Archief

Bij Eenvoudige Gedichten van Eelke van Es krijg je de indruk dat de gedichten vaak bij toeval hun vorm hebben gekregen. Van Es rent achter elke inval aan, verrast door het bijzondere karakter van de ingeving die in zijn ondoorgrondelijkheid wel garant moet staan voor betoverende poëzie. Maar het is riskant wanneer een dichter die de taal niet zo beheerst dat hij ermee kan spelen, en zich van richting noch doel bewust is, tóch probeert om lichte poëzie te schrijven.

In Venetiaanse gedichten van Maria de Groot ademen de gedichten een koele distantie die soms aan Ida Gerhardt doen denken, en daaruit maakt zich keer op keer ontroering los. Hoogtepunt van de bundel is het 36-delige 'Magnificat', dat een gedrevenheid ademt die je zelden tegenkomt

De bundel Dolhuis van Lucas Hirsch bestaat uit 35 genummerde gedichten, sommige weer bestaand uit meerdere delen, die in vijf cycli zijn verdeeld naar de vijf stadia van rouwverwerking die de bekende psychiater Elisabeth Kübler-Ross onderscheidt: ‘Ontkenning’, ‘Protest’, ‘Onderhandelen & Vechten’, ‘Depressie’ en ‘Aanvaarding’. Heeft Hirsch slecht nieuws te delen? Moeten lezers zich voorbereiden op rouwverwerking? De meeste gedichten in deze bundel schreeuwen de pretentie uit urgente dingen te zeggen over allerlei maatschappelijke misstanden.

Karin Doornik bespreekt 'Ontvlugting' van de Zuid-Afrikaanse dichter Ingrid Jonker. Ingrid Jonker verklaarde in een interview op 22 juni 1956 dat dit gedicht haar van al haar gedichten het liefst was. De vertaling van Gerrit Komrij vind je in de bespreking. 

De gedichten in Traliewoud van Jürgen Smit zijn als indringende zwarte verticalen op het wit. De zuinig geplaatste woorden zeggen precies genoeg om het wit daarnaast en daartussen te laten spreken. Raak.

De algemene indruk van de gedichten in radio waterval van Leo Hermens is er één van lichtheid. Je kunt bijna niet anders dan ze met een glimlach lezen. Moeiteloos brengen ze taalplezier en pure speelsheid over. Ondanks hun soms ogenschijnlijke absurditeit, vertellen zij hoe we doorgaans met allerlei nietszeggendheden de vervelende kanten van het leven op een veilige afstand proberen te houden, buiten de taal, buiten het denken. Naast het talent waarmee Leo Hermens schittert, is het zijn openheid naar de wereld, zijn ongebreidelde, veelzijdige interesse waaraan wij deze speelse, humorvolle bundel danken.

In de Perpetuareeks van Athenaeum - Polak & Van Gennep verscheen als deel 57 een mooie Nederlandstalige uitgave van het literaire werk van Arthur Rimbaud: 'Gedichten', 'Een seizoen in de hel' en 'Illuminations', de prozagedichten. De vertaling is van Paul Claes, die in een nawoord kort op de verschillende delen ingaat en een chronologisch overzicht van Rimbauds turbulente leven toevoegt.

In Buiten slapen van Gilles Boeuf hebben alle gedichten dezelfde ingetogen, beschrijvende schrijfstijl; ze gaan, in meer of mindere mate, over de weidsheid van de natuur en over de essenties van het leven.

Aan de bundel De Vadergedichten van Angelo di Berardino (Mechelen, België) werd in de rubriek recensies onlangs ruimschoots aandacht besteed. Deze Vlaamse dichter van Italiaanse afkomst, die naar eigen zeggen een aantal jaren geleden is uitgeweken naar Frankrijk en voor wie de landen Italië en Griekenland als volgende op zijn verhuislijst staan, publiceerde eerder in de tijdschriften Dietsche Warande & Belfort, Yang, Poëziekrant, 't Kofschip, Dimensie, Janus en Vlaanderen. Momenteel werkt hij aan een nieuwe gedichtenbundel over songs van vroeger en wat ze vandaag de dag betekenen.

Angelo di Berardino People are strange Door smalle deuren zijn wij gegaan, op trappen van cellofaan, wij leefden dit leven met vingers van vrede. Kwamen wij u tegen, dan kende u ons niet, wij droegen bloemen, de rug gekromd, het hoofd rechtop. Niets zijn wij geweest en alles, en in het diepste van uw aarde heb ik dit gezien. Een schoft van een mens, zijn heimelijk kruipen. Ik hoorde moeders kreunen, zag de monnik branden, de angst in de ogen van mannen. Te vroeg hebben wij de bloemen afgelegd, de woede in lagen van ons afgepeld. Zo hebben wij ons doorgegeven, de leugen hersteld, huizen gebouwd, kinderen gebaard. Wie we geweest zijn, wat we voor u waren, nooit minder

Roelof ten Napel POËTICA (III) zoals alle geruchten moet je ze betwijfelen, afwachten tot het beweerde wordt bevestigd in wat het zegt het zijn echo's aan de verkeerde kant van het spreekwoord en je moet maar één ding doen: houd het in gedachten tot het bezweerde zich vestigt in het echt

Roelof ten Napel (1993) schrijft, studeert wiskunde aan de Universiteit Utrecht, won Kunstbende en was Write Now!-finalist. Onlangs heeft hij een contract aangeboden gekregen bij literair agentschap Sebes & Van Gelderen. Momenteel werkt hij aan een roman.

