Archief

Geluk vraagt niet om zware beschouwingen en evenmin past het in een vitrine, schrijft Jan Loogman. ‘Ik hoor het licht het zonlicht pizzicato / de warmte spreekt weer tegen mijn gezicht’ zijn regels van Hans Andreus, die dichter bij de ervaring van geluk komen dan die van Kopland of Boog. Geluk is licht zoals in het gelijknamig gedicht van Bart Moeyaert.

Schrijven is voor Erna Schelstraete de persoonlijke ervaringen en gevoelens (pijn, verrukking, verwondering) zodanig objectiveren dat ze op een universeler niveau getild worden en herkenbaarheid genereren. Ze wil toegankelijk schrijven maar ook beeldend en precies en deelt haar manier van kijken. De particuliere gedichten zijn een voorbeeld hoe helend poëzie kan werken.

De gedichten in ‘Ik denk dat ik ontvoerd ben’ van Pim Lammers zijn bedoeld voor kinderen van alle leeftijden. Herbert Mouwen draagt deze kinderpoëzie een warm hart toe: ‘Personen met de meest uiteenlopende namen en van verschillende geaardheid komen in deze bundel voor. Toch hebben de gedichten van Pim Lammers iets familiairs. Het lijkt alsof ze zich in een voor jou vertrouwde omgeving afspelen. Dichtbij-gedichten zou een aardige karakterisering zijn van deze poëzie, terwijl tegelijkertijd in de gedichten allerlei onbekende opvattingen en gedragingen aan de lezer gepresenteerd worden.’

Rikkert Zuiderveld: 50 jaar in het vak! Lang heeft Rikkert, vaak samen met zijn vrouw Elly, in de showbusiness gezeten. Na een halve eeuw heeft hij afscheid genomen van het vak. Gelukkig blijft hij plezierdichten, liedjes en cabaretteksten schrijven. Inge Boulonois sprak met hem.

Douwe Wilts recenseert de debuutbundel van Rob van Essen, 'Alleen de warme dagen waren echt' en hoort zijn innerlijke kind van vreugde zingen. ‘Het absurde en het alledaagse, de melancholie en de rouw, het verlies van een geliefde en het verlies van het innerlijke kind: deze bundel weet het allemaal met elkaar te verbinden.’ Wilts: ‘Met deze bundel heeft Van Essen zijn eigen stijl, die hij al in zijn proza bezigde, haast tot in de perfectie doorontwikkeld en dat levert een schitterend debuut op.’

Een serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? En toch gaan we het iedereen vragen. Het vijfenzestigste antwoord komt van Frans Terken.

Ivan Sacharov vindt ‘Kraanvogels’ van Jane Leusink interessant. Hoewel ze haar poëtische taal soms onderbreekt voor beschrijvingen en wetenswaardigheden waarvan hij zich afvraagt of die wel in poëzie thuishoren. Het onderwerp van de bundel is de te jong overleden dochter van de dichter. Sacharov: ‘Eerst taal om in te vluchten; en daarna taal om te kunnen verwerken. Leusink lijkt al schrijvend (denkend?) haar stof te kauwen om tot haar bevindingen en soms fraaie woordcombinaties te komen.’

Nu het licht achter de regel ‘Van teveel spektakel wankel je allicht’ kapot is, gaat de gemeenteraad van Alkmaar in beraad of deze versregel van Lucebert nog wel moet blijven staan, hoog boven de stad prijkend op het Stadskantoor. Jan van der Vegt over de maker ervan: Lucebert, een kunstenaar en dichter van waarde. En dus weerloos. Tenzij je hem leest, naar zijn werk kijkt.

Gewoon mooi werk. Zinnen als ‘in deze wijkplaats laat je de vogels betijen’ doen vermoeden dat iedereen in deze poëzie tot rust komt. ‘Wij een nodeloze voetnoot’ maar het tegenovergestelde is waar. Met rozen in onze schoot of met fluwelen pas, wij volgen deze dichter zelfs tot in het lege landschap en het grauwe gras van het speelveld.

De vijfde bundel van Inge Braeckman, ‘Terra Toscana’, is te lezen als één lang gedicht, volgens Hettie Marzak, geschreven rondom het sterven van de vader van de dichter. ‘’Inge Braeckman is een dichter van de details. In ‘Terra Toscana’ komt het zorgvuldig benoemen van vooral de handelingen en in mindere mate de waarneming voor als een manier om zich te beheersen, maar ook om niet te vergeten.’’

