Archief

Eddy Steenvoorden maakt verrassende, originele beelden, zijn observerende stijl is relativerend en sprankelend. Dagelijkse dingen met eeuwigheidswaarde, details die we vaak over het hoofd zien tijdens onze vele bezigheden, gesprekken die we alleen in gedachten voeren, intimiteiten die we vergeten of afleren. En dan een zin als 'het grote voordeel van afwezig zijn / is dat je niet meer vertrekt' : een pareltje.

'Het Liegend Konijn' bestaat twintig jaar. Oprichter en redacteur Jozef Deleu heeft de Nederlandse poëzie een nauwelijks te overschatten dienst bewezen door in zijn tijdschrift meer dan vijfduizend nieuwe gedichten op te nemen van meer dan vierhonderd dichters, rijp en groen. Je krijgt een goed overzicht van wat er gaande is – op papier tenminste. Een recensie van Hans Puper.

Wie gaat er dit jaar vandoor met de C. Buddingh'-prijs 2022? Er zijn vier bundels genomineerd voor het beste poëziedebuut van het jaar. Ze werden alle vier door ons gerecenseerd, drie bundels werden per toeval besproken door Peter Vermaat. Hij laat zijn licht schijnen op de nominaties en spreekt zijn persoonlijke voorkeur uit.

Voor het derde jaar kwam er rondom het thema van de Boekenweek een bundel uit. Deze keer was de opdracht om een rondeel te schrijven over ‘Eerste liefde’, tevens de titel van de bundel. Een rondeel is een vaste versvorm met een melodieus dansend karakter. Hettie Marzak: ‘Geen liefde laat zulke diepe herinneringen na als de eerste liefde, of die nu beantwoord werd of niet. Er zijn dan ook schrijnende gedichten bij, maar toch overheerst de weemoed om wat geweest is.’

Een serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? En toch gaan we het iedereen vragen. Het zevenenveertigste antwoord komt van Kees Godefrooij.

Met de bespreking van ‘Waar is het lam?’ van Mustafa Stitou, stelt Adriaan Krabbendam zich voor als nieuwe recensent. Stitou onderzoekt het drama van het offer vanuit verschillende invalshoeken. Adriaan Krabbendam is onder de indruk: ‘Het (letterlijke) slachtoffer doorstaat keer op keer dezelfde genadeloze rite, soms beschreven vanuit het slachtlam zelf, vaak ook bekeken vanuit de omstanders of dader. En altijd in de precieze bewoordingen die we van Stitou kennen, net als de vaak wonderlijke maar zeer effectieve woordvolgorde en niet te vergeten verdekt opgestelde humor.’ Een longread.

Na de bevrijding botsten de hoop op vernieuwing en het terugverlangen naar oude zekerheden op elkaar, ook in de letteren. Het was niet één grote revolutie die uitbrak, het ging langs vage lijnen van geleidelijkheid. Jan van der Vegt over de Vijftigers. Had Vinkenoog er niet bij moeten zijn? En waarom Andreus en Claus niet? Een kerngroep van acht? Toch een beweging?

In de serie "favorieten van Meandermedewerkers" presenteert Sandra Roobaert haar drie lievelingsgedichten. Zij koos voor werk van de dichters Frederike Harmsen van Beek, Tomas Tranströmer en Vrouwkje Tuinman.

‘Een heel dun laagje’ van Moya De Feyter is een poëtisch, filosofisch, verhalend en persoonlijk onderzoek naar licht in al zijn vormen, lezen we op het achterplat. Dat poëtische vind je inderdaad hier en daar terug, maar poëzie is het niet: het boek bestaat uit honderden stukjes gevarieerd proza. Dat zegt natuurlijk niets over de kwaliteit, alleen over het genre. Het is boeiend te ontdekken waarom zij dat onderzoek doet en hoe het verloopt. Een recensie van Hans Puper.

