Archief

Tellen dode dichters mee, meer dan als naam? Jan van der Vegt vraagt zich af ‘Wie leest ze nog? Is hun werk te koop? Staat het nog in openbare bibliotheken? Neem Hans Andreus, ooit een van de meest gelezen dichters. Gedichten van meer dan een halve eeuw geleden, maar ook van deze tijd. Waarom zou hij niet blijvend gelezen worden, kortom: doorleven?

Naast het schrijven van columns maakt Hans Franse gedichten. Hij gebruikt zijn poëzie vaak om zijn gevoel te maskeren, zegt hij zelf, net zoals hij vriendschap en mededogen meestal verstopt in ironische teksten. Zo doet hij ons de groeten vanuit Italië en zetten wij zijn toevoeging ‘weemoedige’ tussen haakjes, het geheven glas is nog vol.

Herbert Mouwen recenseert de nieuwe bundel van Fleur Bourgonje, ‘Het geheugen van een huis’. Hij vindt stilistisch mooie gedichten met vaak een verrassende gelaagdheid en verbinding met de actualiteit. ‘De bundel bevat (…) ook opvattingen over het schrijven van poëzie en de gedichten geven een inkijk in het persoonlijke dichterschap van Fleur Bourgogne. ‘Het geheugen van een huis is een zeer prijzenswaardige dichtbundel’, aldus Mouwen.

Taal is nooit neutraal, zegt dichter Bernke Klein Zandvoort tegen interviewer Cora de Vos. Taal is een construct, een subjectief, tijd- en plaatsgebonden leeg materiaal waar we zelf betekenissen in blazen. Als schrijver moet je je bewust zijn van de omgang met je materiaal. Een gesprek over de betekenis van taal en het kijken door lenzen van woorden.

Hettie Marzak komt tot de teleurstellende ontdekking dat ‘Canon van de Nederlandse poëzie’, geen nieuw boek is van Paul Claes, maar slechts een sobere herdruk is van de luxe uitvoering: ‘De lyriek van de Lage Landen’ uit 2008. Wel zijn er twintig gedichten toegevoegd. Hettie Marzak concludeert dat het ‘een pauperuitgave van een prinsenboek geworden is’.

Jeanine Hoedemakers is ontroerend, eerlijk, confronterend en beschermend in haar poëzie. Ze gunt ons haarzelf en haar intiemste gedachten zodat we ons kunnen herkennen in onze pogingen lief te hebben, los te laten, te leven. Haar herinneringen zijn bijna de onze. ‘het gedicht las / de krassende kraaien / een duif verliet de witte doos.’

Onno-Sven Tromp bespreekt ‘Vlerk’ van Idwer de la Parra: ‘’De bundel heeft iets ongedwongens en spontaans, alsof De la Parra wil zeggen: kijk, dit is wat ik de afgelopen jaren naast mijn werk als hovenier heb geproduceerd, hiermee moeten jullie het doen. Al met al is ‘Vlerk’ een mooie, evenwichtige bundel vol vloeiende taal en verrassende beelden.’’

Hans Puper schrijft geen columns meer, uitgezonderd die over Meander Live. Ester Naomi Perquin is de derde gast; op 10 mei zal zij haar bundel ‘Ongevraagd advies’ voorlezen in het Luxor Theater in Zutphen.

Ivan Sacharov zegt ‘Het gaat in de eerste plaats toch om de poëzie. Of eigenlijk: om genieten. Poëzie is als een pauze waarin alles mogelijk is. Een kwestie van kijken, de ogen openen voor wat niet te zien is. Zo moet het en zo moeten mijn gedichten niet gaan over een strand, maar over het bewustzijn van de mensen die ze lezen.’

Janine Jongsma wijdt zich sinds 2010 serieus aan de poëzie en sinds een paar jaar volledig aan Meander. Aan dichten komt zij nauwelijks meer toe. Werk van haar is oud werk. Ze gniffelt over de blauwe maandagen vol eindrijm, maar het is meer dan ‘best wel leuk’ dit inkijkje met Maria in de gedachten van een vrouw die bestaat uit poëzie.

Het is als ademen, zegt Twan Vet. ‘Als ik wakker word, kijk ik al uit naar het schrijven of het componeren. Ik zou niet weten wat ik anders zou moeten doen, denk ik. De verschillende kunstvormen maken me compleet, allen op hun eigen manier. En als het dan lukt, dan ben ik zielsgelukkig. Heel even. Dus schrijf ik maar door. Voor de zekerheid.’