Naast dichter en recensent is Romain John van de Maele literair vertaler. Hij probeert zo dicht mogelijk bij het taalgebruik te blijven van de dichter. Als lezer/dichter word je onvermijdelijk een medespeler in de wisselende ploegopstellingen van de West-Europese literatuur en cultuur, meent hij. ‘Je beseft steeds meer dat je voorzichtig moet zijn met het gebruiken van waardeoordelen als uniek.’

Wim Platvoet vindt in de bundel ‘het blauwe uur’ van Margriet van Bebber gedichten met een persoonsgebonden karakter en een mededelingskarakter over triviale gebeurtenissen die dit gegeven meestal niet weten te overstijgen. Platvoet: ‘Misschien is dit de fascinatie van Margriet Bebber: dat wat zich onbewust in haar achterhoofd bevindt (…) bewust maken door middel van schijnbaar tamelijk gewone, alledaagse dichtregels.’ ‘Toch zijn observaties soms scherp verwoord en wie daarvan houdt kan aan deze bundel veel plezier beleven.’

Een serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? En toch gaan we het iedereen vragen. Het vierenzestigste antwoord komt van Anneruth Wibaut.

‘Hullo Bu-Bye Koko Come in’ is de tweede bundel van de Zuid-Afrikaanse Koleka Putuma. Een fascinerende bundel noemt Kamiel Choi dit werk, het dwingt je om te luisteren: ‘’Ik zou deze dichteres graag een keer horen optreden om haar poëzie ‘in het echt’ te beleven, omdat ik op papier te veel moeite moet doen voor deze felle poëtica die ver van het bed van een persoon met ‘zeven vinkjes’ staat.’’

In zijn vorige column schreef Hans Puper over het luminisme van Gorter en schilders uit zijn tijd. Overeenkomsten kun je makkelijk laten zien, ook tussen de impressionistische werkwijzen en het sensitivisme van Gorter. Lastiger wordt het als om heftige emoties gaat.

Enno de Witt moest zijn ideeën en fantasieën als dichter herschrijven. Na schrappen en witregels invoegen werd de poëzie evenwichtig, toegankelijk, herkenbaar. Poëzie is een onvermijdelijkheid, zegt hij en zo botste hij tegen ons aan, wierp ons omver. En als poëzie dan helemaal geen functie, doel of nut heeft en al helemaal niet maatschappelijk is, blijft dit over.

De laatste drie dichters met hun werk stellen zich vandaag voor. Ook zij werden genomineerd voor de Rob de Vos-prijs 2022 en kregen een eervolle vermelding. Drie verschillende sterke gedichten die indruk maakte op de jury. Laat u verrassen en lees het vakkundige commentaar van onze jury.

‘Gedichten gaan voor mij om het spel, om de dans, het slaan van de hakken.’ zegt Anne Provoost. Ze hoopt oprecht dat de lezer van haar bundel de uitbundigheid voelt van een vrouw van 57 die als een kind de mogelijkheden ontdekt van het dichten. In poëzie is betekenis niet langer de essentie. Er gebeuren daar interessantere dingen.

Nu de winnaars bekend zijn van de Rob de Vos-prijs 2022 is het tijd om de overige genomineerde gedichten onder de loep te nemen. Vandaag stellen wij de eerste vier dichters aan u voor. De jury gaf hun gedicht een eervolle vermelding en dat was met goede reden. Lees hun commentaar op de gedichten.

Een serie die wekelijks een antwoord probeert te geven op de vraag Wat Maakt Een Gedicht Goed? Kun je zo’n vraag wel beantwoorden? De medewerkers van Meander zijn achtereenvolgens serieus, speels, poëtisch, humoristisch, streng, onderhoudend, kort, (iets) te lang, verlegen, duidelijk, zeker, geërgerd, motiverend, vluchtig of vragend. Het drieënzestigste antwoord komt van Æde de Jong.

Met zijn gedicht ‘Tweeluik’ wint Jan-Paul Rosenberg de Rob de Vos-prijs 2022. De 6-koppige jury gaf zijn gedicht de hoogste score en bekroont het met de eerste prijs. Hij ontvangt de Rob de Vos-trofee en honderd euro. De tweede prijs is voor Aleid Bos met haar gedicht ‘Wikkel mij in servetjes’. Bowy Schouten wint met zijn gedicht ‘pantserdeling’ de derde prijs. Maak kennis met de dichters en hun winnende gedichten. Lees het commentaar van de jury.