Interviews

Een interview van Hans Puper met Jozef Deleu (1937), onder andere dichter, prozaïst en samensteller van bloemlezingen. Daarnaast is hij stichter en redacteur van 'Het Liegend Konijn'. In 2019 verscheen 'Ondoorgrond', zijn verzamelde gedichten van 1963 tot 2019. Daarna verschenen nog twee bundels miniaturen: 'geluiden voor de laatste dag' (2021) en 'het paard van mijn vader' (2023).

Boris Kanen wil geen ‘dichtende dokter’ genoemd worden maar hij is het wel. Zowel in de zorg als in de poëzie draait het voor hem om het maken van verbinding, van mens tot mens. ‘Het menselijke lot’ met al zijn hoogte- en dieptepunten, met al zijn paradoxen, fascineert hem. Poëzie begint bij hem bij het ontspannen maar aandachtig waarnemen.

Bij het vertrek van recensent Johan Reijmerink. Graag zou hij zien dat de lezers door zijn recensies enig inzicht in de opbouw en inhoud van de bundel hebben gekregen. Een gedicht hoeft niet geheel doorgrond te worden, maar het moet zoveel herkenning en verwondering opleveren dat je erdoor aan het denken wordt gezet en het jouw werkelijkheid intensiveert.

Na de Balkanoorlog was schrijver en kunstenaar Els de Groen verbijsterd. Ze moest haar gedachten ordenen en ontdekte poëzie als de trap naar het diepst van de ziel. De filosofische component is belangrijk, humor helpt om te relativeren. Kinderboeken schrijft ze echter niet meer, die onbevangenheid is ze kwijt. 'Ik wil hen niet voortijdig ontgroenen.'

Philip Meersman was 13 jaar toen hij zijn eerste gedichten schreef en 16 toen hij vond dat het goed was. De toon was al snel gezet: dada. Experimenteel. Een gesprek over complexen, genade, rederijkertjes, Jelle Dierickx, vurige tongen, de lerares dictie, in het Engels schrijven, de NCRV, festivals, de combinatie met beeldende kunst, slam, opera en in het Nederlands uitgeven.

Dichten is voor Gerard Scharn geen levensvoorwaarde, maar een zeer aangename tijdspassering – ondanks de soms beladen onderwerpen. Hij omschreef zijn poëzie als ‘gecultiveerde afstandelijkheid’. In de tientallen processen-verbaal die hij verwierf uit de nalatenschap van zijn vader, viel hem de stijl op waarin deze werden geschreven, zakelijk maar vooral afstandelijk en ontdaan van de emoties van de verbalisant. Vandaar.

Niels Blomberg is begonnen als rijmelaar. Zijn eerste vrije vers was nog redelijk vormvast, hij heeft de vrijheid moeten leren waarderen. Bij gebonden verzen houdt hij van de klank van rijm en metrum, de ambachtelijkheid spreekt hem aan. Op zijn website staat zijn dichters-cv: ‘Ik heb geen grote opdracht te vervullen / zolang ik maar een mondhoek om zie krullen’.

De documentaire 'Ik heb voor niks geschreven', gemaakt door Sharon Kromotaroeno, gaat over het leven en werk van Koenraad Goudeseune. De maakster is geen beelddenker, maar houdt erg van taal. Ze identificeerde zich met Goudseseune omdat hij een buitenstaander was en weinig zichtbaar. De nagelaten gedichten van Koenraad, die postuum zijn uitgegeven door uitgeverij Atlas-Contact, zijn één voor één prachtig.

Als kind wilde Leen Raats alle wereldproblemen verhelpen. ‘Natuurlijk besef je dan op een gegeven moment dat je dat niet kan, maar dat je wel de wereld van individuele mensen een beetje kan veranderen.’ Dat doet ze door mooie dingen te schrijven die hen ontroeren, waarin ze herkenning of troost vinden bijvoorbeeld. Ze hoopt een verschil te maken.