Archief

De stilte van de wereld na ons van Marc Tritsmans bevat naast een uit vijf afdelingen bestaande nieuwe bundel een bloemlezing uit de poëzie van 1992-2004. Een opmerkelijk samenstel. Ik kan niet achterhalen waarom Tritsmans ervoor gekozen heeft oud en nieuw werk op deze wijze te combineren. Ongeduld van de uitgever? Mimetische begeerte? De drang om zich als dichter wat nadrukkelijker te positioneren tegenover de collega-dichters die ook met hun bundelingen op de markt komen? Hoe dan ook, de nieuwe gedichten vormen een knappe bundel vanwege het weidse spectrum, de taalbeheersing en het bijdetijdse levensgevoel.

In Vogelwater beschrijft Elly de Waard in gedichten, verhalen en anekdotes de interessante geschiedenis van het gelijknamige huis; de foto's van Frederique Masselink-Van Rijn, die gerust als co-auteur beschouwd mag worden, maken duidelijk hoe bevoorrecht De Waard is deze unieke plek te mogen bewonen.

Eerder dit jaar verscheen bij Uitgeverij Voetnoot de bundel Als kattenogen, van de Chinese Hsia Yu (1956). Sander de Vaan spr@k met vertaalster en samenstelster Silvia Marijnissen over deze bijzondere dichteres, die speelsheid hoog in het vaandel heeft staan.

Hsia Yu EEN VOORBEELD EISEN wanneer iemand een voorbeeld eist hangen die gekleurde handdoeken lichtelijk neigend naar triestheid en leegte allemaal op dezelfde stok en bewijzen dat het onkenbare zwart in de badkamer gerangschikt is als zachte muziek verder is de nacht een elegant gevormd graf onder het wolftandkleurig maanlicht

In Heëlesje Mülkes verzamelde de Heerlense dichter Harry Sevriens ruim 800 spreukachtige notities. Ze zijn, hoe kort ook, vrijwel altijd voorzien van een titel, zonder uitzondering in gewoon Nederlands geschreven en bovendien opvallend weinig plaatsgebonden. Het boek etaleert een uitbundige levenshouding, gevoed door drank en seks, en een haast gekoesterde somberheid, een gecultiveerde mislukking. Wat dat betreft deed hij me regelmatig aan Lévi Weemoedt denken, ook al vanwege de schuldeloosheid die hem van nature lijkt aan te kleven. Sevriens lijkt me typisch iemand op wie het 'non posse peccare', het niet kunnen zondigen, van toepassing is.

Yke Schotanus (Scheveningen, 1963) is schrijfdocent, leraar Nederlands, dichter en liedschrijver. Momenteel geeft hij een internetcursus dichten bij de Schrijven Online Academie en leidt hij een poëziewerkplaats in Arnhem. Hij publiceerde tot nu toe twee dichtbundels en bracht een cd met Nederlandstalige liedjes uit. Naast dichtbundels publiceerde hij boeken over dichten en liedjes schrijven. Eerder verschenen van hem gedichten in De Tweede Ronde, De Zingende Zaag en Tzum.

De Zuid-Afrikaanse dichter Daniel Hugo vertaalde eerder de poëzie van Gerrit Komrij, Herman de Coninck en Rutger Kopland. Met In plaas van die stilte voegt hij daar 'n Keuze uit die gedigte van Miriam Van hee aan toe. De tweetalige bloemlezing is zeker representatief voor haar werk en Hugo vertaalt naar behoren. Alleen jammer van de vele zetfouten in het Nederlandse deel.

Op de valreep van 2012 verscheen het decembernummer van Hollands Maandblad. Onverwoestbaar blijkt het blad, dat volgend jaar toe is aan jaargang 55. De ronde jubileumgetallen daarna haalt het ook nog wel.

De Rotterdamse dichter Leyn Leynse (Amsterdam 1941 - Parijs 2006) was mij tot voor kort volstrekt onbekend. Nu ik de door Eddy Elsdijk en Rien Vroegindeweij bezorgde uitgave Nadagen. Nagelaten gedichten en een keuze uit ander werk gelezen heb, verbaas ik mij erover waarom Leynse niet al lang een grote naam is in de dichtkunst van de laatste veertig jaar.

In Hogevalk, het hoofdwerk van de Chileen Vicente Huidobro, overziet de gelijknamige hoofdpersoon, hangend aan een parachute, de snel veranderende wereld waarin hij leeft. Waardoor kreeg ik het gevoel met een meesterwerk te maken te hebben? De goede vertaling is daar zeker debet aan. Overtuigingskracht? Datgene dat alle grote kunstenaars gemeen hebben, dat zij in staat zijn om hun materiaal te bezielen? Als dichtbundel is Hogevalk een wonder. Al de dwarsverbanden tussen de opgeroepen beelden die je bloot kunt leggen, de humor, de moedwillige, beheerste ontsporingen van de taal, de als vanzelfsprekend ervaren eenheid van de van elkaar afwijkende delen. En hoewel het een wereld i

Braziliaans blauw, de zevende bundel van Joris Iven, is een bundel die kleur bekent. In zijn gedichten glijdt Iven in de huid van verschillende personages en laat ze in hun eigen taal brieven aan elkaar schrijven. Bessie Head schrijft aan de Zuid-Afrikaanse dichter Breytenbach. Dimitri Sjostakovitsj deelt zijn ontboezemingen met Isaak Glikman. We zijn getuige van de toenadering tussen Joris Iven en Joris Ivens. Cesare Pavese fluistert liefdeswoordjes in het oor van zijn Constance Dowling. Meerdere (al dan niet fictieve) koppels passeren de revue en schrijven hun eigen verhaal.