Christophe Ywaska ontmoet Ruth Lasters in Antwerpen en spreekt met haar over het waarom van het schrijven, hoe ze werkt, wat er gebeurt. “De voltrokken verbindingen zijn geen vondsten ‘uit het niets’, maar een gevolg van intense concentratiesessies, gedurende een aantal uren per dag.” De rauwe werkelijkheid prikkelt haar; het gros van haar gedichten is troostend van inborst.

Door velen is er naar uitgekeken. Machiel Pomp’s ‘Het kind met het badwater’ is een imposante bundel van zo’n 120 light verses, de oogst van vijf jaar. Het niveau is zoals je mag verwachten van een dichter die twee maal het Nederlands Kampioenschap Light verse won. Een recensie van Inge Boulonois.

Een serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? En toch gaan we het iedereen vragen. Het zesenveertigste antwoord komt van José Aerts.

‘Laatste foto van de vrede’ is het debuut van Jan-Paul Rosenberg. Met het gelijknamige gedicht won hij in 2018 De Gedichtenwedstrijd, destijds nog De Turing geheten. Peter Vermaat is na het lezen van dit debuut overtuigd van het gerijpte talent van deze dichter. De sfeer roept soms zelfs Gerrit Achterberg op. Toch ook een punt van kritiek: ‘Rosenberg laat zich op plekken soms iets teveel dobberen op de golfjes van de huidigheid, met de inmiddels bijna obligate omineuze optredens van beeldschermen, algoritmen en robotisering.’

De ten onrechte minst bekende Tachtiger, de Limburger Frans Erens (1853 – 1935) schreef schetsen die hij aanvankelijk ‘Gedichten in proza’ noemde. Hij onderhield goede contacten met Stéphane Mallarmé en de naturalist Émile Zola. Beiden waren van belang voor zijn literaire opvattingen. De meicolumn van Hans Puper.

Herbert Mouwen bespreekt 'Polyglot' van 'spoken word'-dichter Babs Gons. Een gedicht waarin je de verwondering, verontrusting, verrassing en verontwaardiging hoort over de strijd die je moet voeren om aanvaard te worden met het lichaam en de huid waarmee je geboren wordt.

In de twintigste dichtbundel van Elly de Waard, ‘Meestal tussen bomen’, vindt recensent Herbert Mouwen gedichten die traditioneel en zelfs klassiek van vorm zijn, maar weinig verrassend te noemen zijn. ‘De bundel van De Waard is zeker de moeite van het lezen waard, al zal de kritiek van lezers kunnen zijn dat de thematiek van haar gedichten niet vernieuwend is en dat deze geen aansluiting vindt bij de poëzie van deze tijd.’

Marjolein Kool werd door Nico Scheepmaker eens de ‘Annie M.G. Schmidt van de jaren negentig’ genoemd. Ze schrijft lichtvoetige gedichten in vaste versvormen. Hierin komen haar beide disciplines samen. Een gebonden vers is in wezen een reken-denk-vraagstuk waarin je lettergrepen telt, metra kloppend maakt en rijmschema’s volgt. Inge Boulonois sprak met haar.

Aan de bundel ‘Niet mijn huis’ van Wendela de Vos ligt een persoonlijke geschiedenis ten grondslag. Het handelt om het huis van haar moeder in Frankrijk waar zij jarenlang de zomers doorbracht. Paul Roelofsen is zelf bekend met het hebben van een huis in Frankrijk en vindt de inhoud van de bundel een feest van herkenning met poëtische hoogtepunten. Hij noemt het: ‘een ontroerende bundel’.

Een serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het vijfenveertigste antwoord komt van Marc Tiefenthal.

In de bundel ‘Broedland’ van Jonas Bruyneel beschrijft hij de plekken waar hij is geweest en waar hij naar terugverlangt. En hoewel de titels van de afdelingen veelbelovend zijn blijven de gedichten op afstand, volgens Wim Platvoet. ‘Hij wil mij als lezer deelgenoot maken van zijn ervaring. Bij mij komt dat helaas niet aan: ik blijf buiten de ervaring en buiten de plaats staan, ik blijf op een afstand naar de zinnen en naar de plaats kijken. Ik lees woorden en regels die vreemd voor mij blijven.’