Tom Veys weet niet of zijn beroep als parochie-assistent een rol speelt in zijn gedichten maar psalmen en versregels, het is een mooie combinatie. Geloof wil hij alvast niet als inperkend zien. Een zin als ‘Er zijn altijd scheuren in ons denken / De vraag is: ‘Wat horen we in een troostende storm?’ Lichtgedichten in het kader van Pasen.

Peter J.R. Vermaat vraagt zich na de diagnose Alzheimer, die zijn vader gesteld kreeg, af wat er in taal nog kan worden behouden – of liever nog geschapen – van wat er tussen hen bestond. Met de reeks De vaderverzen hoopt hij dat de lezer in de taal meer kan terugvinden dan de dichter er in verloren heeft.

Op de plek van een recensie vandaag – en de komende dagen – gedichten van onze recensenten en andere medewerkers, te beginnen met Paul Roelofsen. Zijn poëzie is duister, humoristisch, onverwacht, beklemmend maar ook liefdevol, relativerend en troostrijk. Met een zin als ‘tracht woorden te ontluchten / spreid licht in de kelders van de taal’ is hij een ‘niet koest te krijgen krijger in woudzang’.

Hans Franse herinnert zich een onderwijservaring met de brugklas van de MAVO. Het stampwerk (dictee, opstel, ontleden) begon hem tegen te staan dus ging hij op de literaire toer. Hij schreef de tekst van een gedicht op het bord en las gezamenlijk. Het ‘Heks heks’ van Elburg leverde een leuke discussie op maar ook een gesprek met de directeur.

Rogier de Jong bespreekt ‘Rondeel’ van Koos Schuur (1915-1995). Er is meer tussen hemel en aarde dan stoffelijk existeren – dan opstaan, werken, eten, voortplanten en slapen. De bezwerende herhalingen van een rondeel maken het misschien wel dé dichtvorm bij uitstek om het najagen van dromen te bezingen. 

De poëziewedstrijd voor de Rob de Vos-prijs 2023 gaat van start. Dit jaar werken we met een verplicht thema. Deelnemers kunnen hun gedicht insturen van 15 april t/m 30 september. Laat u inspireren door ons thema. Wij kijken uit naar de gedichten en de organisatie en jury laten zich graag verrassen. Doe mee!

De zee was zijn leven. Iets van die weidsheid is in de gedichten van Bernard Lichtaard terug te vinden. Misschien zat de eerste poëzie in het Hooglied, het hielp dat zijn vader goed kon voorlezen. Nog steeds leert hij door heel veel poëzie te lezen. In zijn werk wil hij zo helder mogelijk zijn en toch ook dat de lezer moeite moet doen.

Marc Bruynseraede bespreekt in een longread ‘Sunset Industries’ van Jens Meijen: ‘’De poëzie van Jens Meijen is een goede weergave van de onrust, onzekerheid en angsten van deze tijd. Je zou denken; daar komt een opstapeling van rampen en droevige gebeurtenissen allerhande van. Jens Meijen dicht echter met smaak en vaart, taalkundige pirouettes en volslanke gedachtenconstructies over zijn ‘Sunset Industries’: een irreële wereld van rijkelijk uitgestalde dromen, waangedachten, illusies en alles wat, artificieel gemaakt, de mens op het verkeerde been kan zetten.’’

Voor de dichters die dit jaar de top 100 van de alweer veertiende aflevering van De Gedichtenwedstrijd hadden weten te bereiken, was er op zondagmiddag 22 april in Amsterdam een feestelijke prijsuitreiking. Onno-Sven Tromp was erbij samen met Meandermedewerkers Monique Wilmer-Leegwater en Sandra Roobaert. Hester van Beers won. Een verslagje samen met de winnende gedichten.

De bundel ‘De witte zon van de dood’ van Claude van de Berge is een mystieke, melodische tocht met symbolische beelden, een zoektocht die een eigen taal handhaaft. volgens Tom Veys. Dit vraagt om een trage lezing. Hij vergelijkt het met een derwisjdans: ‘De dichter blijft in vrijwel alle gedichten cirkelen rond thema’s die een andere dimensie oproepen, een wereldomvattende houding.’