Archief

Recensent Peter Vermaat bespreekt ‘ondoorgrond’, het poëtisch oeuvre van Jozef Deleu: ‘Vanaf zijn eerste bundel zet Deleu de taal expliciet in als verdedigingsmiddel tegen de dood. Waar zijn eerste gedichten nog legers zijn, met vlaggen en uitdossing in bonte kleuren, vormen de latere gedichten eenzame donkere wachttorens op de grens, terwijl de naderende donkere wolken steeds zichtbaarder worden.’

Bas Jongenelen promoveerde in november 2019 met Humor in 1561. Comt sotten / helpt sottelijck sotheyt bedrijven op zestiende-eeuwse rederijkershumor. Van ingenieuze zotheid getuigt het dat hij in onze eeuw samen met andere dichters sonnettenkransenkransen schrijft. Mocht er ooit een renaissance van de rederijkerstijd in Nederland komen, dan begint die bij Bas Jongenelen, aldus Jace van de Ven in Brabant Cultureel.

De tweede bundel van Peter Mangel Schots ‘Synchroonliefde’ richt zich niet, zoals zijn debuut uit 2016, op maatschappelijke thema’s, maar is meer persoonlijk van aard. De intimiteit staat centraal. Janine Jongsma: ‘Keek Mangel Schots bij zijn debuut naar buiten, naar de wereld om hem heen, nu kijkt hij bij zichzelf naar binnen.’ Een mooie bundel met originele afdelingen in voornamelijk warme taal.

Wie is er nooit in aanraking gekomen met die eerste regel of dat eerste couplet dat insloeg als een bom en je zelfbeeld én je beeld van de dichtkunst vakkundig verbrijzelde? Rogier de Jong over die eerste keer, de verwondering en naaktheid en vooral de schoonheid van poëzie, met name die van Hans Lodeizen.

De Zuid-Afrikaanse dichter Clinton V. du Plessis (1963) timmert al heel lang aan de weg, en toont een sterke politieke betrokkenheid in zijn werk. ‘Het Vijfde Evangelie volgens Mickey’ is zijn eerste verzamelbundel waarin zijn gedichten zowel in het Afrikaans als in een Nederlandse vertaling (Martijn Benders) te vinden zijn. Kamiel Choi: ‘een mooi afgewerkte bundel met veelal indrukwekkende, doorleefde poëzie, toegankelijk gemaakt in een heldere, bescheiden vertaling die uitnodigt tot actief en nauwkeurig lezen.’

Verbazing alom vorige maand op de recensieredactie: in twee verschillende bundels troffen we elk een uitgebreide cyclus met op het werk van Edward Hopper geïnspireerde gedichten aan. Een mooie aanleiding voor Eric van Loo om in zijn achtste en voorlopig laatste column twee gedichten te vergelijken, en nog eens goed naar het bijbehorende schilderij van Hopper te kijken.

In onze nieuwsbrief treft u de rubriek ‘Meander op andere plaatsen’ waar we sinds enige tijd een foto, fragment, citaat of voorbeeld opnemen waarin Meander terugkomt. Lezer Jan Servaes stuurde ons niet alleen een foto maar ook een gedicht dat we graag hier in zijn geheel publiceren.

‘Het is het huis dat niet goed alleen kan zijn’ van Jana Arns wordt besproken door Peter Vermaat: ‘Evenals de lezer stelt de dichter zich op als beschouwer, waarbij wat beschreven wordt niet als persoonlijke waarneming, maar als feit wordt gepresenteerd. Door het niet te hebben over het individu, gaat het daarmee over iedereen. Het taalspel ziet er ingenieus uit, maar heeft als nadeel dat je het na een of twee keer lezen wel doorhebt.’

In de serie ‘gesprekken met Meandermedewerkers’ het eenentwintigste gesprek, met Sacha Landkroon. Hij meandert erg graag mee, “er ligt zoveel moois voor het oprapen dat daar nog ontelbaar veel interviews en recensies aan te koppelen zijn. Als een rivier door het landschap zoekt dat gewoon zijn eigen loop in de tijd.”

In deze eerste Poëzie Kort van dit jaar bespreken we vier bundels: Herman Gorter – Zie je ik wou graag zijn jou (Maurice Broere) / Paul Snoek – De 100 beste gedichten (Johan Reijmerink) / Rutger Kopland - Geluk is gevaarlijk (Herbert Mouwen) / Gerrit Komrij e.a. - De aarde nu (Maurice Broere)

Al eerder mochten we genieten van het werk van Taco van Peijpe die ons meeneemt via een binnenweg en over een drempel in de tijd naar misschien wel de plek waar alles eens begon, daglicht kierend in een nieuwe ochtend.

