om hem op alle gedichten toe te passen. De poëzie van Elvis Peeters is sterk anekdotisch, dus poëzie die zich hoofdzakelijk met het verleden bezig houdt, en via dat verleden wellicht iets over het heden probeert te vertellen. De titel kan dan alleen maar verwijzen naar het moment dat de poëzie als nieuw, als spelend op dat moment, hoofd en hart van de lezer binnen komt. Poëzie als mogelijkheid om de lezer in een lang gerekt 'nu' vast te houden. Poëzie dus die de lezer boeit.

Chrétien Breukers zal als schrijver van een verzameling kritische analyses van eerste gedichten van moderne poëziebundels voor zijn eigen nieuwe bundel het eerste gedicht ongetwijfeld zorgvuldig gekozen hebben. Hij begint Archeologie voor beginners met 'Geen luchtig gedicht; een amuse gueule'. Daarin de regels '[...] ik// kan vandaag niet om de zwaarte heen. Ondenkbaar/ dat mijn pen iets anders krast dan zwarte lijnen./ Smaad en hoon, daar ben ik aan gewend. Banneling,/ en van nature. [...]'. Het moet wel haast een verwijzing zijn naar de penibele kwesties waarmee hij als uitgever en in persoon onlangs te maken kreeg.

Een humoristisch dichter heeft moed nodig. Meer dan ‘gewone’ collega’s kan hij schril afsteken tegen betere dichters, omdat mooie humoristische frasen zich snel vasthaken in het hoofd van lezers. Er valt ‘bij Hoorne altijd wel wat te lachen’, staat er op de achterflap van Kaas treft geen schuld tot het tegendeel bewezen is, maar het is bij hem allemaal net iets te makkelijk.

Voor Erotica! 150 erotische gedichten voor bijna niets wist samensteller Kees Godefrooij ruim vijftig dichters bijeen te brengen; daaronder verrassend veel vrouwen (de man-vrouwverhouding is drie staat tot twee), die zich met minstens evenveel gretigheid op het onderwerp stortten als hun mannelijke collega's en soms in onverbloemdheid niet voor hen onderdoen.

Wiel Kusters laat in Hohner zien hoe het verleden in hem voortleeft. Dat bestaat allereerst uit zijn overleden ouders en in het bijzonder zijn twee broers, van wie hij de oudste niet heeft gekend: ‘Kleine mij ontboren broer, / oudste van me, nooit gekende, (…) aan wiens glimlach ik niet wende / toen een kleinzoon hem mij bood’. Dat woord ‘ontboren’ zegt veel over zijn werkwijze: het voorvoegsel betekent niet alleen verdwijnen, maar ook opnieuw verschijnen. Dat laatste gebeurt ook door het schrijven van poëzie.
De bundel heeft twee afdelingen: ‘Geboorteregister’, het overgrote gedeelte, en ‘De roze zijden schoentjes’, een uit het Spaans vertaalde ballade van José Marti, de negentiende-eeuwse Cubaanse dicht

Paul Claes verloor in korte tijd zijn moeder, zijn vader en zijn goede vriendin Christine D'haen en werd aldus indringend geconfronteerd met afscheid, verlies en dood. Aan zijn gedachten en gevoelens daarover gaf hij vorm in een bundel gedichten die voor een belangrijk deel aansluiting zoeken bij wat hij kent uit de literatuur. Door in Ziel van mijn ziel voor de uitdrukking van eigen emoties gebruik te maken van verwijzingen, vertalingen en bewerkingen naar en van voorgangers en daarmee zelfs een literair spel te spelen, maakt hij het persoonlijke ondergeschikt aan het universele en daarmee beheersbaar.