Klassiekers

‘De boot van Dionysos XVII’ is het slotgedicht van de gelijknamige cyclus in ‘Tempel en Kruis’ (1939), dat door Marsmans ontijdige dood zijn laatste bundel zou worden. Een gedicht dat een indringende terugblik op een leven verwoordt. Wim Kleisen werpt de vraag op, of Marsman zijn dichterschap hier als een volslagen mislukking beschouwt.

Joris Lenstra bespreekt 'Het monster' van Piet Paaltjes (1835-1894). Het gedicht behandelt de twee meest bekende levensfasen van de dichter: zijn zorgeloze studententijd en zijn positie als dominee.

In deze nieuwe aflevering de eerste bijdrage van Paul de Jong, die aantoont dat Jules Deelder als dichter niet onderschat mag worden, zeker niet als hij stem geeft aan de verwerking van een nationaal trauma. Meer dan anders is de bespreking deze keer toegeschreven op jongere lezers. Het gedicht vraagt erom.

In deze nieuwe aflevering komt voor de tweede keer Judith Herzberg aan bod. Besprak eerder (in nummer 78 van 24 januari 2006) Inge Boulonois 'Een kinderspiegel', nu buigt Bettine Siertsema zich over 'Mozes', dat een verrassende wending blijkt te bevatten.

Jeroen Dera bespreekt 'Krijglist va La Pucelle', een recent gedicht van Jacques Hamelink. Nog geen 'klassieker' in de zin dat het gedicht de tijd al heeft overleefd, maar wel wat onderwerpkeuze betreft. De mythe dat Hamelink ontoegankelijk zou zijn wordt door Dera - voor dit gedicht althans - met overtuiging ontkracht.

Karin Doornik bespreekt 'De krantenvrouw' van Marnix Gysen. Wij worden als lezer meegenomen naar een tafereel in een stad bij nacht, we zoomen als het ware in op die ene straat in een onbekende stad die tegelijkertijd elke stad kan zijn. Dit hele gedicht gaat over de vergeefsheid van de boodschap van Jezus in het Nieuwe Testament, de mensen horen en zien de verkondigingen in de Bijbel niet. Tot zover de zedenles. Tegelijkertijd kunnen we in dit gedicht ook de toekomstige agnosticus zien die Gijsen later zou worden. 

Wim Kleisen bespreekt 'twee handjes' van Lucebert . In alle opzichten was de dichtkunst van Lucebert schokkend voor zijn tijdgenoten. Geen traditionele poëtische vormgeving. Met de ratio kom je bij het lezen van zijn gedichten niets verder. Het eerste vers lijkt al raadselachtig: een tichouten handje. Dat woord ‘tic’ komt verder in het gedicht in andere combinaties, maar ook zelfstandig voor. Dit moet dus voor ons haast wel de sleutel tot dit gedicht zijn. 

In een van de allereerste Klassiekers besprak Rik Wouters 'Melopee' van Paul van Ostaijen. 130 afleveringen later is hij terug met een gedegen bespreking van een gedicht van de in Nederland volstrekt onbekende Brabantse dichter Andries Dhoeve (1908 -1993), die ook schreef als Joost van de Venne en Johan Vercammen, zoals hij voor de burgerlijke stand heette. Een eerbewijs van de huidige dorpsdichter van Galmaarden voor een gewaardeerde plaatsgenoot.

Met de kennis van het leven van Gerrit Achterberg is ‘Het meisje en de trom’ misschien een ongemakkelijk gedicht. Geladen, agressief, erotisch. Wilma van den Akker belicht de verschillende aspecten, waarbij ook slachtoffer en dader aan bod komen.