Recensies

Acedia is een keuze uit de gedichten van Erik Lindner en bevat ook een aantal nieuwe. De bundel (uit 2014 en tot nu toe ten onrechte vrijwel onbesproken) toont opnieuw aan dat Lindner een belangrijk dichter is. Taal schiet voor hem tekort: ‘Woorden zijn doof. Stom is hun horen / terwijl onderweg de samenhang ineenvalt’. Veel dichters hebben zich daarover al gebogen, maar het gaat er natuurlijk om wat Lindner ermee doet en dat is niet gering.

Literator Hans Werkman verzorgde voor de mooie Prominentreeks van de Baarnse uitgever Tiem een deeltje over Kees van Duinen, een protestants-christelijke dichter wiens werk nauwelijks bekend geworden is, maar die het in ieder geval volgens Wim Hazeu verdiende uit de marge van de literatuur te worden gehaald. Lidy van Eijsselsteijn, Reinold Kuipers en C. Rijnsdorp lieten zich al veel eerder in positieve zin uit.

Anneke Brassinga bracht in Grondstoffen ruim drieëntwintig tussen 1998 en 2014 geschreven verspreide teksten bijeen: een enkel krantenartikel, columns en essays, verschillende op verzoek geschreven gelegenheidsbijdragen. Het zijn vanuit haar persoonlijke leeservaring geschreven stukken over het schrijver- en kunstenaarschap, over poëzie in het algemeen en over specifieke dichters en gedichten in het bijzonder, over schrijvers van vroeger en nu. In alle teksten etaleert Brassinga een bijzondere, heel eigen dienstbaarheid aan de taal en de verbeelding, die zich in wederkerigheid aan haar schatplichtig mogen weten, want haar taalgebruik is op een volstrekt vanzelfsprekende wijze superieur.

Bette Westera (tekst) en Sylvia Weve (beeld) verdienen diep respect voor de manier waarop ze met Doodgewoon een prachtige dichtbundel voor kinderen over de dood hebben gemaakt. Een kunstwerk. Het is niet alleen een heel mooi en leerzaam boek, het is een noodzakelijk boek. En je zou wensen dat elke zichzelf serieus nemende dichter voor volwassenen zoveel verbeeldingskracht had en zo'n sterk taalgevoel.

Journalist Nick Muller maakte met Gedichten die mannen aan het huilen maken een Nederlandse variant van de vorig jaar verschenen succesvolle Engelse uitgave Poems That Make Grown Men Cry van Anthony en Ben Holden. Hij kopieerde simpelweg het Engelse recept door in zijn geval aan een flink aantal 'vooraanstaande' Nederlandse en Vlaamse mannen te vragen waarom een bepaald gedicht iets voor hen betekent, hen misschien wel elke keer als ze het lezen, ontroert.

Mijn vader bad is de vijfde dichtbundel van Jabik Veenbaas. De bundel bestaat uit losse gedichten, afgewisseld door drie cycli: ‘Brieven aan mijn vader’, ‘The hills are alive. Aan mijn moeder’ en ‘Terug naar het dorp’. De gedichten hebben een sterke onderlinge samenhang. Ze gaan over een voorgoed onbereikbare jeugd die zich afspeelde op een klein dorp in het weidse Friese landschap.
Een voorgoed onbereikbaar verleden confronteert je met het verstrijken van de tijd. Over de betekenis van zijn poëzie schrijft Veenbaas: ‘ik schrijf gedichten / ijle illusies van het blijvende.’ Het levert fascinerende, beeldende poëzie op.

Af & Toe is een selectie uit de bundels van Lut de Block tot en met 2006. Na die tijd werd zij de eerste plattelandsdichter van Vlaanderen. Haar werk is sterk zintuiglijk en aards. Opvallend is de ontwikkeling van eigen leed als inspiratiebron naar het waarnemen van anderen. Het werk is gerijpt.

De nieuwste bundel van Elvis Peeters heeft met NU een problematische titel gekregen, omdat je geneigd bent om hem op alle gedichten toe te passen. De poëzie van Elvis Peeters is sterk anekdotisch, dus poëzie die zich hoofdzakelijk met het verleden bezig houdt, en via dat verleden wellicht iets over het heden probeert te vertellen. De titel kan dan alleen maar verwijzen naar het moment dat de poëzie als nieuw, als spelend op dat moment, hoofd en hart van de lezer binnen komt. Poëzie als mogelijkheid om de lezer in een lang gerekt 'nu' vast te houden. Poëzie dus die de lezer boeit.

Chrétien Breukers zal als schrijver van een verzameling kritische analyses van eerste gedichten van moderne poëziebundels voor zijn eigen nieuwe bundel het eerste gedicht ongetwijfeld zorgvuldig gekozen hebben. Hij begint Archeologie voor beginners met 'Geen luchtig gedicht; een amuse gueule'. Daarin de regels '[...] ik// kan vandaag niet om de zwaarte heen. Ondenkbaar/ dat mijn pen iets anders krast dan zwarte lijnen./ Smaad en hoon, daar ben ik aan gewend. Banneling,/ en van nature. [...]'. Het moet wel haast een verwijzing zijn naar de penibele kwesties waarmee hij als uitgever en in persoon onlangs te maken kreeg.