Archief

Theo Monkhorst Ik maak de maan Voor D. Hoog de felle maan en vlokken wolk kwaadgrijs ik in het licht zie het schuiven van wolken voorlangs de grote lachebek maar wolken weten niet van maan en maan weet niet van wolken alleen ik ken de lachende maan achter wolken die kwaadheid niet kennen laat staan schuiven voorlangs ik die het licht ontvang de maan maak en het schuivende kwaad.

Theo Monkhorst: 'Wat alle goede gedichten gemeen hebben is dat ze open zijn, ruimte bieden voor interpretatie, soms twijfel zaaien, schuren langs wat als de werkelijkheid wordt beschouwd, zodat het pijn doet of de adem beneemt. Een voorbeeld van een uitspraak door iemand die zichzelf waarschijnlijk geen dichter zou noemen, is een man die getuige was van de aanslag op de Twin Towers en zei: ‘Explosion, real dark, like snow!’ '

'Haar gedichten zijn complexer geworden', schrijft Bouke Vlierhuis over de bundel Namens de ander van Ester Naomi Perquin. 'Sommige gedichten geven hun geheimen nauwelijks prijs, maar de bundel is ook helderder geworden doordat de bundel als geheel een overkoepelend thema mee heeft gekregen.'

'De verbeelding kan bij waterige poëzie werkelijk alle kanten opgaan. Een veelzijdigheid aan interpretatiemogelijkheden is een van de sterke kanten van deze poëzie, maar wie alle gedichten van de bundel leest merkt toch ook veel eenzijdigheid', aldus Ivan Sacharov over de bundel zouttong van B. Swaal.

'Telkens als de bundel iets monomaans dreigt te krijgen, verrast Jager met pure lyriek waarin taal en beeld alle ruimte krijgen.' Dit vindt Joop Leibbrand van De wereld heeft geen overkant van Klaas Jager. 'Zou je al een bezwaar tegen deze poëzie willen opperen, dan is het dat de denker de dichter soms enigszins in de weg zit.'

"Met deze analyse besteden we voor de vierde keer aandacht aan Hans Andreus. Na 'Voor de lieve lezer' (nr. 39), 'Laatste gedicht' (nr. 66) en 'Liggen in de zon' (nr. 87) gaat het nu om het vrijwel onopgemerkt gebleven 'Mol'. Beslist een ontdekking van Lambert Wierenga!” (Joop Leibbrand)

'Uitzien met D' van Mischa Andriessen is een overdonderend hechte bundel, vindt Jeroen Dera. Hij is onder de indruk van beeldrijke poëzie, vol subtiliteiten die de lezer een grote bewegingsvrijheid verschaffen.

'Van niets iets maken, zo verwoordde een bevriende kunstschilder het ooit. Dat is het inderdaad, denk ik, een passie om iets blijvends te kunnen maken van een gebeurtenis. Eender hoe', zegt An Vandesompele. Meandermedewerker Sylvie had een onderonsje met deze Vlaamse dichter.

Louis Esterhuizen Lyfkaart Jy ken die geure van haar lyf, die reuk van perskes onder borste. Die gewig daarvan in jou hande. Jy ken die klam lower van nat hare teen jou gesig. So ook donkertyd se vreugdes Wat sy oor jou lê. En wanneer jy jou oë toemaak, vind jy haar telkens weer in al die voue terug: van agter die knie, tot in die elmboog se waai; van die voet se spoor, tot die kurwes om oogbank en neus. Van wimper tot sool ken jy immers die geluide, die kreun van ‘n lyfkaart wat behoue, dog bykans verlore is. Lijfkaart Jij kent de geuren van haar lijf, de reuk van perziken onder borsten. Het gewicht daarvan in je handen. Jij kent het klamme

An Vandesompele Stuiterballenruis Soms wegen de dagen hier zo zwaar dat van praten niets meer komt, dan worden vader en moeder angstige dieren met blikkerende ogen in de koplampen van de ander, klaar om vermorzeld te worden onder een stel banden. Ze zijn lang geleden vergeten hoe het heet te ruiken naar de ander, fopkussen te stelen of ademloos de haakjes te sluiten. Ze zijn ver en lang verlangen, de vaalheid van oude foto’s en woorden, het ruis op een zestien millimeterfilm, de aanslag op een ruit die van binnen warm is en van buiten koud. Tot het avond wordt. Dan sluiten ze elkaar weer binnen als vanouds, wordt zuur zoet en vuur gloed. Zo verwonden we elkaar altijd

De Zuid-Afrikaanse dichter Louis Esterhuizen publiceerde ruim een half dozijn dichtbundels in zijn moedertaal. Ook verscheen werk van hem in diverse bloemlezingen, waaronder het door Gerrit Komrij samengestelde Die Afrikaanse poësie in 'n duisend en enkele gedigte. Sander de Vaan had een mailgesprek met deze dichter, die een voorkeur heeft voor melancholieke gedichten, maar streeft naar de sobere stijl van Kouwenaar.

