Archief

Jürgen smit houdt een buitengewoon boeiend weblog bij over jonggestorven dichters. Sander de Vaan vroeg hem waar die belangstelling voor deze onfortuinlijke groep poëten vandaan komt.

Tijdens een stage in het tropisch regenwoud van Guyana ging Ruud Offermans gedichten schrijven. In 1998 resulteerde dat in de bundel In het midden van de stilte' (Fantastikè, Maastricht). In 2009 is de bundel Aan de andere kant van de winter uitgekomen, een bloemlezing uit 16 jaar dichten.

Tania Corrèa Alegria werd in Brazilië geboren maar woont tegenwoordig in Lissabon. Ze studeerde rechten en Sociale Wetenschappen en werkte in de maritieme transportsector. In 2008 publiceerde ze de tweetalige Spaans-Portugese bundel InVerso en in 2010 het Spaanstalige Memorial de Exorcismos. Fa Claes vertaalde een aantal van haar gedichten en Sander de Vaan had een mailgesprek met de Braziliaanse, die zich prima thuisvoelt in haar ‘nieuwe’ vaderland Portugal.

Tania Alegria ZELFS LACHEN DOET PIJN Die droefheid is zelfs niet behandelbaar. Als endogene en kwaadaardige cel sticht ze wisselvalligheden in mijn uren, slaat in mijn aders, ondergronds, bij het pompen van de systole van de tijd om de gang der dagen vooruit te duwen. Ik weet niet wanneer ze kwam, niet hoe, niet vanwaar, of iemand ze met de hand tot aan mijn oevers bracht; de jaren die aan hun juk zijn gebonden sleepten haar mee of ze kwam op haar voeten, geslepen en hebzuchtig, meegesleurd door de gal van mijn stigma’s. Zeker is dat de voorkant van de klokken primeert en het touw rond mijn nek snoert met haar ogen van afgrond, haar handen van metaaldraad. Onder haar

Marijke Hanegraaf Een ster, een kind Schemering zet licht op een hoogwerker een gave ster en grijpbaar. In de duisternis ontstaat een oude vraag: hoort bij de ster een kind? Zo’n kind gezien vanuit een hemelsblauwe trein met care erop jagend langs grijze seinen door de winter van Europa met aan de route een versleten hek ademend in zijn hangslot zo’n kind dat zwaait naar het geratel in de avond een porseleinen pop tot barstens in de armen.

Ruud Offermans Lente Limburgs landschap in het ginder plukjes wit tegen een helling de eerste bloesem van het jaar ze versieren het landschap bloemen doen me denken aan thuis aan overal waar we zijn gebleven

'Lieke Marsman is twintig. Als ze de rest van haar leven iedere twee à drie jaar een bundel produceert, zit er een oeuvre van tientallen bundels in. Wat een rijkdom zal dat zijn voor de Nederlandse poëzie.' Aldus Bouke Vlierhuis aan het slot van zijn bespreking van Wat ik mijzelf graag voorhoud.

Karin Doornik bespreekt 'De krantenvrouw' van Marnix Gysen. Wij worden als lezer meegenomen naar een tafereel in een stad bij nacht, we zoomen als het ware in op die ene straat in een onbekende stad die tegelijkertijd elke stad kan zijn. Dit hele gedicht gaat over de vergeefsheid van de boodschap van Jezus in het Nieuwe Testament, de mensen horen en zien de verkondigingen in de Bijbel niet. Tot zover de zedenles. Tegelijkertijd kunnen we in dit gedicht ook de toekomstige agnosticus zien die Gijsen later zou worden. 

Tritsmans is zich voluit bewust van de vergankelijkheid van dit leven. Met zijn dichterschap probeert hij zich te weer te stellen tegen de moeite die het bestaan hem geeft. Wie ben ik? Waarom ben ik hier? Waarnaar ben ik op weg? Twijfel, scepsis, maar ook momenten van hoop, het zoeken naar de heilige graal, telkens opnieuw weer. Er zit vaart in zijn gedichten. Ze intrigeren. Hoewel het allemaal al eens gezegd is, weet Tritsmans je mee te nemen in zijn existentiële excursies, zo stelt Johan Reijmerink in zijn bespreking van Studie van de schaduw.

Plato zocht naar kennis waaraan men niet behoeft te twijfelen. Zij is niet in deze wereld, maar voorbij deze wereld, in het Rijk der Ideeën of Vormen. Wij mensen dragen het onveranderlijke wezen van de dingen, zoals de kleur, de liefde, de schoonheid, de zuiverheid nog rudimentair in ons. Bernlef heeft in zijn nieuwe bundel Kanttekeningenzijn ideeën over fundamentele verschijnselen, gewaarwordingen en ervaringen in krachtige gedichten bijeengebracht. Ze lijken, zo stelt Johan Reijmerink vast, zijn kleine ideeënleer in kort bestek te bevatten.

In het jongste nummer van nY vielen Jeroen Dera de gedichten van Maarten van der Graaff (1987) op. Wie is deze dichter die de kitsch en het sentiment in zijn poëzie wil opzoeken?

Maren Mostert is dichter en vertaler. Momenteel is ze bezig met de vertaling van een dikke fantasyroman van Juliet Marillier. Voor haar is poëzie ‘een ode aan de eenvoud: met weinig woorden veelzeggende beelden scheppen’. Uit de gedichten die zij pas geleden instuurde blijkt haar trouw aan deze opvatting.

Peter Swanborn Draad Een draad van glas hangt boven het bed. Hij trilt en schittert, golft langs kussens, lakens, over huid naakt en doorzichtig, schermt af, nodigt uit, maar heeft geen haast. Lost hij op, straks, achter haar rug, een ladder na de laatste drenkeling binnengehaald? Of valt hij neer, wikkelt het lijf dat achterblijft, klein en koud, in windsels van onbreekbaar licht.