‘Maanbrief aan het getij’ is het poëziedebuut van schrijfster en beeldend kunstenaar Inge Nicole. Evenals in haar romans en novellen speelt de beeldende kunst een grote rol. Tweeëntwintig gedichten zijn geschreven bij werk van diverse kunstenaars. De dichter weet zich in alle gedichten zeer goed in een ander te verplaatsen, en schuwt indringende onderwerpen niet. Hettie Marzak: ‘Op het eerste gezicht lijkt de poëzie van Inge Nicole onschuldig; pas bij nadere beschouwing wordt een onderhuidse dreiging waarneembaar. Zoals ook de schoonheid van het getij verraderlijk kan zijn.’

Gedichten kunnen heel goed gaan over de specifieke situatie van een dichter (waar vindt de dichter anders materiaal?) en toch betekenis hebben die deze te buiten gaat. Dat zijn de betere gedichten, op het podium en op papier. Dat stelt Jan Loogman in een reactie op een column van Rashif El Kadui over de ik in slam poetry (de Poëziekrant, 1e nummer 2020).

Deze Vlaamse dichter heeft soms nood om over actuele thema’s te schrijven, dat klinkt toch veel nijpender dan onze ‘behoefte’. En hoewel ze zegt dat ze soms ook inspiratie haalt uit kleine dingen, zijn het vooral de loodzware ervaringen hier die ons de adem doen inhouden en toch sijpelt het poëtische overal in door.

Ivan Sacharov vindt ‘Sticky Drama’ van Dominique De Groen hier en daar wel vermakelijk: ''De Groen schept er de hele bundel genoegen in om sprookjes te vertellen, en die hebben meestal een diepere laag van betekenis. Echter vind ik haar in biologische termen ondergedompelde beeldspraak een tikje eentonig en niet overtuigend genoeg. De echte meeslependheid beperkt zich tot enkele ‘poëtische’ momenten.''

Merel van Slobbe stelt zich vragen als "Hoe geven we onszelf (en anderen) vorm?” Ze denkt na en schrijft over (de kunstmatigheid van) identiteit en verkent het grensgebied tussen proza en poëzie en hoewel ze stelt dat het voldoening geeft om iets te doen wat geen direct nut lijkt te hebben, zijn haar observaties uiterst waardevol, pijnlijk en ontroerend.

‘Geef mij je taal. Dat ik je beter versta’ van Hilda de Windt Ayoubi is volgens Hans Franse veel meer dan een gedichtenbundel: 'Het is een essay, maar ook een pamflet. Het is een eerbetoon aan twee linguïsten: Frank Martinus Arion en Pieter Muysken. Maar het is ook een appèl voor het spreken en bestuderen van minderheidstalen in het algemeen en in het bijzonder het Papiamentu.'

In de serie "favorieten van Meandermedewerkers" presenteert Hettie Marzak drie van haar favoriete gedichten. Zij koos voor werk van de dichters Maria Vasalis, Czeslaw Milosz en Jan Eijkelboom.

Sinds 2014 publiceert Wintertuin Uitgeverij zogenaamde chapbooks: een soort proefuitgave als eerste kennismaking met een beginnend auteur. Van Merel van Slobbe, tweede prijs Turing Gedichtenwedstrijd 2017, verscheen onlangs ‘Aan de rand van een lichaam’. Inge Bak genoot van de inhoudelijk sterke teksten van deze dichter van een nieuwe generatie: ‘Als een chapbook wordt gezien als een eerste kennismaking met het literaire veld (…) kan ik niet wachten op de woorden die Merel van Slobbe heeft voor de weidse onbeschreven ruimte die nog voor haar ligt.’

In de trein naar Amsterdam hebben Leopold Groot Bunink en Johannes een boeiende discussie over het ik en oprecht veinzen. Daarna scheiden hun wegen zich weer. Een column van Hans Puper.

De ervaringen van dichter Ludo Bleys als vrijwilliger in de palliatieve thuiszorg en als voogd van niet-begeleide minderjarige vluchtelingen zijn sterk aanwezig in zijn – reeds uitverkochte - debuutbundel Link. In zijn nieuwe gedichten raadt hij ons aan “teken geen horizon: een streep door je blikveld” maar "verbeeld wat nog niet bestaat".