De rode loper, de nieuwste roman van Thomas Rosenboom, handelt over twee Gelderse jongens die na hun middelbare schooltijd besluiten hun droom te verwezenlijken. Veel scènes spelen zich af in de rockwereld, in cafés, bars, hangplekken…. Het boek roept bij Mirthe Smeets een heimweegevoel op naar de plekken waar zij als studente Nederlands in Nijmegen vaak te vinden was: alternatieve poppodia als Doornroosje, Merleyn, Diogenes… Zij belde naar Amsterdam, waar Rosenboom woont, en vertelde hem over haar studentenheimwee. ‘Een nostalgisch verlangen! Dat deel ik’, reageert de schrijver opgetogen.

Jolies Heij Het is niet Het is niet dat de mussen schuw onder de daken kruipen, dat je al meer dan een week geen enkel gedicht geschreven hebt, dat de muzen zichzelf bedruipen dat zijn lippen bij haar oorring dat een gerookte kipsandwich ligt te verpieteren omdat je uit pure nijd iedere kruimel wilt verkwisten terwijl je onder de stoppelkin van je buurman door zijn blote hals verslindt, het is niet dat je de pijnpunten opzoekt en de vraagtekens voor lief neemt, een kapot hart valt te repareren of desnoods op te strijken met liefdevolle hand, alleen hij mag het vertrappen zo vaak hij wil hij mag je gedichten verbranden van de daken schreeuwen dat jij het satijn met mess

Jolies Heij (1964) heeft Duitse Taal- en Letterkunde gestudeerd en is momenteel fulltime schrijver, dichter en columnist. Ze schrijft Nederlandse en Duitse gedichten en staat vaak op het podium,zowel in Nederland als in Duitsland.

Miranda Mei (1961, pseudoniem van Ruurdtsje de Haan) publiceerde in literaire tijdschriften zoals Ensafh en De Moanne en in diverse verzamelbundels. In 2003 won ze de Dunya Poëzieprijs van Poetry International in Rotterdam en in 2005 won ze met haar tweetalige bundel Onaris de driejaarlijkse Fedde Schurerpublieksprijs voor het beste poëziedebuut van de provincie Friesland. Op veertigjarige leeftijd ging ze zich verdiepen in het Fries, haar moedertaal. In 2000 begon ze de lerarenopleiding Nederlands-Fries en in 2012 voltooide ze haar masterstudie Friese taal en cultuur aan de Rijksuniversiteit in Groningen. Tegenwoordig dicht Ruurdtsje zowel in het Fries als in het Nederlands. De gedichten

Miranda Mei Eens was ik moeder Eens was ik kind, meisje, vrouw en toen moeder. De moeder met thee, mariakaakjes en melk, de mattenklopper voor de tucht de kusjes voor de zucht. Eens was ik moeder, de moeder van lila jassenkindjes, van oppompen van plastic trekkerbandjes, delver van dode kattenlijkjes. En wachter in de nacht. Nu vang ik vogels, en pluk dode vliegen van de muur. Ik kook bieten voor de vriezer, zeg tegen de baas hoe blij ik ben, de handel is weg. En los ben ik.

In Manifest voor de poëzie behandelt Philip Meersman ‘grote’ thema’s als angst - met name voor de dood of voor oorlog -, de drang naar de vrede, naar God of het Heilige. De bundel bezoekt hoogten en diepten, gaat ‘van miserie tot geluk’, zoals een van de verzen kernachtig luidt. Het snijdt onderwerpen aan die ‘er toe doen’, in ieder geval voor Meersman en zijn beoogde lezers.

Dubbel Glas - Ale gedichten bevat alle Groningse gedichten van Jan Glas afgewisseld met foto's van zijn hand. Een boekje om jaloers op te zijn. Vooral op de taal, die van zichzelf al zingt. Glas gebruikt deze taal zonder opsmuk en weet ermee te raken. Ook hen die de taal niet helemaal begrijpen.

Wilma van den Akker bespreekt een bijzonder (lang) gedicht van Ester Naomi Perquin. Een prozagedicht misschien? Als poëtisch element is het stijlmiddel ‘opsomming’ of ‘enumeratie’ ruim vertegenwoordigd. Het eigenlijke onderwerp is miscommunicatie. Of misschien wel identiteit – een thema dat we vaak in het werk van Perquin tegenkomen.

De gedichten in Hecht en sterk van de Surinaamse dichter Shrinivási hebben het vanzelfsprekende van iets dat natuurlijk is opgeweld en in harmonie leeft met al het andere bestaande. Nooit krijg je het gevoel dat de gedichten belangrijk moesten zijn. Er is een vanzelfsprekend vertrouwen in de taal om datgene uit te drukken waaruit zijn wereld, uiterlijk én innerlijk bestaat.