Maren Mostert verlaten oord boven de opgedroogde zee een gebarsten woestijn de meeuwen die blijven krijsen en niemand die ze hoort geen levende ziel sterft hier een mooie dood geen sterveling vindt hier nog een teken van leven alleen het zand schuurt onverbiddelijk langs verloren woorden en verspilde tijd zo naakt ben jij zonder het te weten

Schrijver en journalist Peter Swanborn (1963) debuteerde in 2007 als dichter met Bij het zien van zijn lichaam, in de Contrabas-reeks. In 2009 publiceerde hij in opdracht van de Zeeuwse Slibreeks een bundel met liederen over verdronken Zeeuwen: Een koud bad. Bij uitgeverij Podium verscheen later dat jaar Tot ook ik verwaai, een bundel waarin Swanborn in 37 gedichten de voortschrijdende dementie van zijn moeder beschrijft. "Ik schrijf graag over een thema dat dichtbij ligt. De kunst is alleen om zo te schrijven dat het ook voor de lezer dichtbij komt. En het één komt niet uit het ander voort, integendeel. Je moet zelf eerst afstand nemen, wil de lezer jouw werk oo

Maarten van der Graaff Brandende longen, schreeuwvogels Hoofd zit vast in wat brutaalweg nachten worden genoemd, maar erg behendige, lichtgevende dingen zijn: ik vind mij. De lichamen van de goden worden vervuld, er stort regenwater in de letter, luister! Donkere nieuwsgierigheid is vrijgelaten uit de muil van de opwekkende natuurwetenschap. Ik ben bang. Ik heb het bestaan minder belangrijk gevonden en vervangen door brandende longen schreeuwvogels: het zwijgen met de schroeven aan de zijkant van de letter. Ik zit neer, ik ben gevlucht tot aan de afgrijselijke lach van de zee. Ik ga voor lange tijd op de open oceaan die opflakkert en terug naar de moerassen waar een maaie

Erik Bindervoets Het spook van de vrijheid is volgens Bouke Vlierhuis een onevenwichtige bundel. Enerzijds laat Bindervoet zien dat hij een erudiet en vakkundig dichter is en levert hij een groot aantal interessante gedichten af, anderzijds staat er ook veel in deze bundel dat, hoe virtuoos ook, eigenlijk te 'dun' is.

Podiumdichter Martijn Neggers gaat in Tegen de draad niet in alle gedichten voor het makkelijke succes van de staccatopoëzie. Als hij de blues zingt, bijvoorbeeld, en vooral als hij zich waagt aan een heuse roman.

Gratis tijd voor iedereen, de nieuwe bundel van Alexis de Roode, is heel onderhoudend, maar heeft een misleidende titel. Er wordt geen tijd verstrekt op deze bladzijden, en al helemaal niet gratis. Ivan Sacharov gaat er gretig in op zoek naar gedichten met een 'bite'; het is even zoeken, maar hij vindt ze.

Dichter De Romein had voor Ode het originele idee een lofzang op de vrouw te schrijven door als een beeldend kunstenaar te werken - live te dichten - met levende modellen. Helaas valt de uitwerking ervan tegen: 91 bladzijden lang krijgen we titelloze, smalle stukjes geknipt proza voorgeschoteld, een soort minimalisme dat slechts af en toe een beetje tot leven komt.

Lotte Dodion omschrijft zichzelf als "Een 23-jarige schrijfster en performer, met een diploma internationale politiek en interreligieuze dialoog en toch zo zot van taal als een eerstejaars student Germaanse talen. Iemand met veel stekels maar nog veel meer zachte plekken. Iemand die goed wil zijn in alles, weet dat dat niet kan maar het toch probeert. Veel te veel nadenkt. Iemand die zot wordt van schrijven, maar het ook niet laten kan. Een wereldverbeteraar van de realistische soort. Een piekeraar en toch to the point."

Paul Boagert STIL Gij aarzelt niet als ge wat zegt en gij lijkt sprekend als ge zwijgt op iemand die het beter weet. Maar nu er nog wat braaksel hangt als woorden aan uw lippen, aan uw open mond, nu krijgt gij het niet uitgelekt, niet uitgelegd. Trager moet gij leren inhaleren als ik uw natte lippen kus, uw tong van kippenvel. De huig moet nu geparfumeerd: gij moet de opening van de verstuiver in de mondholte houden en drukken en slikken, niet stikken.

Lotte Dodion BEDANKT VOOR DE BLOEMEN Je bloemen tussen mijn knieën, water gutsend uit de vaas, ze verzuipen een beetje in hun plantproduct. Had je maar iets gegeven dat leefde, naar adem hapte, me zou aankijken als ik er tegen praatte, iets waarvan ik het warm of koud zou krijgen. Niet iets dat je doodmaakte voor je het aan me gaf en nu langzaam leegloopt onder mijn ogen, als een tijdsbom tussen ons. Nu is het bewezen, we lopen zelf leeg in mekaar, de wortels doorgeknipt, losgetrokken. Hoe harder we trekken, hoe losser de bodem, hoe meer grond we aan elkaar verliezen.

Gerrit Pleiter gedachten die ik niet hoef te denken roep mij niet terug ik heb genoeg aan mijn verwondering onderweg door een land zonder wegenkaart de stilte zingt op mijn trommelvliezen overal herinneringen aan een huis nergens woont de echo van een welkom een hond die mij blaffend tegemoet springt een vrouw lachend tussen tochtdeuren gedachten die ik niet hoef te denken liggen te spiegelen op verregende paden ik ben doorschijnend van leegte de wegen achter mijn rug zijn opgebroken waarom dan de stem die indringend mij roept de vierdaagse dood op te geven