In Wat geen teken is maar leeft schenkt Michiel van Kempen de lezer een diffuse maar ruime werkelijkheid. Hij heeft het over een scheiding die nog geen scheiding is, geliefden die zich van elkaar vervreemden, een verleden dat niet sterft. Ondanks de soms vaag doorschemerende melancholie is dit poëzie die getuigt van een onstilbare honger naar de werkelijkheid, waarvan de vergankelijkheid soms wordt betreurd, en waarin het nieuwe met plezierige vanzelfsprekendheid wordt binnengehaald. Deze poëzie brengt je even in de staat van de levenskunstenaar die het leven hoe dan ook als rijk ervaart.

Gerrit Komrij's Boemerang en andere gedichten is met ware ‘doodsverachting’ geschreven, zoekend naar een wankel evenwicht te midden van het mysterie dat leven heet en dat zijn schaduwen uitstrekt tot ver over de grens van leven en dood heen. Je kunt de vraag over het leven na de dood nu wel van je af willen werpen, maar hij komt weer als een boemerang bij je terug.

Op het eerste gedicht lijken de gedichten in Als was zij mijn vrouw van Jan Glas vrij droog. Zijn nuchtere en bijna banale constateringen hebben bij elkaar een heel eigen chemie. Bij het lezen blijf je haken aan ironie en aan wat er niet verteld wordt. Al lezende ga je van deze dichter houden.

In Windjammer geeft Jan Holtman aandacht aan de dingen, mensen, gebeurtenissen die van de onbarmhartigheid van het leven getuigen. Die aandacht, hoe summier ook verwoord, geeft deze onaanzienlijke gedichten glans. Dit zijn gedichten die mooischrijverij als zodanig tot een belachelijk iets maken, iets om te imponeren, iets voor Neerlandici. Iets om te worden vergeten.

In Sakasegawa toont Ruth van Rossum niet alleen een grote beheersing van de taal, maar opvallend is ook hoe vorm en inhoud in harmonie zijn. De gedichten zijn hechte woordbouwsels, zonder stoplappen, zonder versiering, ritmisch en van een grote klankrijkdom. Geen gedicht is saai, hoe weinig opzienbarend het onderwerp soms is, hoe particulier de aanleiding ook was om het te schrijven. Zelfs in haar gelegenheidsgedichten is zij een sublieme dichteres. Superlatieven schieten tekort, dit is eredivisiepoëzie.

Luc C. Martens staat in hoop op stille muren aan de kant van de slachtoffers, de zwakken, de machtelozen, en roept ons op tot mededogen. Maar het wekken van empathie mag geen dichter worden aangeraden. Het risico dat de poëzie verdwijnt onder goede bedoelingen is groot. Wat de dichter beoogt, is duidelijk, zijn werkelijkheid niet, en waarschijnlijk daardoor leeft deze poëzie niet, of maar een beetje, of maar half.

Alleen al voor een regel als 'Eenzaamheid ruikt naar kalfslever in een ovenschaal' zou je de bundel Finse meisjes van Kira Wuck moeten aanschaffen, zegt Yves Joris. Nederland heeft er een dichteres bij!

'Zit ik op ongerijmde wijze vast/ Dan komt bij mij Jaap Bakker uit de kast', dichtte Driek van Wissen. 'Mijn bijbel was opnieuw het Nederlands rijmwoordenboek van Jaap Bakker', schreef Jan Rot. Wie als (plezier)dichter, liedjesschrijver of gelegenheidsrijmer rijmwoorden zoekt, kan al meer dan vijfentwintig jaar terecht bij wat volgens Hugo Brandt Corstius 'het beste rijmwoordenboek ter wereld' is. Onlangs verscheen de tiende druk en vergelijking met de eerste leert, dat Bakker al die jaren niet heeft stilgezeten. Het boek is 100 bladzijden dikker geworden en het woordbestand groeide van 65.000 naar 90.000 woorden. Qua volledigheid en systematisering heeft het de perfectie nu wel berei

De gedichten uit In de bocht van de rivier van Pieter Sierdsma lijken te spelen in een droomachtige wereld. Volledig de onze, vertrouwd, maar met een transparant karakter. Al lezend lijk je zelf doorzichtig te worden, als wandel je in een zwak isolerende cocon door een vreemd bekende maar vertraagde wereld.