De Haarlemse uitgever In de Knipscheer werkt sinds jaar en dag aan de opbouw van een veelkleurig poëziefonds dat behalve aan het werk van Nederlandse dichters als Chawwa Wijnberg en Klaas de Jager onderdak biedt aan poëzie van Spaans-Amerikaanse, Surinaamse, Antilliaanse en zelfs Molukse origine. Joop Leibbrand is zeker niet ontevreden over de bundels van Henry Habibe, Raj Mohan en John Leefmans, maar wordt pas echt enthousiast bij de Colombiaanse dichter Juan Manuel Roca.

Bert Lema Een reis voorbereiden wanneer het vertrek aanbreekt is al het mogelijke bereikt maar we zoeken het beven in dit gebalde deze vaste hand we liggen languit overmand door ons willen tot onze greep lost de reis begonnen en beëindigd vertrekken we buiten ons weten

Schrijven om het verwoorden en overbrengen van emotie, en om het taalspel zelf. Dat is wat Jelou (1962) doet. Meander sprak met deze dichteres, over bergen inspiratie, waar die bergen vandaan komen en over de verhouding tussen poëzie en proza.

Jelou Geteend Dat je niet praat tot daaraan maar appelrot schimmelt de mand Was het gevlochten niet geteend genoeg? Riet kan soepel als het nat buigzaam zonder breken en toch pittig Bevochtigen met liefde maakt speeksel overbodig.

'Ik woon in Venlo en werk aan de CKE-schrijversschool in Eindhoven. Ik leef niet in de literaire vuurwerkfabriek. Om te schrijven heb ik rust nodig. Dan kan ik het beste maken wat ik kan maken. De media veroorzaken meer dan genoeg lawaai en houden je van je werk', aldus Koos van den Kerkhof. Meander had een gesprek met hem over het dichterschap, het docentschap en het verschil tussen Mozart en Beethoven.

Koos van den Kerkhof Zitten Hij is mijn ezel op de weg naar de oceaan. Het oog valt op de slijt, de rafels aan de stof voor ik omkeer, ga zitten. Als ik letters tik lees op het scherm praat over de krant, altijd draagt hij mij. Hij kraakt en piept; mijn hersenen slapen op de golven.

De willekeur waarmee Reinigingsadvies van Marcel Möring lijkt te zijn samengesteld, sluit zowel qua inhoud als qua grammatica naadloos aan bij wat in de gedichten zelf tot uitdrukking komt. Möring is niet bij uitstek de dichter van ijzersterke beeldtaal, meer die van een vlijmscherpe (zelf)reflectie. Wat Maarten Hamelink betreft 'poëzie op z’n best'.

'Bijna honderd rondelen in één bundel, is dat niet wat te veel van het goede?', vraagt Johan Reijmerink zich af bij het lezen van Lenze L. Bouwers' Woorden om het licht te horen. Hij kan zich niet aan de indruk onttrekken dat de vorm zo nu en dan zijn suprematie over de inhoud opeist. Veel van Bouwers' gedichten zijn doordesemd van religiositeit en godsbesef, maar de dichter wordt ondanks zijn wat gesloten wereldbeeld gecomplimenteeerd met zijn zorgvuldige en fraaie taalgebruik.

In dit nummer besteden we aandacht aan een gedicht van een auteur die van 1977 (een vertaling van Büchners dood) tot 2009 (Vogels kijken) ruim dertig publicaties op zijn naam bracht: romans, verhalen, toneelteksten, essays, vertalingen en natuurstudies, maar slechts één dichtbundel, het onopgemerkt gebleven Lippenrood uit 1997. Ivan Sacharov schreef van Kester Freriks' 'Sprookje' een mooie, invoelende bespreking.

Op zondag 17 mei overleed de Uruguayaanse schrijver/dichter/journalist Mario Benedetti op 88-jarige leeftijd in Montevideo. Sander de Vaan schreef een kort in memoriam voor deze bijzondere auteur, die ruim een jaar geleden centraal stond in een aflevering Wereldpoëzie.